حمایت چین از دیپلماسی هسته‌ای ایران: گامی به سوی منافع مشترک تهران و پکن
- کد خبر: 784412
- /
- 1404-03-22 - ۱۹:۳۲
- /
- اسلایدر
- /
- پرینت گرفتن
لی جیانان ، رئیس دفتر رادیو وتلویزیون چین CMG در ایران :
مقدمه
در تاریخ ۱۲ ژوئن ۲۰۲۵، لین جیان، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، در نشست خبری خود با تأکید بر حمایت قاطع پکن از حل دیپلماتیک مسئله هسته‌ای ایران، موضعی استراتژیک و آینده‌نگر را ترسیم کرد. او اظهار داشت که چین از ادامه گفت‌وگوهای ایران با تمامی طرف‌های ذی‌ربط برای رسیدن به توافقی جامع که نگرانی‌های مشروع همه طرف‌ها را در نظر بگیرد، پشتیبانی می‌کند. این اظهارات نه‌تنها نشان‌دهنده تعهد چین به حفظ نظام عدم اشاعه هسته‌ای است، بلکه بیانگر عمق روابط استراتژیک ایران و چین در برابر چالش‌های جهانی، به‌ویژه فشارهای یک‌جانبه غرب، است. این مقاله به تحلیل این موضع‌گیری و پیامدهای آن برای ایران و چین پرداخته و نشان می‌دهد چگونه این همکاری می‌تواند به نفع هر دو کشور و ثبات منطقه‌ای باشد.
زمینه تاریخی و تحولات اخیر مسئله هسته‌ای ایران
مسئله هسته‌ای ایران از دهه‌ها پیش در کانون توجه جامعه بین‌المللی قرار داشته است. امضای توافق جامع اقدام مشترک (برجام) در سال ۲۰۱۵، گامی مهم در جهت رفع نگرانی‌های جهانی و تأمین حقوق هسته‌ای ایران بود. اما خروج یک‌جانبه ایالات متحده از این توافق در سال ۲۰۱۸ و اعمال سیاست فشار حداکثری، مذاکرات را به چالش کشید.
در این میان، نشست سه‌جانبه ایران، چین و روسیه در مارس ۲۰۲۵ در پکن، نمونه‌ای برجسته از تلاش‌های مشترک برای هماهنگی مواضع در برابر فشارهای غرب بود. این نشست، با تمرکز بر رد تحریم‌های غیرقانونی و تهدیدات نظامی، به ایران کمک کرد تا موضع خود را در مذاکرات بین‌المللی تقویت کند. حمایت چین، به‌عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت و امضاکننده برجام، نقشی کلیدی در حفظ فضای دیپلماتیک برای ایران ایفا کرده است.
تقویت اهرم مذاکراتی ایران
حمایت چین از گفت‌وگوهای دیپلماتیک، به‌ویژه در برابر فشارهای یک‌جانبه آمریکا، به ایران کمک کرده تا با اطمینان بیشتری در مذاکرات هسته‌ای شرکت کند. پکن با تأکید بر حل سیاسی مسئله، به کاهش فشارهای بین‌المللی بر تهران کمک می‌کند و زمینه را برای احیای احتمالی برجام یا دستیابی به توافقی جدید فراهم می‌سازد. این حمایت به ایران امکان می‌دهد تا ضمن حفظ حقوق خود تحت NPT، به توسعه برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود ادامه دهد.
حمایت در مجامع بین‌المللی
چین به‌عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت، از ایران در برابر قطعنامه‌های ضدایرانی حمایت کرده و در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دفاع از حقوق هسته‌ای تهران پرداخته است. این حمایت، به ایران کمک کرده تا در برابر فشارهای سیاسی مقاومت کرده و برنامه هسته‌ای خود را در چارچوب قوانین بین‌المللی پیش ببرد.
همکاری در نهادهای چندجانبه
ایران و چین در سازمان‌هایی مانند بریکس و سازمان همکاری شانگهای همکاری نزدیکی دارند. این همکاری‌ها به هر دو کشور امکان می‌دهد تا در برابر سیاست‌های حمایت‌گرایانه غرب، مانند تعرفه‌های تجاری پیشنهادی دولت جدید آمریکا، مواضع مشترکی اتخاذ کنند و نظم جهانی چندقطبی را ترویج دهند.
چشم‌انداز آینده: همکاری‌های برد-برد
همکاری ایران و چین در زمینه هسته‌ای و فراتر از آن، چشم‌اندازی روشن برای هر دو کشور ایجاد کرده است. برای ایران، حمایت دیپلماتیک و اقتصادی چین به معنای کاهش اثرات تحریم‌ها، تقویت اقتصاد ملی و حفظ حقوق هسته‌ای است. تهران با تکیه بر این حمایت، می‌تواند برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود را توسعه داده و در عین حال در مذاکرات بین‌المللی جایگاه قوی‌تری داشته باشد.
برای چین، همکاری با ایران به معنای گسترش نفوذ ژئوپلیتیک، تأمین امنیت انرژی و تقویت جایگاه جهانی است. توافق ۲۵ ساله و ابتکارات دیپلماتیک مشترک، به پکن امکان می‌دهد تا در برابر فشارهای غرب مقاومت کرده و نقش فعال‌تری در خاورمیانه ایفا کند. این همکاری نه‌تنها به ثبات منطقه‌ای کمک می‌کند، بلکه به ایجاد نظم جهانی چندقطبی که چین و ایران هر دو از آن حمایت می‌کنند، یاری می‌رساند.
نتیجه‌گیری
حمایت چین از گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران، نمونه‌ای برجسته از دیپلماسی برد-برد است که منافع استراتژیک و اقتصادی هر دو کشور را تأمین می‌کند. برای ایران، این حمایت به معنای تقویت جایگاه مذاکراتی، کاهش فشارهای اقتصادی و توسعه زیرساخت‌های ملی است. برای چین، همکاری با ایران به معنای گسترش نفوذ در خاورمیانه، تأمین انرژی و مقابله با نظم غربی است. در جهانی که به سمت چندقطبی شدن پیش می‌رود، اتحاد استراتژیک تهران و پکن نه‌تنها به نفع این دو کشور، بلکه به صلح و ثبات منطقه‌ای و جهانی کمک خواهد کرد. ادامه این همکاری، به‌ویژه در چارچوب توافق‌های بلندمدت و ابتکارات چندجانبه، می‌تواند الگویی برای روابط بین‌المللی در قرن بیست و یکم باشد.