ابتدا باید بگوییم این صندوق‌ها چه کارهایی ‌می‌کنند. این صندوق‌ها در شرکت‌های خصوصی سرمایه‌گذاری ‌می‌کنند.

ابتدا باید بگوییم این صندوق‌ها چه کارهایی ‌می‌کنند. این صندوق‌ها در شرکت‌های خصوصی سرمایه‌گذاری ‌می‌کنند. نخستین چالش‌های این صندوق‌ها این است که این نوع شرکت‌ها را پیدا کنند که به آن کشف فرصت‌های سرمایه‌گذاری ‌می‌گویند. معمولا در دنیا پلت‌فرم‌ها و مجموعه‌هایی هستند که آمار چنین شرکت‌هایی را استخراج و طبقه‌بندی ‌می‌کنند. در ایران چنین مجموعه‌هایی که دیتا را جمع‌آوری و غربال کرده باشند، وجود ندارد. مساله بعدی این است که به دلیل نبود شفافیت، اطلاعاتی که وجود دارد چندان دقیق و درست نیست. این مرحله در فاز ارزیابی قرار ‌می‌گیرد.
از طرفی بحث‌های بانکی و تجارتی وجود دارد؛ وقتی در شرکت خصوصی سرمایه‌گذاری ‌می‌کنند یک سری قراردادهای سرمایه‌گذاری با شرکت منعقد ‌می‌شود و برای اینکه بتوانند از سرمایه محافظت کنند لازم است ابزارهای نظارتی داشته باشند. قانون تجارت ما فعلا ظرفیت پیاده کردن برخی از تم‌های حقوقی را ندارد. البته قبل از همه این‌ها باید اضافه کرد که این صندوق‌ها خیلی شناخته شده نیستند. نه شرکت‌ها چنین صندوق‌هایی را ‌می‌شناسند که برای جذب منابع به آنها تکیه کنند و نه مردم آشنایی چندانی با آنها دارند. تعداد این صندوق‌ها چندان زیاد نیست از این رو فرهنگ آشنایی با صندوق‌ها چندان وجود ندارد.
در خصوص راهکارها؛ نخستین مساله این است که اجازه دهیم چنین صندوق‌هایی زیاد شوند و سازمان بورس به عنوان نهاد ناظر فضای فعالیت را باز کند. با افزایش تعداد این صندوق‌ها مساله فرهنگ‌سازی مرتفع شده و فعالان بازار و کارشناسان نیز ‌می‌توانند برای حوزه آموزش وقت بگذارند. برای کشف این فرصت سرمایه‌گذاری و عملکرد بهینه لازم است یک سری منابع اطلاعاتی توسط دولت و وزارت صنعت و شرکت‌ها در اختیار چنین مجموعه‌های قرار بگیرند تا قابلیت پالایش داشته باشند.
در سازمان بورس و نهادها باید نشست‌هایی تخصصی در رابطه با سر و کار داشتن با شرکت‌های خصوصی و الزامات حقوقی و مقرراتی داشته باشیم. باید به فکر بود که بر موضوع نظارت و چالش‌های حقوقی فائق آمد. مساله بعدی این است که بتوانیم بحث خروج صندوق‌های سرمایه‌گذاری را تسهیل کنیم. در واقع باید بازار سرمایه فرصت‌های پذیرش این شرکت‌ها را هموار کند تا با افزایش تعداد صندوق‌ها، صندوق‌های کوچک بتوانند سرمایه‌گذاری‌های خود را به صندوق‌هایی که بزرگ شده‌اند بفروشند.
در دنیا بازارهای ثانویه برای یونیت‌های این صندوق‌ها شکل ‌می‌گیرد ولی منظور من این است که اگر تعداد و تنوع این صندوق‌ها زیاد شود و سازمان این اجازه را بدهد که این صندوق‌ها به طور متنوع و در حوزه صنایع مختلف کار کنند و سلایق مختلف سرمایه‌گذاری در این حوزه به وجود بیاید، افزایش تعداد صندوق‌ها و تسهیل پذیرش در بازار سرمایه ‌می‌تواند بحث خروج اینها را مرتفع کند.

• محسن مهدی نسب – معاون خدمات مالی فن تک
• شماره ۵۳۹ هفته نامه اطلاعات بورس