چگونه بفهمیم قیمت سکه طلا واقعی نیست!

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تابناک، سکه امامی، به عنوان پرمعامله‌ترین ابزار سرمایه‌گذاری طلا در ایران، در سال‌های اخیر به یکی از دارایی‌های پیشرو (leaderasset) بازار تبدیل شده هست. هرچند قیمت آن به‌طور اسمی از اونس جهانی و نرخ دلار داخلی تبعیت انجام می‌دهد، اما عملاً در بسیاری از مواقع نوساناتی بسیار فراتر از مجموع این دو متغیر را تجربه انجام می‌دهد.چندین این رفتار را حاصل هیجانات بازار، چندین ناشی از انتظارات تورمی، و گروهی آن را نشانه‌ای از عدم تعادل میان بازار نقدی و آتی سکه می‌دانند.در شرایط عادی، قیمت سکه امامی از فرمول زیر محاسبه خواهد گردید:**قیمت سکه = (قیمت اونس جهانی × نرخ دلار × ضریب تبدیل) + حباب**اما در عمل، دیده شده که حتی در روز‌هایی که قیمت جهانی طلا ثابت یا کاهشی هست، سکه امامی رشد قابل‌توجهی را تجربه انجام می‌دهد.این موضوع نشان می‌دهد که در اقتصاد ایران، نقش انتظارات داخلی، تورم پیش‌نگر و فضای روانی معاملات، پررنگ‌تر از سیگنال‌های جهانی هست. برای نمونه، در تیرماه ۱۴۰۴ با وجود کاهش حدود ۳۰ دلاری اونس جهانی، سکه امامی نزدیک به ۸۰۰ هزار تومان افزایش یافت؛ که بخشی از آن به تغییرات نرخ دلار و بخش دیگر به تقویت انتظارات تورمی مرتبط قرار دارای بود.اگرچه دلار بازار آزاد یکی از عوامل کلیدی در فرمول قیمت سکه هست، اما در بسیاری از مواقع مشاهده شده که با ثبات یا حتی کاهش نرخ دلار، قیمت سکه همچنان افزایشی هست.دلیل این پدیده را باید در موارد زیر جست‌و‌جو کرد: جذابیت روانی سکه به عنوان ابزار سرمایه‌ای خردقدرت نقدشوندگی بالاتر نسبت به ارز فیزیکی امکان معاملات آتی و گواهی سپرده‌های طلا در بورس کالااثر تقاضای مناسبتی (مانند اعیاد، پایان سال، و...) بر قیمت لحظه‌ای در واقع، بازار سکه امامی به نسبت دلار، تابعی از رفتار خُرد معامله‌گران هست و همین ویژگی، نوسانات آن را تشدید انجام می‌دهد.حباب مثبت یا منفی: آینه رفتار هیجانی بازاریکی از شاخص‌های مهم در تحلیل سکه امامی، حباب قیمتی آن هست. حباب، تفاوت میان قیمت بازاری سکه و قیمت ذاتی آن (بر مبنای اونس و دلار) هست. وقتی این عدد مثبت خواهد گردید، نشان‌دهنده تقاضای هیجانی و خوش‌بینی به آینده هست؛ وقتی منفی خواهد گردید، نشانه فشار فروش یا رکود انتظاری هست.در بازه تیرماه، حباب سکه در چندین روز‌ها تا ۱.۵ میلیون تومان افزایش یافت؛ در حالی که شاخص دلار جهانی افت و اونس در مسیر کاهش قرار دارای بود. چنین حباب‌هایی گواهی هست بر اینکه بازار طلا در ایران، بیشتر از آنکه تابع داده‌های بنیادین باشد، تحت اثرات روانی و پیش‌بینی‌های سیاسی و اقتصادی داخلی عمل انجام می‌دهد.محمد شعبانی، کارشناس اقتصادی بیان کرد: در اکثر مواقع، سکه امامی بیش از حد به نوسانات داخلی واکنش نشان می‌دهد. چون بازار سکه در ایران، بازار پیش‌بینی هست نه کشف قیمت. فعالان آن دائماً در حال قیمت‌گذاری انتظارات آینده هستند، نه واکنش به داده‌های جهانی.این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این پرسش که حباب بالا نشانه چیست؟ ادامه داد: به‌طور معمول حباب نشانه ورود تقاضای سفته‌بازانه و انتظار رشد تورم هست. اما اگر این حباب پایدار نماند، می‌تواند با برگشت شدید قیمت همراه شود.وی با اشاره به زمان هماهنگی مجدد سکه با اونس افزود: فقط وقتی که بازار ارز به ثبات نسبی برسد و چشم‌انداز تورمی هم مهار شود. تا آن زمان، نوسانات سکه به‌مراتب بیشتر از طلای جهانی خواهد قرار دارای بود.سکه امامی در آیینه بی‌اعتمادی و پیش‌نگری تورمیرفتار سکه امامی نسبت به اونس جهانی و دلار داخلی، بیش از آنکه تابعی از روابط ریاضی باشد، بازتابی هست از انتظارات عمومی، بی‌ثباتی اقتصادی و رفتار‌های هیجانی بازار داخلی.تا زمانی که نرخ ارز ثبات نداشته باشد، انتظارات تورمی مهار نشود و فضای سرمایه‌گذاری کلان در کشور به سمت آرامش نرود، سکه امامی همچنان دارایی بیش‌واکنشی باقی خواهد ماند.درچنین شرایطی، تحلیل‌گران توصیه می‌کنند که سرمایه‌گذاران سکه را نه یک ابزار ساده وابسته به طلا، بلکه شاخصی از ذهنیت عمومی اقتصاد ایران بدانند.در پایان امکان دارد بیان کرد: سکه امامی در ایران، «آینه روان بازار» هست؛ بازتاب‌دهنده ترکیب پیچیده‌ای از دلار، طلا، تورم و بی‌اعتمادی ساختاری.