سقوط ارزش دلار در پی سیاست‌های ترامپ/ بحران بعدی دلار در راه است؟

به گزارش اقتصاد آنلاین، نشریه اکونومیست در گزارشی به نگرانی بازارهای جهانی از سیاست‌های ترامپ و کاهش ارزش دلار در برابر ارزهای بزرگ پرداخته هست. این نشریه در گزارش خود آورده هست: از زمان بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، سرمایه‌گذاران آمریکایی با یک شوک پس از شوک دیگر مواجه شده‌اند—و اکنون برای آنها به سختی چیزی می‌تواند تعجب‌آور باشد. اعلام‌هایی که تا مدت کوتاهی پیش بمب خبری محسوب می‌شدند، مانند تصمیم رئیس‌جمهور برای اعمال تعرفه ۵۰ درصدی بر مس یا ۳۰ درصدی بر اتحادیه اروپا، اکنون تنها با شانه بالا انداختن مواجه خواهد گردید. یک استثنای نادر در ۱۶ ژوئیه رخ داد، زمانی که آقای ترامپ ظاهراً قصد برکناری جروم پاول، رئیس فدرال رزرو را دارای بود؛ اما حتی در آن زمان نیز واکنش بازار نسبتاً خفیف قرار دارای بود: جهش در سود اوراق خزانه و افت در دلار. ترامپ مسیر خود را معکوس کرد و اوضاع به حالت عادی بازگشت. روز بعد، بازار‌های سهام آمریکا به بالاترین سطح تاریخ خود رسیدند.هرچند سرمایه‌گذاران به آشوب‌ها عادت کرده‌اند، اما آنها را به طور کامل نادیده نمی‌گیرند. یکی از نشانه‌های نگرانی این هست که از زمان آغاز به کار ترامپ، ارزش دلار در برابر سبدی از ارز‌های کشور‌های ثروتمند نزدیک به ۱۰ درصد کاهش یافته هست. دقیقاً برخلاف پیش‌بینی اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری، که تصور می‌کرد تعرفه‌ها با کاهش نیاز شرکت‌های آمریکایی به خرید ارز خارجی برای واردات، موجب تقویت دلار خواهد گردید. از سیاست‌گذاری دمدمی تعرفه‌ها گرفته تا کسری بودجه‌های فزاینده، دلایل زیادی وجود دارد که سرمایه‌گذاران را نسبت به خرید دارایی‌های آمریکایی محتاط انجام می‌دهد. اما سؤال اصلی این هست: آنها چقدر محتاط شده‌اند؟ یا به‌عبارتی، سه ماه پس از «روز آزادی» ترامپ، وضعیت جایگاه امن آمریکا تا چه حد آسیب دیده هست؟تأثیر نرخ بهره و نوسانات بازار بر دلاردلایل نگرانی از طریق بررسی عامل معمول حرکت دلار آغاز خواهد گردید: تفاوت نرخ‌های بهره بین آمریکا و سایر کشورها. در بازار‌های توسعه‌یافته، معمولاً با افزایش نرخ بهره، ارزش ارز افزایش می‌یابد، زیرا سرمایه‌گذاران خارجی برای بهره‌مندی از بازدهی بیشتر وارد آن بازار می‌شوند. این رابطه در ماه آوریل شکسته گردید، زمانی که اعلام تعرفه‌های ترامپ موجب فروش دارایی‌های آمریکایی توسط سرمایه‌گذاران گردید، نرخ سود اوراق خزانه بالا رفت و دلار سقوط کرد (نمودار ۱ را ببینید). این الگو، یعنی حرکت معکوس نرخ ارز و بازده اوراق، معمولاً در بازار‌های نوظهور دیده خواهد گردید. این ویژگی در بحران بازار اوراق دولتی بریتانیا در سال ۲۰۲۲ نیز ظاهر گردید، زمانی که بودجه پیشنهادی لیز تراس، نخست‌وزیر وقت، تهدید به ایجاد فروپاشی مالی کرد.از ماه آوریل تاکنون، دلار و تفاوت نرخ‌های بهره دوباره شروع به حرکت هم‌سو کرده‌اند (به‌جز ترس اخیر درباره پاول). با این‌حال، دلار هنوز نتوانسته زیانی را که در آوریل متحمل گردید جبران کند، که نشان‌دهنده خدشه‌ای ماندگار در ارزش آن هست. ارزیابی اینکه تنها بر اساس تفاوت نرخ بهره، دلار در چه وضعیتی قرار می‌گرفت، قطعیت ندارد، زیرا در دوره‌های بلندمدت عواملی مانند رشد نسبی نیز در حرکت ارز‌ها مؤثرند، اما این شواهد حاکی از آن هست که ترامپ به دلار آسیب زده هست.تغییر در الگوی امن بودن دلار و شاخص نوسان بازاریکی دیگر از ویژگی‌های تاریخی دلار این هست که در زمان بروز بحران در بازار سهام، تقویت خواهد گردید، زیرا سرمایه‌گذاران به‌دنبال دارایی‌های به‌ظاهر امن آمریکایی می‌روند. این الگو نیز در آوریل تغییر کرد. شاخص VIX، معیاری از نوسانات بازار سهام که اغلب به‌عنوان شاخصی از ترس سرمایه‌گذاران استفاده خواهد گردید، جهش کرد در حالی که دلار افت دارای بود. استیون کامین از مؤسسه امریکن انترپرایز، پیشنهاد داده هست که رابطه بین VIX و دلار—پس از کنترل متغیر‌هایی مانند نرخ بهره—به‌عنوان معیاری برای سنجش شکنندگی دلار به‌کار گرفته شود. این روش کمک انجام می‌دهد تا لحظاتی که ریسک برخلاف الگوی تاریخی، سرمایه‌گذاران را از دلار دور انجام می‌دهد، دقیق‌تر شناسایی شود. شاخص پیشنهادی کامین، شکنندگی بیشتر دلار پس از روز آزادی ترامپ را نشان می‌دهد، که در هفته‌های بعد نیز تشدید گردید. اما پس از آن، شاخص به سطح پیش از تحلیف بازگشت و در یک ماه گذشته در همان سطح باقی مانده هست.بنابراین، دلار ممکن هست زخمی شده باشد، اما این آسیب تشدید نشده هست. برای وخامت بیشتر، احتمالاً یک بحران جدی دیگر نیاز هست؛ بحرانی که فراتر از نمایش روزمره کاخ سفید باشد، که اکنون برای سرمایه‌گذاران عادی شده هست.آینده نامطمئن دلار و احتمال شوک‌های بعدیکمبود نقاط تنش بالقوه وجود ندارد. اگر مثلاً تهدید اخیر رئیس‌جمهور درباره تعرفه‌ها واقعاً در اول اوت عملی شود، نرخ تعرفه مؤثر آمریکا به همان سطحی بازمی‌گردد که اضطراب آوریل را ایجاد کرد. فشار سیاسی بر فدرال رزرو ممکن هست از کنترل خارج شود؛ و با ترامپ، همواره احتمال رخداد غیرمنتظره وجود دارد. تنها با بروز طوفان بعدی هست که امکان دارد به‌طور کامل ابعاد آسیب وارده به دلار را درک کرد. اگر تلاطم‌های سال ۲۰۲۵ راهنما باشد، علاقه‌مندان به دلار لازم نیست زیاد منتظر بمانند تا فرصت جدیدی برای ارزیابی آن بیابند.