ادامه رکود در بازار خودرو/ تقاضای واقعی در اصفهان فقط ۲۰ درصد است

به گزارش پول و تجارت به نقل از ایسنا، بازار خودرو در ایران همواره یکی از شاخص‌ترین بخش‌های اقتصادی و اجتماعی کشور به‌شمار می‌آید؛ بازاری که به‌دلیل پیوند عمیق با سیاست‌های ارزی، تورم، واردات، تولید داخل و حتی رفتار‌های روانی مصرف‌کنندگان، همواره در معرض نوسانات و بحران‌های مقطعی و ساختاری قرار داشته هست. در سال‌های اخیر، رشد شدید قیمت‌ها، کاهش قدرت خرید، تشدید نابرابری بین عرضه و تقاضا و حاکمیت فضای سوداگری موجب شده، این بازار از حالت یک بازار مصرفی خارج و بیشتر به عرصه‌ای برای سرمایه‌گذاری و دلالی تبدیل شود.اصفهان، به‌عنوان یکی از قطب‌های اقتصادی کشور، نیز از این تحولات مصون نمانده هست. با اینکه بازار خودرو در این استان ظرفیت بالایی از نظر تنوع تقاضا و حجم معاملات دارد، اما شواهد نشان می‌دهد این بازار نیز در ماه‌های گذشته با رکود، نوسان و نبود تعادل همراه بوده هست. در چنین شرایطی، بررسی روند‌های اخیر ترکیب تقاضا، نوع خودرو‌های مورد استقبال و چالش‌های ساختاری، می‌تواند تصویری روشن‌تر از وضعیت فعلی و دورنمای بازار ارائه دهد. حال برای بررسی دقیق‌تر دلایل بروز این وضعیت با علیرضا جلوانی، رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو اصفهان به بیان کرد‌و‌گو نشستیم که حاصل آن را در ادامه می‌خوانید:نظر به نوسانات بازار در ماه‌های گذشته، وضعیت کلی بازار خودرو در اصفهان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟بازار خودرو در اصفهان همان‌طور که انتظار می‌رفت، هم راستا با تحولات ملی و اثرات اقتصادی کلان، دچار نوسانات شدید شده هست. در زمستان ۱۴۰۳ و به‌ویژه در بهمن و اسفند، با افزایش نرخ ارز و رشد هزینه‌های تولید، قیمت خودرو‌ها در بازار به‌طور محسوس افزایشی گردید. این رشد قیمت نه‌تنها قدرت خرید مردم را کاهش داد، بلکه موجب گردید خریداران دچار تردید و نگرانی شوند و بسیاری از آنها از بازار عقب‌نشینی کنند.حال این سوال مطرح خواهد گردید که پس از افزایش شدید قیمت‌ها، بازار چه روندی را در پیش گرفت؟بعد از آن موج افزایشی با کاهش نسبی نرخ ارز و سیاست‌های کنترلی، بازار نسبتاً آرام گردید. قیمت خودرو‌های داخلی و وارداتی بین ۱۵ تا ۳۰ درصد کاهش پیدا کرد، اما با وجود این اصلاح نسبی، هنوز رکود در بازار حاکم هست؛ قیمت‌ها برای سطح تقاضای مردم همچنان بالا به‌نظر می‌رسد و خریدوفروش‌ها به شکل چشمگیری کاهش پیدا هست.آیا این کاهش معاملات در داده‌ها یا بررسی‌های میدانی هم منعکس شده هست؟بله، طبق بررسی‌های میدانی و گزارش‌های رسمی منتشرشده، در بهار ۱۴۰۴، معاملات خودرو در اصفهان تا ۸۰ درصد نسبت به دوره‌های قبلی کاهش داشته هست. یعنی بازار در رکود کامل به سر می‌برد و بخش قابل‌توجهی از فعالان در وضعیت «انتظار» هستند. این وضعیت نشان‌دهنده شکل‌گیری یک فضای روانی دوطرفه در بازار هست؛ یعنی هم خریدار و هم فروشنده در حالت تردید و صبر هستند که خود موجب رکود عمیق‌تر خواهد گردید.در فضای آنلاین خریدوفروش خودرو، مثل سایت‌های باما، شیپور و ۱۲۰km، آگهی‌های زیادی دیده خواهد گردید، این با آمار پایین معاملات چطور قابل جمع هست؟همان‌طور که اشاره گردید، آگهی‌ها در این حوزه برای خودرو‌های صفر و کارکرده در بازه‌های قیمتی متنوع بسیار زیاد هست، برای نمونه، پژو ۲۰۷ صفر، قیمت‌هایی از حدود نیم میلیارد تا بالای یک میلیارد تومان درج شده، اما واقعیت این هست که این آگهی‌ها به معامله منتهی نمی‌شوند، چرا که بازار عملاً قفل هست؛ این مسئله نشان‌دهنده شکاف میان قیمت پیشنهادی فروشندگان و توان خرید واقعی بازار هست.در چنین شرایطی، ترکیب نوع تقاضا در بازار چگونه هست؟ مصرف‌کننده واقعی در اقلیت هست؟طبق برآوردها، حدود ۸۰ درصد از خرید‌های فعلی در بازار خودرو مصرفی نیستند، بلکه با هدف حفظ سرمایه یا کسب سود انجام می‌شوند. تنها ۲۰ درصد تقاضا از سوی مصرف‌کنندگان واقعی هست. این نسبت به‌وضوح نشان می‌دهد که بازار بیشتر تحت‌تأثیر انگیزه‌های سوداگرانه هست. در دوره‌هایی که قیمت خودرو روند صعودی دارد، تقاضای سرمایه‌ای بالا می‌رود و زمانیکه قیمت‌ها دچار اصلاح می‌شوند، اینگونه تقاضا هم با سرعت افت انجام می‌دهد.در میان مدل‌های موجود، کدام خودرو‌ها بیشترین تقاضا را در بازار فعلی دارند؟تقاضا به‌شدت به سمت خودرو‌های اقتصادی و دست‌دوم با قیمت زیر ۶۰۰ میلیون تومان رفته هست. این رده قیمتی در هفته پایانی اردیبهشت حدود ۶۵ درصد از حجم معاملات را به خود اختصاص داده. خودرو‌هایی مثل پژو ۲۰۶ (تیپ ۲ یا ۵)، سمند، دنا، تیبا و خانواده کوئیک از پرفروش‌ترین خودرو‌های داخلی هستند. کوئیک در واقع همان پراید جدید سایپا هست و به‌دلیل قیمت مناسب، تقاضای بسیاری دارد، نیز خودرو‌هایی مانند تارا و هایما هم اخیراً رشد قابل‌توجهی در فروش داشته‌اند، به‌طوری که تارا حدود ۱۳۰ درصد و هایما تا ۱۴۸ درصد افزایش فروش را تجربه کرده‌اند.در بازار اصفهان، به جز قیمت، چه ویژگی‌هایی در انتخاب خودرو مؤثر هست؟یکی از نکاتی که در خرید خودرو معمولاً در نظر گرفته خواهد گردید، رنگ اتوموبیل هست. در اصفهان، رنگ سفید محبوب‌تر از رنگ‌های تیره همچون مشکی هست. چرا که گرمای کمتری جذب انجام می‌دهد و دوم خَش و لکه را کمتر نشان می‌دهد، نیز از نظر هزینه تعمیر و نگهداری اقتصادی‌تر هست و خریداران اغلب به این نکات هم توجه دارند.اگر بخواهیم به‌طور کلی چالش‌های کلان و ساختاری در حوزه خودرو را بررسی کنیم، به چه نکاتی امکان دارد پرداخت؟شامل چالش‌های کلان امکان دارد به مواردی همچون؛ تحریم‌ها و تکیه بر قطعه‌سازی داخلی، محدودیت واردات قطعات و وابستگی به تولید داخل، مشکلاتی را در تأمین و افزایش هزینه‌ها برای قطعه‌سازان و خودروسازان ایجاد کرده هست. قیمت‌گذاری دستوری، اختلاف بین قیمت کارخانه‌ای و بازار آزاد موجب زیان خودروسازان و تقویت دلالی شده هست. نوسانات نرخ ارز و تورم انتظاری، این عوامل، از محرک‌های اصلی افزایش قیمت خودرو در سال‌های اخیر بوده‌اند. کاهش قدرت خرید مردم، حتی با کاهش نسبی قیمت‌ها، توان خرید خودرو‌های داخلی و خارجی همچنان پایین هست. رقابت وارداتی، ورود محدود خودرو‌های خارجی و کاهش تولید داخلی، تعادل بازار را بر هم زده هست.جمع‌بندی و نظر شما از آینده بازار خودرو چیست؟بازار خودرو در اصفهان درحال‌حاضر، در وضعیت رکودی عمیق قرار دارد. معاملات بسیار پایین، قیمت‌های بالا و سهم بالای تقاضای غیرمصرفی، تصویری مبهم از آینده ترسیم کرده‌اند. بدون اصلاح سیاست‌های ساختاری شامل در حوزه قیمت‌گذاری، تأمین قطعه و سیاست‌های ارزی، بعید هست بازار در کوتاه‌مدت به رونق بازگردد.