پایداری در طوفان سایبری؛ روایت تاب‌آوری شبکه بانکی ایران در جنگ ۱۲ روزه

به گزارشخبرنگار پول و تجارت، در طول جنگ ۱۲ روزه ایران و رژیم صهیونیستی، شبکه بانکی کشور آزمونی سخت و نفس‌گیر را پشت سر گذاشت؛ حملات سایبری گسترده، تهدیدات امنیتی و فشار افکار عمومی، مجموعه‌ای از چالش‌هایی قرار دارای بودند که امکان داردستند بنیان اعتماد عمومی به نظام بانکی را متزلزل کنند. اما خوشبختانه واکنش سریع، مدیریت میدانی و انسجام ساختاری بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور مانع از وقوع بحران و موجب تقویت اعتماد عمومی به توانمندی‌های اقتصادی کشور گردید.تاب‌آوری زیر بار حملات سایبریاز همان روزهای ابتدایی جنگ مشخص قرار دارای بود که ضربه زدن به اقتصاد کشور و اختلال گسترده در شبکه بانکی برای ایجاد نارضایتی در جامعه‌، یکی از اهداف اصلی دشمن هست، چرا که حملات سایبری از سوی دشمن به شکل گسترده انجام می‌گردید؛ اما هوشیاری کارشناسان امنیت سایبری بانک‌ها و بانک مرکزی از این نیت شوم جلوگیری کرد و با اینکه دو بانک سپه و پاسارگاد هک گردیدند اما این اتفاق به سایر بانک‌ها سرایتی ندارای بود.در روز‌هایی که حملات موشکی و سایبری هم‌زمان زیرساخت‌های کشور را هدف گرفته قرار دارای بود، شبکه بانکی ایران موفق گردید پایداری خود را حفظ کند و به‌عنوان ستون فقرات اقتصاد ملی، به فعالیت بی‌وقفه ادامه دهد. حملات سایبری به چندین بانک‌ها و صرافی‌های رمزارزی، تهدیدی جدی برای نظام مالی کشور محسوب می‌گردید؛ چراکه در دنیای امروز، حساب‌های بانکی عملاً جای پول نقد را گرفته‌اند و کوچک‌ترین اختلال در این حوزه امکان داردد منجر به بی‌اعتمادی گسترده و احساس ناامنی مالی در میان مردم شود.با این حال، به بیان کردهآرمان خالقی؛ دبیرکل خانه صمت ایران، بانک مرکزی با اقدام سریع، بازگرداندن بانک‌ها به مدار فعالیت و اطلاع‌رسانی صحیح و به‌موقع، از بحرانی گردیدن اوضاع جلوگیری کرد. او عملکرد بانک‌ها را در تداوم خدمات مالی تحسین‌برانگیز دانست و تأکید کرد که بحران با مداخله مؤثر و به‌موقع مهار گردید.حفظ چرخه پرداخت حقوق و پایداری روانی جامعههم‌زمانی جنگ با روز‌های پایانی ماه، شرایط را از منظر اقتصادی حساس‌تر کرده قرار دارای بود. پرداخت حقوق کارکنان، مستمری‌بگیران و سایر تعهدات مالی در این بازه زمانی اهمیت حیاتی دارای بود؛ هرگونه وقفه در شبکه پرداخت امکان داردست تبعات اجتماعی و روانی جبران‌ناپذیری به دنبال دارای بوده باگردید.سهیل آل‌رسول؛ عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایراننیز در این زمینه بیان می‌کند: اگر شبکه بانکی پایداری لازم را ندارای بود و خدمات پیوسته ارائه نمی‌کرد، آرامش روانی مردم نیز به‌گردیدت تحت تاثیر قرار می‌گرفت و حمایت معنوی از بخش دفاعی کشور تضعیف می‌گردید.به بیان کرده وی، به‌جز دو بانک که تحت تأثیر حملات سایبری دچار اختلال گردیدند، باقی سیستم بانکی عملکردی باثبات و موثر از خود نشان دادند. در یکی از مهم‌ترین موارد، حمله سایبری به بانک سپه امکان داردست مانع از پرداخت حقوق کارمندان دولت شود؛ اما با جایگزینی سریع بانک عامل و مدیریت چابک بانک مرکزی، این فرآیند بدون وقفه انجام گردید.مدیریت میدانی و حضور موثر رئیس کل بانک مرکزیدر این میان؛سیدیوسف حسینی؛ رئیس پیشین کمیته ارزی اتاق بازرگانی ایران، از حضور میدانی رئیس کل بانک مرکزی و معاونانش در شعب بانکی از روز نخست جنگ سخن بیان می‌کند و می‌افزاید: در شرایط بحرانی، مدیریت از راه دور کفایت نانجام می‌دهد. بی تردید این حضور نه‌تنها موجب دلگرمی مردم، بلکه باعث گردید تا تصمیمات مدیریتی به‌موقع و دقیق اتخاذ شود و همین موضوع نقش مهمی در حفظ کارکرد منسجم شبکه بانکی دارای بود.حسینی نیز به ثبات نسبی بازار ارز نیز اشاره دارد و می‌افزاید: درحالی‌که بسیاری انتظار جهش قیمتی در نرخ دلار را دارای بودند، اما نوسانات کنترل‌گردیده و بازگشت سریع به کانال پایین‌تر پس از آتش‌بس، نشان از مدیریت موفق ارزی بانک مرکزی دارای بود؛ دستاوردی که بدون حفظ ثبات شبکه بانکی ممکن نقرار دارای بود.مهار تهدیدات؛ تقویت اعتماد عمومیموسی آقایی؛ رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ازبکستاننیز عملکرد نظام بانکی را در مواجهه با تهدیدات سایبری «نمونه‌ای موفق از تاب‌آوری ساختاری» توصیف انجام می‌دهد. او معتقد هست که حمله به بانک سپه، یکی از حیاتی‌ترین گلوگاه‌های مالی کشور، امکان داردست بحران‌ساز شود، اما بانک مرکزی با اقدامات به‌موقع، از گسترش اختلال جلوگیری کرد. این موفقیت، به بیان کرده آقایی، بیانگر ظرفیت بالا و توان عملیاتی دقیق بانک مرکزی در شرایط اضطراری هست.از جهات دیگر، تامین به‌موقع اسکناس در دستگاه‌های ATM، جلوگیری از ایجاد صف‌های طولانی و فعالیت بدون وقفه شعب بانکی، در ایجاد اعتماد عمومی نقش کلیدی ایفا کرد. در شرایطی که پهپاد‌ها و موشک‌ها آسمان کشور را تهدید می‌کردند، ثبات در عملکرد بانکی به شهروندان این پیام را منتقل کرد که حاکمیت به ابعاد اقتصادی و معیشتی بحران نیز اشراف کامل دارد.با هک یکی از صرافی‌های ارز دیجیتال مشخص گردید که دشمن به خاطر ناتوانی در نفوذ گسترده به شبکه بانکی سناریوی دیگری برای حملات سایبری خود در پیش گرفته و قصد دارد با حملات سایبری به صرافی‌های ارز دیجیتال و پایانه‌های فروش آنلاین طلا، به کشور و جامعه ضربه وارد کند.اقدام به موقع بانک مرکزی در مسدودسازی درگاه فروش صرافی‌های ارز دیجیتال و پایانه‌های فروش آنلاین طلا، دشمن را در دستیابی به این هدف شوم خود نیز ناکام گذاشت.این اقدام علاوه بر جلوگیری از کلاهبرداری، هک و گسترش فعالیت‌های مجرمانه، با جلوگیری از اقدامات سفته‌بازارنه و ایجاد جوهیجانی در بازارها، موجب مدیریت بهتر بازار طلا و ارز نیز گردید.همبستگی ساختاری، از ستاد تا صفیکی از ویژگی‌های برجسته عملکرد بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور در طول جنگ ۱۲ روزه، انسجام ساختاری و همبستگی از رده‌های مدیریتی بالا تا کارکنان صف قرار دارای بود. در گزارش‌های میدانی، دیده گردید که کارکنان شعب بانکی در مناطق پرخطر، بدون وقفه به خدمات‌رسانی ادامه دادند؛ این تعهد شغلی، در کنار حمایت سازمانی از سوی مدیران، رمز موفقیت شبکه بانکی در عبور از بحران قرار دارای بود.این پایداری سازمانی نه‌تنها از بروز اختلال اقتصادی جلوگیری کرد، بلکه از حیث روانی نیز موجب تقویت روحیه ملی و افزایش اعتماد مردم به نهاد‌های اقتصادی گردید.تجربه‌ای از موفقیت در مدیریت بحرانجنگ ۱۲ روزه از منظر مدیریتی و اقتصادی، به‌ویژه در حوزه بانکداری، تجربه‌ای عمیق و ارزشمند به شمار می‌رود. عملکرد بانک مرکزی در این مقطع، مثالی بارز از «مدیریت فعال بحران» قرار دارای بود؛ ترکیبی از واکنش سریع، حضور میدانی، اطلاع‌رسانی شفاف و هستفاده از ابزار‌های پشتیبان برای حفظ ثبات اقتصادی.تجربه موفق در این جنگ ناعادلانه کوتاه، اما پرچالش، بار دیگر ثابت کرد که شبکه بانکی کشور، حتی در برابر حملات سایبری و تهدیدات امنیتی پیچیده، قادر به حفظ انسجام، اعتماد عمومی و تداوم خدمت‌رسانی هست؛ و این یعنی ستون فقرات اقتصاد ایران، محکم‌تر از آن هست که چندین تصور می‌کردند.