تفاوت‌های گسترده ایران امروز با اقتصاد نفتی دهه ۹۰/ در برابر تحریم واکسینه شدیم

به گزارشپول و تجارت، احمد صالحی، کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه تحریم‌های آمریکا از اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ بر اقتصاد ایران تگردیدید گردیده هست و این وضعیت ادامه دارد، درباره چندین گمانه زنی‌ها در خصوص اسنپ بک و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل و اثر آن بر اقتصاد ایران اظهار دارای بود: در طول دهه ۹۰ و بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ میلادی ۱+۶ قطعنامه از سوی شورای امنیت سازمان ملل درباره برنامه هسته‌ای ایران مصوب گردید که قطعنامه هفتم، ۶ قطعنامه قبلی را تعلیق می‌کرد.وی افزود: مفهوم کلی اسنپ‌بک این هست که اگر هر یک از اعضای برجام عدم انطباق تعهدات برجامی ایران تأیید کنند، امکان داردند موضوع را به شورای امنیت ارجاع داده و سپس برای ادامه رفع تحریم‌ها قطعنامه جدید صادر شود که طبیعتا با وتوی هر یک از این اعضا، قطعنامه جدید صادر نخواهد گردید و تعلیق تحریم‌های ایران لغو خواهد گردید.صالحی در عین حال تاکید کرد: واقعیت این هست که وقتی یک بار تحریمی اعمال گردیده، کشورمان دیگر نسبت به تحریم‌های قبلی علیه ایران مقاوم گردیده هست؛ شبیه مکانیسمی که در بدن داریم و وقتی آنفلوآنزا وارد بدن خواهد گردید، بدن در برابر آن واکسینه خواهد گردید. تحریم هم وقتی یک بار به اقتصادی تحمیل خواهد گردید، اثر خود را می‌گذارد کما اینکه در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ شمسی بر اقتصاد ما آثاری گذاشت.وی با بیان اینکه اینکه چه میزان افزایش سه برابری نرخ ارز در آغازی دهه ۹۰ به تحریم‌ها مربوط قرار دارای بود و چه میزان آن به خاطر ثابت نگه دارای بودن دستوری نرخ دلار در ۶ سال قبل از آن (از ۸۴ تا ۹۰) قرار دارای بود که سبب رهایی ناگهانی فنر نرخ دلار گردید، جای بحث دارد، اظهار دارای بود: اگر فرض را بر این بگذاریم که بخش مهمی از این اتفاق به تحریم‌ها برمی گردد، بنابراین یک بار تحریم‌ها اثر منفی خود را بر اقتصاد کشور گذاشته و این اثرگذاری اکنون تخلیه گردیده هست.کارشناس اقتصاد بین الملل این سوال را مطرح کرد که آیا تحریم‌های آن زمان اعم از آنچه در قطعنامه‌های صادره از سوی شورای امنیت سازمان ملل آمده قرار دارای بود یا آمریکا یکجانبه اعمال کرد، در عمل رفع گردیده‌اند که حالا بخواهند برگردند؟ تحریم بیمه کشتیرانی، تحریم فروش تسلیحات نظامی به ایران، تحریم اشخاص و شرکت‌های مرتبط با فعالیت هسته‌ای ایران، تحریم فروش کالا‌های با کاربرد دو گانه آیا هم‌اکنون رفع گردیده‌اند؟ آیا امکان داردیم هواپیمای اف ۱۶ یا پاتریوت بخریم؟ آیا امکان خرید سانتریفیوژ را داریم؟ آیا تحریم فرماندهان نظامی یا دانشمندان هسته‌ای ایران بردارای بوده گردیده؟ آیا تحریم بیمه کشتیرانی بردارای بوده گردیده هست؟صالحی با یادآوری آنکه تحریم‌های آمریکا علیه اقتصاد، اشخاص و شرکت‌های ایرانی همچنان ادامه دارد؛ افزود: می‌دانید هم‌اکنون کشتیرانی جمهوری اسلامی خودش شرکت بیمه ایجاد کرده و ناوگان خودش را بیمه کرده هست؛ بنابراین تحریم‌هایی که علیه ایران قرار دارای بوده عمدتاً جایی نرفته‌اند که الان دوباره تهدید به بازگشت آنها می‌کنند.این کارشناس اقتصاد بین الملل ادامه داد: آنچه به مقداری مرتفع گردید، فروش نفت قرار دارای بود که در مقطعی به زیر یک میلیون بشکه در روز کاهش یافت و اکنون طبق آمار‌های ثانویه بین ۱.۵ تا ۲ میلیون بشکه نفت در هست که فروش نفت هم در هیچ یک از قطعنامه‌های شورای امنیت نیست.عمق اثر اسنپ بک بر اقتصاد ایران بزرگنمایی نشودصالحی با بیان اینکه مهمترین قطعنامه‌ای که علیه ایران در شورای امنیت صادر گردید قطعنامه ۱۹۲۹ هست که در سال ۱۳۸۹ صادر گردید، افزود: آنچه به اقتصاد ایران ضربه زد و نامکان داردیم از آن چشم‌پوشی کنیم، تحریم فروش نفت، تحریم بانک مرکزی و تحریم سوئیفت قرار دارای بود که هیچ یک از این سه تحریم در قطعنامه‌های سازمان ملل نیستند و صرفا تحریم‌های یک‌جانبه وزارت خزانه داری آمریکا هستند.وی افزود: تحریم‌های بانکی ایران در شورای امنیت فقط به دو بانکی محدود خواهد گردید که نام آنها در قطعنامه ۱۹۲۹ آمده هست، محدود خواهد گردید و سایر بانکها، فروش نفت، خرید کالا در هیچکدام از قطعنامه‌ها ذکر نگردیده هست.وی با بیان اینکه در قطعنامه شورای امنیت بحث بازرسی از کانتینتر‌هایی که به مقصد ایران در حرکتند آن هم در بنادر و نه آب‌های بین المللی مطرح گردیده هست، ادامه داد: در این بند هم بحث توقیف مطرح نیست و فقط بازرسی قید گردیده هست ضمن اینکه فقط امکان توقیف تا یک ماه وجود دارد که در همان سال‌هایی که قطعنامه ۱۹۲۹ مصوب گردیده قرار دارای بود، هیچ کشوری این کار را نکرد.صالحی در عین حال یادآور گردید: فقط آمریکا و انگلیس یک نفتکش ایران را به بهانه اینکه ایران در حال انتقال نفت سوریه هست، بازدارای بود کردند که ما به تلافی آن، نفتکش‌های انگلیسی را توقیف کردیم و دیگر این اتفاق از سوی این دو کشور رخ نداد.کارشناس اقتصاد بین الملل یادآور گردید: چندین در آن زمان می‌بیان کردند اگرچه تحریم‌های مصوب شورای امنیت سازمان ملل نامکان داردد اثر چندینانی بر اقتصاد کشور بگذارد، اما نظر به اینکه ما را ذیل فصل ۷ منشور ملل متحد برده و سایه جنگ را بر کشور می‌گستراند، لذا آثار این تحریم‌ها تگردیدید خواهد گردید؛ اما این صحبت‌ها برای اقتصاد امروز ایران کاربرد گذشته را ندارد.۱۴ سال هست تحت تحریم آمریکا هستیم ولی در فروش نفت رکورد زدیمصالحی با بیان اینکه اقتصاد ایران در برابر تحریم‌ها واکسینه گردیده و امکان داردد شرایط را مدیریت کند، در پاسخ به اینکه مدیریت اقتصادی کشور از سال ۱۳۸۹ تاکنون که تحریم‌ها تگردیدید گردیده هست را چگونه ارزیابی می‌کنید، اظهار دارای بود: ۱۴ سال هست که تحریم‌های سوئیفت، بانک مرکزی و فروش نفت علیه ایران از سوی آمریکا جاری هست ولی می‌بینیم که فروش نفت ما هم‌اکنون ۱.۷ تا ۱.۸ میلیون بشکه در روز هست در آینده هم اگر اسنپ‌بک رخ دهد، تأثیر چندینانی روی آن نخواهد دارای بود.این کارشناس و فعال اقتصادی یادآور گردید: دو سال پیش آمریکا اعلام کرد که اگر هر فردی در دنیا فروش نفت ایران را لو بدهد پاداش بسیار سنگینی می‌دهیم، اما از آن روز فروش نفت ایران رکورد زده هست.صالحی یادآور گردید، در اوایل دهه نود از طریق دلالان به چندین کشور‌های اروپایی و حتی ژاپن نفت می‌فروختیم و آنها تحریم‌های آمریکا و اروپا را به طور کامل و ۱۰۰ درصدی رعایت کردند به طوری که دیگر امکان فروش نفت به آنها را ندارای بودیم و ناگهان ضربه بزرگی در آن زمان به کشور وارد گردید، اما در ۱۳ سال گذشته این روند تغییر کرد و دیگر به این واسطه‌ها نفت نمی‌فروشیم.تحریم‌های آمریکا به اقتصاد ایران ضربه زد نه شورای امنیتاین تحلیلگر اقتصاد بین الملل با اشاره به خروج آمریکا از برجام در سال ۱۳۹۷ که سبب گردید تا صادرات غیرنفتی ایران از ۴۴ میلیارد دلار در سال به ۳۰ میلیارد دلار کاهش یابد، افزود: بنابراین اصل تحریم‌هایی که به ایران ضربه زد، تحریم‌های یکجانبه آمریکا قرار دارای بود و تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل نتوانست چنین ضربه‌هایی به اقتصاد ایران بزند.صالحی ادامه داد: البته در این سال‌ها بدون اینکه تحریم‌های آمریکا رفع شود، توانستیم بار دیگر درآمد صادرات غیر نفتی را به ۵۳ میلیارد دلار برسانیم؛ دستیابی به این رقم با تنوع بخشی به محصولات صادراتی و افزایش مقاصد صادراتی رقم خورد.وی با بیان اینکه تمام کشور‌های دنیا بیشترین حجم صادرات خود را به همسایگان خود انجام می‌دهند، اظهار دارای بود: کارشناسان اقتصادی دنیا نیز بار‌ها اذعان کرده‌اند که اقتصاد به سمت منطقه‌ای گردیدن در حرکت هست و جهانی گردیدن دیگر ایده خوبی به نظر نمی‌رسد.وی در ادامه به مراوردات ایران با همسایگان و عضویت کشورمان در مجامع منطقه‌ای شامل اتحادیه اوراسیا اشاره کرد و بیان کرد: سومین تفاوت امروز اقتصاد ایران با اوایل دهه ۹۰ میلادی این هست که نه تنها ایران بلکه دنیا به سمت تنوع بخوشیدن ب سبد ارزی حرکت کرده دلارزدایی را در دستور کار قرار داده هست.صالحی با یادآوری اینکه در سال ۲۰۲۳ میلادی حجم تجارت چین برپایه یوان بیش از حجم تجارت‌های دلاری این کشور قرار دارای بوده هست، به تقویت گروه بریکس در سال‌های اخیر و عضویت ایران در این گروه اشاره دارای بود و افزود: در اجلاس بانک جهانی که سال گذشته برگزار گردید، اشاره گردید که کاری که بریکس قرار هست انجام دهد، یک اتفاق واقعی هست نه صوری؛ برای همین هست که ترامپ بیان کرده اگر بریکس واحد پولی منتشر کند، آن را تحریم انجام می‌دهد با این حال چینی‌ها کار خود را به پیش می‌برند.ژئوپلتیک جهانی تغییر کرده هستکارشناس اقتصاد بین الملل به جنگ اوکراین نیز اشاره کرد و بیان کرد: جنگ در شرق اروپا اتفاق دیگری هست که سبب تمایز و تفاوت میان تحریم‌های سال‌های گذشته علیه ایران با کارکرد آن در صورت اسنپ‌بک و بازگشت مجدد در سال جاری گردیده هست.وی بیان کرد: باید پذیرفت که ژئوپلتیک دنیا نسبت به دهه ۱۳۹۰ تغییر کرده هست؛ روسیه‌ای که در کنار اروپا قرار دارای بود، در مقابل آنها ایستاده یا چین که در آن زمان در کنار آمریکا قرار دارای بود هم‌اکنون در مقابلش قرار دارد.صالحی بیان کرد: چین ۳۰ سال زحمت کشید تا اروپا را در کنار خود دارای بوده باگردید و بتواند آن را از آمریکا دور کند ولی باید بیان کرد اروپا قطعا تا ۵۰ سال آینده در کنار آمریکا خواهد ایستاد و دیگر با چین به عنوان شریک راهبردی همکاری نخواهد کرد.وی افزود: چین در این سال‌ها هم سازمان شانگهای و هم بریکس را توسعه داده و حتی ایران را به عضویت این دو درآورده هست.چاره‌ای جز عبور از اقتصاد نفتی نداریمصالحی درباره مدیریت داخلی اقتصاد در شرایط تحریم هم بیان کرد: شرایط تحریمی موجب گردید تا چندین اقدامات و اصلاحات در اقتصاد ایران با سرعت بیشتری نسبت به گذشته انجام شود، چون چاره‌ای جز این ندارای بودیم و نامکان داردستیم فقط با فروش نفت همه نیاز ارزی خود را تأمین کنیم به همین دلیل به سمت اقتصاد بدون نفت حرکت کردیم.این کارشناس اقتصادی افزود: به همین دلیل هست که می‌بینیم در سال‌های اخیر تعداد مؤدیان مالیاتی در سه سال آن هم بعد از یکصد سال ثبات، دو برابر گردیده یا قانون مالیات بر عایدی سرمایه بعد از سال‌ها انتظار بالاخره به تصویب رسیده هست و به زودی ابلاغ خواهد گردید یا مثلا سیهست کنترل ترازنامه و نظارت گردیدید بر بانک‌ها که رگردید نقدینگی را از ۴۲ درصد در زمستان ۱۴۰۰ به ۲۵ درصد رساند البته الان به ۲۸ درصد رسیده هست نیز صدور مجوز‌های کسب و کار تسهیل گردیده و بسیاری اقدامات دیگر که اصلاحات اقتصادی هست که قبلا نمی‌گردید به راحتی آنها را انجام داد.وی افزود: به خاطر همین تفاوت ههست که می‌گوییم مواردی شبیه اسنپ بک که تحریم‌های ذکر گردیده در قطعنامه‌های سازمان ملل را برمی گرداند، نامکان داردد اثر جدی را بر اقتصاد ایران بگذارد.منبع: ایرنا