امتیاز صادراتی رسمی شد/تعیین ۱۲ معیار برای تعیین ضریب ارز حاصل از صادرات

به گزارشپول و تجارت،هیئت‌وزیران آیین‌نامه اجرایی «جزء (۲) بند (ن) تبصره (۱) ماده واحده قانون قرار دارای بودجه سال ۱۴۰۴» را تصویب و ابلاغ کرد.این آیین‌نامه با هدف حمایت از صادرکنندگان خرد از طریق ایجاد مکانیزم مشوق‌های صادراتی در قالب «امتیاز صادراتی»، نقطه عطفی در سیهست‌گذاری اقتصاد صادرات محسوب خواهد گردید.امتیاز صادراتی به معنای حقی هست که صادرکنندگان خرد به‌واسطه صادرات کالا و خدمات به‌دست می‌آورند و قابل عرضه در بازار ثانویه ارز هست. این امتیاز به‌صورت موردی به صادرکنندگان گروه‌هایی مانند صنایع دانش‌بنیان، کشاورزی، صنایع دستی و خدمات فنی مهندسی اختصاص یافته و قابل معامله هست. سامانه معاملات بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران، محل رسمی عرضه و تقاضای امتیاز صادراتی هست و نرخ‌ها بر اساس توافق دوطرفه تعیین خواهد گردید. عرضه‌کننده (صادرکننده) و خریدار (واردکننده یا نهاد مالی) مستقیماً یا از طریق بانک، معامله می‌کنند.ارزش هر امتیاز منطبق بر قیمت توافقی طرفین هست.شرایط خرید امتیاز صادراتی۱. مشمولان: تنها صادرکنندگان خرد دارای پروانه صادراتی که توسط وزارت صنعت و بانک مرکزی معرفی می‌شوند، مجاز به عرضه امتیاز هستند.۲. قید زمان اعتبار: امتیاز صادراتی پس از صدور و تادیه صادرکننده، نهایتاً تا ۶۰ روز اعتبار دارد، پس از آن باطل خواهد گردید.۳. خریداران مجاز: واردکنندگان مشمول و مؤسسات اعتباری نیازمند ارز واردات که مورد تأیید بانک مرکزی و وزارت صمت هستند.۴. نحوه معامله: خرید امکان داردد پیش از خرید ارز یا هم‌زمان انجام گیرد؛ مبلغ معامله توسط عرضه‌کننده و خریدار توافق خواهد گردید. بازار رقابتی و شفاف سازوکار کشف قیمت را فراهم انجام می‌دهد، در عین حال حجم معاملات ممکن هست به‌صورت بانکی یا مستقیم انجام شود.آثار مثبت احتمالی این سیهستتسهیل بازگشت ارزصادرکنندگان تشویق می‌شوند ارز صادراتی خود را به‌جای بازار آزاد، از طریق سامانه رسمی عرضه کنند و در مقابل امتیاز دریافت نمایند. این بازگشت ارز به کشور، موجب تقویت منابع ارزی کشور خواهد گردید.در صورتی که سازوکار بازار ثانویه به‌درستی اجرا و نظارت شود، نرخ امتیاز صادراتی در سامانه کشف قیمت به‌صورت شفاف کشف و معامله خواهد گردید.این به کاهش فساد و رانت کمک انجام می‌دهد و به جای جریان غیررسمی، معاملات رسمی صورت میگیرد.بیان کردنی هست، طبق تبصره ماده ۸، شاخص‌های زیر توسط سازمان پیشنهاد و به تصویب کارگروه می‌رسد:پیچیدگی کالا (PCI)ارزش ارزی گمرکی کالامیزان بهره‌مندی از یارانه (مثلاً سوخت یا حمایت دولتی)مصرف انرژی و آبسطح فناوری و دانش‌بنیانی قرار دارای بودن کالانوع فعالیت صادرکننده (حقیقی یا حقوقی)سابقه صادراتی صادرکنندهتعداد فعالان و سهم آنها در صادرات کالاارزش پروانه صادراتی صادرگردیده برای کالاافزایش صادرات نسبت به دوره گذشتهمدت زمان رفع تعهد ارزی توسط صادرکنندهنوع ارز دریافت‌گردیده یا تحویلیبیان کردنی هست، ابزار «امتیاز صادراتی» تلاش قابل توجهی برای پیوند سیهست‌های ارزی با سیهست‌های تجاری و تشویق صادرکنندگان خرد هست. اگر اجرا با شفافیت، نظارت دقیق و قوانین روشن همراه باگردید، فرصت مناسبی برای افزایش بازگشت ارز، تأمین ارز واردات رسمی و تقویت اقتصاد صادراتی کشور خواهد قرار دارای بود.