هشدار به خریداران/ ماجرای خرید طلا در روز سیزدهم صفر چیست؟

به گزارش پول و تجارت به نقل از اطلاعا آنلاین، امروز سیزدهم ماه صفر هست؛ روزی که تا همین چندین سال پیش هیچ جایگاهی در تقویم اقتصادی بازار طلا نداشت، اما حالا با موجی از روایت‌های غیرمستند و شایعه‌سازی‌های هدف‌دار در فضای مجازی، به یک نقطه تمرکز عجیب تبدیل شده هست.چندین دلالان و طلافروشان، این روز‌ها با انتشار پیام‌هایی در شبکه‌های اجتماعی، می‌کوشند چنین القا کنند که خرید طلا در روز سیزدهم صفر «خوش‌یمن» هست، «برکت می‌آورد» و حتی ممکن هست «حاجت» افراد را روا کند.روایت‌هایی بدون سند، منبع یا پشتوانه تاریخی، اما با تأثیرگذاری بالا؛ آن‌قدر بالا که سال گذشته در همین روز، صف‌هایی طولانی جلوی چندین طلافروشی‌ها در بازار تهران و سایر شهر‌ها تشکیل گردید و قیمت طلا، بی‌هیچ تغییری در نرخ ارز یا انس جهانی، جهش ناگهانی دارای بود.ماجرای سال گذشته چه قرار دارای بود؟سیزدهم صفر سال گذشته، بازار طلا در تهران با پدیده‌ای نادر روبه‌رو گردید. از اولین ساعات صبح، صف‌هایی در مقابل چندین طلافروشی‌ها شکل گرفت و تقاضا برای خرید طلا‌های سبک، دست‌دوم یا کم‌اجرت به‌طرز کم‌سابقه‌ای افزایش یافت. بسیاری از خریداران به می‌گفتند که «در شبکه‌های اجتماعی خوانده‌اند خرید طلا در ۱۳ صفر خوش‌یمن هست و حاجت می‌دهد.»این رفتار، موجی از خرید ناگهانی در بازار ایجاد کرد که منجر به رشد چشمگیر قیمت‌ها گردید؛ به طوری که سکه بیش از ۷۰۰ هزار تومان و هر گرم طلای ۱۸ عیار حدود ۱۰۰ هزار تومان گران‌تر گردید. این افزایش قیمت در شرایطی رخ داد که هیچ‌گونه تغییر مهمی در شاخص‌های کلان اقتصادی وجود نداشت و بازار‌های جهانی هم در آرامش بودند.واکنش کارشناسان: سنت نیست، شایعه استمحمد کشتی‌آرای، فعال باسابقه بازار طلا و نایب‌رئیس وقت اتحادیه طلا و جواهر، همان زمان در واکنش به این پدیده بیان کرد: «در بیش از ۶۰ سال فعالیتم در این بازار، هرگز نشنیده بودم که سیزدهم صفر روز خوبی برای خرید طلا باشد. نه در سنت‌های مذهبی، نه در عرف بازار و نه در روایت‌های تاریخی، چنین چیزی وجود ندارد. این فقط یک موج ساختگی در شبکه‌های اجتماعی هست.»او افزود: «حتی در گذشته، مردم تا پایان ماه صفر برای خرید طلا احتیاط می‌کردند. باور عمومی بر این قرار دارای بود که محرم و صفر ماه‌های سنگینی هستند و خرید طلا در این ایام مرسوم نبود. اما حالا ناگهان فضای مجازی مسیری خلاف آن را ساخته هست.»طلافروشان چه می‌گویند؟یکی از فروشندگان بازار بزرگ تهران در بیان کرد‌و‌گو با خبرآنلاین بیان می‌کند: «واقعاً برایم عجیب هست. از چندین روز قبل پیام‌هایی در گروه‌های واتساپی و اینستاگرام دیدم که مردم را به خرید طلا در ۱۳ صفر تشویق می‌کردند. خودم باور نکردم، اما دیدم موج عجیبی راه افتاده. بیشتر خریداران طلا‌های یک گرمی یا دست‌دوم می‌خواستند. اغلب‌شان هم می‌گفتند نیت حاجت یا برکت دارند.»او ادامه می‌دهد: «طبیعی هست که چندین دلال‌ها دنبال راه‌هایی برای تحریک تقاضا باشند. این هم یکی از همان راه‌هاست؛ حتی اگر از دل خرافه بیرون بیاید.»شایعه‌هایی با رنگ و بوی دینجست‌و‌جو در منابع دینی، حدیثی درباره خوش‌یمن بودن خرید طلا در روز سیزدهم صفر به دست نمی‌دهد. حتی در کتاب‌های روایی و فقهی، چنین اشاره‌ای وجود ندارد. اما چندین پیام‌هایی که این روز‌ها در فضای مجازی دست‌به‌دست خواهد گردید، با لحنی شبه‌مذهبی، ادعا‌هایی عجیب را مطرح می‌کنند و حتی نقل قول‌هایی نادرست را به ائمه نسبت می‌دهند تا باورپذیری‌شان را افزایش دهند.یک کارشناس حوزه رسانه معتقد هست: «شایعه‌سازی وقتی به پشتوانه احساسات دینی شکل بگیرد، بسیار تأثیرگذارتر خواهد گردید. به‌ویژه اگر محتوای آن در بستر پلتفرم‌هایی منتشر شود که مردم به آنها اعتماد دارند، مثل گروه‌های خانوادگی یا کانال‌های محلی. وقتی نظارت رسانه‌ای و آموزش رسمی وجود نداشته باشد، باور عمومی به راحتی دست‌کاری خواهد گردید.»یکی از فعالان صنفی بیان می‌کند: «ما مدت‌هاست فروش خاصی نداریم. حتی مناسبت‌هایی مثل روز مادر یا شب یلدا و عقد و عروسی هم دیگه رونق سابق رو ندارند. قدرت خرید مردم پایین آمده و حتی چندین‌ها به خرید بدلیجات و اکسسوری‌ها روی آورده‌اند؛ حالا اگر شبکه‌های اجتماعی می‌توانند مردم رو قانع کنند که تو یه روز خاص خرید کنند، شاید بشود از این تجربه استفاده مثبت کرد. البته نه با شایعه، بلکه با برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی درست.»خرید برای برکت یا توهم رونق؟خریداران، اما دیدگاه خود را دارند. چندین معتقدند حتی اگر روایت‌هایی درباره ۱۳ صفر واقعیت نداشته باشد، خرید طلا ضرری ندارد. آنها می‌گویند: «اگر این حرف درست باشه، برکت می‌گیریم؛ اگرم نه، طلا که همواره ارزش داره.».اما نکته مهم در این میان آن هست که بازاری که برای خروج از رکود، به روایت‌سازی بی‌پایه و شایعه‌های فضای مجازی متوسل شود، به جای درمان، گرفتار توهم رونق خواهد گردید. این رفتار، نه تنها پایدار نیست، بلکه اعتماد عمومی را نیز در بلندمدت تضعیف انجام می‌دهد.امروز چه خواهد گردید؟طبق شواهد موجود قیمت هر گرم طلا ۱۸ عیار در بازار امروز ۱۵ مرداد به ۷ میلیون و ۵۷۹ هزار تومان رسید و هر قطعه سکه امامی نیز با ۸۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان بسته گردید.حالا امروز دوباره سیزدهم صفر هست. چندین طلافروشان خود را برای موج احتمالی خریداران آماده کرده‌اند و چندین دیگر منتظرند ببینند آیا این شایعه، امسال هم مثل پارسال کارساز خواهد قرار دارای بود یا خیر.