چرا بسیاری از خودروها زودتر از موعد لاستیک خود را از دست می‌دهند؟

به گزارش پول و تجارت به نقل از اسب بخار، لاستیک‌های خودرو، یکی از مهم‌ترین اجزای ایمنی و عملکرد، به خاطر قیمت بالا و شرایط سخت جاده‌ای ایران، نیازمند نگهداری دقیق هستند. با رعایت نکات ساده‌ای امکان دارد عمر لاستیک‌ها را تا ۳۰ درصد افزایش داد و از هزینه‌های اضافی جلوگیری کرد.لاستیک‌های خودرو، به‌عنوان تنها نقطه تماس با جاده، نقش حیاتی در ایمنی، مصرف سوخت و راحتی رانندگی ایفا می‌کنند. در ایران، نظر به افزایش چشمگیر قیمت تایرها و شرایط نامناسب چندین جاده‌ها، نگهداری صحیح از لاستیک‌ها بیش از پیش اهمیت یافته هست.کارشناسان خودرو معتقدند که با رعایت چندین اصل ساده در نگهداری، رانندگان می‌توانند عمر لاستیک‌های خود را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهند، هزینه‌های نگهداری را کاهش دهند و ایمنی رانندگی را بهبود بخشند.چرا نگهداری لاستیک‌ها اهمیت دارد؟لاستیک‌های خودرو به‌طور متوسط بین ۴۰,۰۰۰ تا ۶۰,۰۰۰ کیلومتر عمر می‌کنند، اما این عدد به عوامل متعددی مانند نوع رانندگی، شرایط جاده و نحوه نگهداری بستگی دارد. طبق گزارش انجمن مهندسان خودرو (SAE)، لاستیک‌هایی که به‌درستی نگهداری نمی‌شوند، می‌توانند تا ۳۰ درصد زودتر از حد انتظار فرسوده شوند، که این موضوع نه‌تنها هزینه‌های تعویض را افزایش می‌دهد، بلکه خطراتی مانند ترکیدگی تایر یا کاهش کنترل خودرو در جاده را به دنبال دارد. در ایران، عواملی مانند گرمای شدید، جاده‌های ناهموار و ترافیک سنگین شهری، سایش لاستیک‌ها را تسریع می‌کنند.راهکارهای عملی برای افزایش عمر لاستیک‌هافشار باد مناسب، مهم‌ترین عامل در افزایش عمر لاستیک هست. فشار کم باعث افزایش اصطکاک و سایش ناهموار خواهد گردید، در حالی که فشار زیاد، مرکز تایر را فرسوده انجام می‌دهد و خطر ترکیدگی را افزایش می‌دهد. طبق استانداردهای جهانی، فشار باد باید هر ماه یا هر هزار کیلومتر بررسی شود. برای خودروهای رایج در ایران فشار باد توصیه‌شده (معمولاً ۳۰ تا ۳۵ psi) روی برچسب درب راننده یا دفترچه راهنمای خودرو درج شده هست. به گفته کارشناسان، تنظیم نادرست فشار باد می‌تواند مصرف سوخت را تا ۵ درصد افزایش دهد و عمر تایر را تا ۲۰ درصد کاهش دهد.بالانس نبودن چرخ‌ها یا تنظیم نادرست زوایای چرخ (Wheel Alignment) باعث سایش نامتوازن لاستیک‌ها خواهد گردید. برای مثال، اگر زاویه تو (Toe) یا کمبر (Camber) درست نباشد، یک سمت تایر سریع‌تر فرسوده خواهد گردید. در ایران، جاده‌های ناهموار و چاله‌ها این مشکل را تشدید می‌کنند. کارشناسان توصیه می‌کنند بالانس چرخ‌ها هر ۱۰,۰۰۰ کیلومتر و تنظیم زوایای چرخ هر ۲۰,۰۰۰ کیلومتر یا پس از برخورد شدید با موانع بررسی شود.برای اطمینان از سایش یکنواخت، لاستیک‌ها باید هر ۸,۰۰۰ تا ۱۲,۰۰۰ کیلومتر جابه‌جا شوند. این کار به‌ویژه برای خودروهای دیفرانسیل جلو که فشار بیشتری روی تایرهای جلو وارد خواهد گردید، اهمیت دارد. الگوی چرخش معمولاً به‌صورت ضربدری (جلو به عقب و برعکس) هست. این اقدام می‌تواند عمر لاستیک‌ها را تا ۱۵ درصد افزایش دهد.انتخاب تایر مناسب نظر به نوع خودرو و شرایط رانندگی، تأثیر زیادی بر عمر آن دارد. برای مثال، تایرهای با شاخص سرعت و بار مناسب و طراحی آج متناسب با جاده‌های آسفالتی یا خاکی ایران، عملکرد بهتری دارند.شتاب‌گیری ناگهانی، ترمزهای شدید و رانندگی با سرعت بالا در پیچ‌ها، سایش لاستیک‌ها را تسریع انجام می‌دهد. در ایران، رانندگی در ترافیک‌های سنگین نیز می‌تواند به تایرها فشار وارد کند. رانندگی آرام و با سرعت ثابت می‌تواند عمر لاستیک‌ها را تا ۱۰ درصد افزایش دهد و مصرف سوخت را کاهش دهد.عمق آج تایر باید حداقل ۱.۶ میلی‌متر باشد تا ایمنی تضمین شود. بسیاری از تایرها دارای نشانگر سایش (TWI) هستند که هنگام فرسودگی آج ظاهر خواهد گردید. رانندگان باید به‌طور منظم تایرها را از نظر بریدگی، پارگی، یا ترک‌خوردگی بررسی کنند، به‌ویژه پس از رانندگی در جاده‌های ناهموار ایران. تعویض به‌موقع تایرهای فرسوده از حوادث خطرناک مانند ترکیدگی جلوگیری انجام می‌دهد.لاستیک‌های یدکی یا تایرهای فصلی باید در محیط خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شوند. گرمای شدید ایران می‌تواند باعث ترک‌خوردگی لاستیک‌ها شود. نیز، استفاده از تایرهای قدیمی (بیش از ۵ سال از تاریخ تولید) حتی اگر استفاده نشده باشند، به خاطر کاهش خاصیت الاستیسیته، خطرناک هست.چالش‌های نگهداری تایر در ایرانشرایط خاص ایران، مانند گرمای تابستان (تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد در چندین مناطق)، جاده‌های ناهموار و کیفیت پایین چندین تایرهای موجود در بازار، نگهداری لاستیک‌ها را دشوارتر انجام می‌دهد. به گفته چندین کارشناسان خودرو، بسیاری از رانندگان ایرانی به خاطر هزینه‌های بالا، تایرهای فرسوده را تا حد خطرناک استفاده می‌کنند یا تایرهای ارزان و غیراستاندارد می‌خرند که این موضوع ایمنی را کاهش می‌دهد. به علاوه، کمبود دستگاه‌های پیشرفته برای بالانس و تنظیم زوایای چرخ در چندین شهرها، رانندگان را با مشکل مواجه کرده هست.در پایان امکان دارد بیان کرد که لاستیک‌های خودرو، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اجزای ایمنی و عملکرد، نیازمند توجه ویژه‌ای در نگهداری هستند. با اقداماتی مانند تنظیم فشار باد، بالانس و تنظیم زوایای چرخ، تعویض دوره‌ای تایرها و انتخاب تایر مناسب، رانندگان می‌توانند عمر لاستیک‌ها را تا ۳۰ درصد افزایش دهند و از هزینه‌های گزاف تعویض زودهنگام جلوگیری کنند.