ایجاد اکوسیستم‌های یادگیرنده در حاکمیت شرکتی

- اخبار اقتصادی -خبرگزاری تسنیم، علی صادقی؛ کارشناس اقتصادی - چشم‌انداز آینده حاکمیت شرکتی نشان‌دهنده تحولی بنیادین فراتر از چارچوب‌های سنتی صرفاً مبتنی بر ارزیابی عملکرد مالی و حداکثرسازی سود سهامداران هست. این تحول به سمت رویکردی جامع‌تر و پاسخگوتر در قبال طیف وسیع‌تری از ذینفعان و حرکت به سمت ایجاد ساختارها و فرآیندهایی هست که امکان انطباق، یادگیری مستمر و پاسخگویی به محیط پیچیده و در حال تغییر را فراهم می‌آورد.لزوم تقویت نقش نظارتی سازمان بورس/باید جلوی رانتهای اطلاعاتی گرفته شودتوجه به وظیفه امانت‌داری مدیرانیکی از بارزترین تغییرات در چشم‌انداز آینده حاکمیت شرکتی، گسترش دامنه ذینفعان و ماهیت وظیفه امانت‌داری مدیران هست. بررسی مدل‌های حاکمیت شرکتی، در کشورهایی نظیر هند، انگلیس و آمریکا، حکایت از آن دارد که وظیفه امانت‌داری گسترده‌تر مدیران به طرق مختلف بیان گردیده هست. این تغییر پارادایم از تمرکز صرف بر سهامدار (Shareholder Primacy) به رویکرد ذینفعان (Stakeholder Approach) یک مؤلفه کلیدی در چشم‌انداز آینده هست.وظیفه امانت‌داری مدیران، علاوه بر منافع شرکت و سهامداران، به طور فزاینده‌ای شامل در نظر گرفتن منافع کارکنان، تأمین‌کنندگان، مشتریان، جامعه و محیط زیست خواهد گردید. این گسترش دامنه ذینفعان که باید منافعشان در نظر گرفته شود، مستلزم آن هست که عملکرد شرکت براساس معیارهایی فراتر از صرف سودآوری برای سهامداران ارزیابی شود.تحولات در چارچوب‌های گزارشگری شاهدی محکم بر این تغییر چشم‌انداز هست. در هند، تحول از رهنمودهای ملی داوطلبانه (NVG) به رهنمودهای ملی مسئولیت‌پذیری تجاری (NGRBC)، نشان‌دهنده تأکید بیشتر بر جنبه‌های غیرمالی عملکرد هست. نیز، گزارش مسئولیت‌پذیری تجاری (BRR) به گزارش مسئولیت‌پذیری تجاری و پایداری (BRSR) تکامل یافته هست. این گزارش‌ها شرکت‌های بزرگ را ملزم (یا در آغاز داوطلبانه) به افشای اطلاعات مربوط به عملکرد اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی (ESG) خود می‌کنند و دامنه شمول آن از 100 شرکت برتر به 500 و سپس 1000 شرکت افزایش یافته هست.ذینفعان، به ویژه سهامداران از طریق این گزارش‌ها، امکان داردند عملکرد شرکت را در این زمینه‌ها نیز مورد بررسی قرار دهند. الزام قانونی برای هزینه‌کرد مسئولیت اجتماعی شرکتی در هند (2٪ از سود) و لزوم ذکر دلیل عدم هزینه‌کرد در گزارش هیئت مدیره نیز نمونه‌ای از پاسخگویی قانونی در این زمینه هست. این تحولات در گزارشگری، شفافیت و پاسخگویی شرکت‌ها را در قبال مسائل اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی افزایش می‌دهد و ارزیابی عملکرد را فراتر از ترازنامه‌ها و صورت‌های سود و زیان می‌برد.تأکید بر تخصص، صلاحیت و تنوع در هیئت مدیرهعلاوه بر تغییر در معیارهای ارزیابی عملکرد، منابع به ویژگی‌های خاص هیئت مدیره و ترکیب آن اشاره دارند که امکان داردد بر عملکرد شرکت و نحوه پاسخگویی آن به چالش‌های جدید تأثیر بگذارد. داده‌های تجربی ارائه گردیده، رابطه بین ویژگی‌های حاکمیت شرکتی (مانند اندازه هیئت مدیره، نسبت مدیران مستقل و غیر اجرایی، مالکیت) و هزینه‌های نمایندگی (به‌عنوان معیاری از عملکرد) را در بازارهای نوظهور بررسی می‌کنند. این تحلیل‌ها نشان می‌دهند که ویژگی‌های خاص هیئت مدیره امکان داردد بر کاهش هزینه‌های نمایندگی تأثیرگذار باگردید. مهم‌تر از همه، بررسی تأثیر ویژگی‌هایی مانند صلاحیت (Qualification) و تخصص (Expertise) مدیران و تنوع در هیئت مدیره (مانند حضور مدیران زن و خارجی) نشان‌دهنده درک این موضوع هست که ترکیب و کیفیت هیئت مدیره بر نتایج شرکت و توانایی آن در مواجهه با چالش‌های پیچیده تأثیر می‌گذارد.هیئت مدیره‌ای با تخصص، صلاحیت و تنوع بیشتر ممکن هست بهتر بتواند با چالش‌های پیچیده محیط کسب‌وکار و انتظارات ذینفعان مختلف سازگار شود، تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرد و ریسک‌ها را بهتر مدیریت کند. مقررات و قوانین حاکمیت شرکتی در کشورهای مختلف نیز بر اهمیت ویژگی‌های مدیران و ساختار هیئت مدیره تأکید دارند. برای مثال، چندین بر لزوم دارای بودن تخصص و تجربه کافی یا تقسیم‌بندی مناسب بین مدیران اجرایی و غیر اجرایی تأکید می‌کنند. این الزامات قانونی و توصیه‌ها نشان می‌دهد که تلاش برای بهقرار دارای بود کیفیت ورودی‌های حاکمیت شرکتی (مانند ترکیب و صلاحیت هیئت مدیره) در حال افزایش هست که امکان داردد به بهقرار دارای بود فرآیندهای تصمیم‌گیری و انطباق شرکت با محیط در حال تغییر کمک کند.این تأکید بر ترکیب و کیفیت هیئت مدیره، زمینه را برای مفهوم «اکوسیستم‌های یادگیرنده» در سطح حاکمیت شرکتی فراهم انجام می‌دهد. تمرکز بر صلاحیت، تخصص و تنوع در هیئت مدیره نشان می‌دهد که هیئت مدیره به عنوان نهاد اصلی نظارتی و تصمیم‌گیری، نیاز به ظرفیت بالایی برای درک مسائل پیچیده، یادگیری از تجربیات (هم درونی و هم بیرونی) و انطباق با تغییرات محیطی دارد. یک هیئت مدیره متنوع از نظر مهارت، تجربه و دیدگاه امکان داردد مسائل را از زوایای مختلف بررسی کرده، نوآوری را تشویق کند و بهتر به نیازهای ذینفعان گوناگون پاسخ دهد. این توانایی در جذب و پردازش اطلاعات جدید، ارزیابی تأثیرات گسترده‌تر اقدامات شرکت و تنظیم راهبردها بر اساس آن، جوهره یک ساختار حاکمیتی «یادگیرنده» هست.چشم‌انداز آینده حاکمیت شرکتی نه تنها بر ارزیابی دقیق‌تر و جامع‌تر عملکرد (شامل ابعاد مالی و غیرمالی) تمرکز دارد، بلکه به طور فزاینده‌ای به دنبال ایجاد ساختارهایی در سطح هیئت مدیره هست که بتوانند به طور مستمر یاد بگیرند، سازگار شوند و شرکت را به سمت پایداری و موفقیت بلندمدت در محیطی پیچیده هدایت کنند. این فراتر از صرف نظارت و کنترل گذشته‌نگر هست و به سمت یک نقش فعال‌تر و آینده‌نگرتر در شکل‌دهی هستراتژی و فرهنگ شرکت حرکت انجام می‌دهد.این مؤلفه‌ها در کنار هم نشان‌دهنده حرکتی از صرف ارزیابی عملکرد مالی گذشته به سمت ایجاد ساختارهای حاکمیتی انعطاف‌پذیر و پاسخگو هستند که امکان داردند به طور مستمر یاد بگیرند و با انتظارات و واقعیت‌های در حال تغییر محیط کسب‌وکار سازگار شوند. این همان چیزی هست که زیربنای مفهوم «ایجاد اکوسیستم‌های یادگیرنده» در سطح حاکمیت شرکتی را تشکیل می‌دهد. حاکمیت شرکتی آینده، نهادی هست که بقا و موفقیت شرکت را نه تنها با کنترل و نظارت مالی، بلکه با ایجاد ظرفیت برای یادگیری، انطباق و مسئولیت‌پذیری در قبال ذینفعان خود تضمین انجام می‌دهد.انتهای پیام/