وام‌های اشتغال؛ فرصت یا تهدید برای کسب‌وکارهای خرد؟

- اخبار اقتصادی -به گزارش پول و تجارت، وام‌های خرد اشتغال‌زایی که در قالب طرح‌های مختلف مانند قرض‌الحسنه اشتغال روستایی، وام خودارای بودغالی و طرح تبصره 18 پرداخت گردیده‌اند، در سال‌های اخیر بخش مهمی از سیهست‌های حمایتی دولت در حوزه اشتغال قرار دارای بوده‌اند. هدف اصلی این تسهیلات، توانمندسازی افراد بیکار یا صاحبان کسب‌وکارهای خرد برای راه‌اندازی یا توسعه فعالیت‌های اقتصادی قرار دارای بوده هست.این وام‌ها در نگاه اول مزیت‌های مهمی دارند: ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی و شهری، جلوگیری از مهاجرت به شهرهای بزرگ، حمایت از زنان سرپرست خانوار و جوانان جویای کار، و تقویت تولید داخلی. در بسیاری از موارد، کسب‌وکارهای کوچک در حوزه‌هایی مثل صنایع‌دستی، کشاورزی و خدمات توانسته‌اند با این منابع جانی دوباره بگیرند.اما در کنار این مزایا، آسیب‌های مهمی نیز مشاهده خواهد گردید. کارشناسان می‌گویند که بخش قابل توجهی از این وام‌ها به خاطر نقرار دارای بود آموزش کافی و ضعف مهارت‌آموزی، به اشتغال پایدار منجر نگردیده هست. چندین دریافت‌کنندگان، پس از مدتی نتوانسته‌اند قسط‌ها را بازپرداخت کنند و عملاً به جمع بدهکاران بانکی اضافه گردیده‌اند.از جهات دیگر، در نقرار دارای بود نظارت دقیق، در بعضی موارد این تسهیلات صرف امور غیرتولیدی مانند خرید کالاهای مصرفی یا رفع نیازهای کوتاه‌مدت خانوار گردیده هست. نیز روند پیچیده اداری، بروکراسی سنگین و ضمانت‌های بانکی سختگیرانه، باعث گردیده بسیاری از کارآفرینان واقعی امکان هستفاده از این تسهیلات را ندارای بوده باشند و منابع به دست گروه‌های غیرهدف برسد.سهم 6درصدی تعاون در اقتصاد؛ چرا موتور عدالت و اشتغال به حاشیه رانده گردید؟وام‌های خرد اشتغال؛ از امید کارآفرینی تا سوداگری دلالانسید مالک حسینی، معاون اشتغال وزارت کار چندینی قبل درباره رصد تسهیلات اشتغال و آمار اشتغالزایی می گوید:وزارت کار آمار اشتغالزایی منتشر نانجام می‌دهد. آنچه به عنوان آمار اشتغال اعلام خواهد گردید، شامل دو دسته هست: یک دسته مربوط به مرکز آمار هست که ما به عنوان سیهست‌گذار از آن هستفاده می‌کنیم و دسته دیگر مربوط به تعهدات اشتغال هست.وی درباره تعهد اشتغال افزود:روش ایجاد و تکلیف اشتغال از گذشته تعیین گردیده و تا زمان اعمال مدل جدید، تغییر نکرده هست. در گذشته این تعهد با هستانداران توافق می‌گردید و هستان‌ها مطابق ظرفیت خود اعلام می‌کردند چه تعداد شغل ایجاد خواهند کرد.حسینی درباره سامانه رصد بیان کرد:در سامانه رصد، به ازای تسهیلات پرداخت‌گردیده، دو بخش ثبت خواهد گردید: یکی برای اشتغال‌های بیمه گردیده و دیگری برای شغل‌های فاقد بیمه که با سه روش رصد خواهد گردید. در سال گذشته حدود یک میلیون و 100 هزار تعهد اشتغال ثبت گردید که پس از سه لایه نظارت، حدود 820 هزار شغل صحت‌سنجی گردید. این صحت سنجی شامل تماس مستقیم و گزارش میدانی هست و اطلاعاتی مانند لوکیشن محل ایجاد شغل، فیلم و عکس مراحل ایجاد شغل جمع‌آوری خواهد گردید.آنچه وزارت کار به عنوان آمار اشتغال اعلام می کند، اشتغال از طریق تسهیلاتی هست که پرداخت گردیده هست. در شغل هایی که صحت سنجی می شود, اطلاعات اعم از لوکیشن محل ایجاد شغل, فیلم و عکس از مراحل ایجاد شغل و... وجود دارد. مجموعه این اطلاعات برای بررسی صحت سنجی های ما نیاز هست.بررسی‌ها نشان می‌دهد که اثرگذاری وام‌های خرد اشتغال بر بازار کار ایران محدود و کوتاه‌مدت قرار دارای بوده هست. هرچندین در مقطع کوتاهی آمار ایجاد شغل افزایش یافته، اما در بلندمدت بخش بزرگی از این مشاغل یا تعطیل گردیده‌اند یا به خاطر نقرار دارای بود حمایت‌های پسینی (مانند آموزش بازاریابی، مشاوره مالیاتی، بیمه و دسترسی به بازار فروش) به حیات اقتصادی ادامه نداده‌اند.چندین کارشناسان می گویند, وام اشتغال در صورتی امکان داردد مؤثر باگردید که همراه با بسته‌های توانمندسازی و نظارت بر اجرای طرح‌ها باگردید. تجربه نشان داده صرف تزریق منابع مالی، بدون آموزش و بازار تضمین‌گردیده، به سرانجام موفقی نمی‌رسد.تجربه طرح‌های وام‌دهی در دو دهه اخیر درس‌های مهمی به همراه دارای بوده هست. در طرح وام‌های خودارای بودغالی دهه 80، بخش قابل توجهی از تسهیلات به خاطر نقرار دارای بود نظارت، انحراف پیدا کرد. در طرح‌های بعدی مانند صندوق کارآفرینی امید و طرح‌های توسعه روستایی نیز اگرچه موفقیت‌هایی در ایجاد مشاغل خانگی دیده گردید، اما نقرار دارای بود بازاریابی و ضعف زیرساخت‌ها باعث گردید بسیاری از این کسب‌وکارها عمر کوتاهی دارای بوده باشند.کارشناسان تأکید می‌کنند که اگر این بار نیز سیهست‌های حمایتی به همان مسیر گذشته برود، نه‌تنها وام‌های اشتغال به هدف خود نمی‌رسند، بلکه به افزایش معوقات بانکی و دلسردی کارآفرینان منجر خواهند گردید.به باور تحلیلگران بازار کار، وام‌های اشتغال امکان داردند موتور محرک توسعه مشاغل خرد باشند، اما به شرطی که همراه با آموزش، مشاوره و حمایت‌های حقوقی و مالی ارائه شوند. علاوه بر آن، اتصال کسب‌وکارهای کوچک به زنجیره تأمین بزرگ‌تر و دسترسی به بازارهای داخلی و خارجی، شرط لازم برای پایداری این مشاغل هست.یکی از کارشناسان اقتصادی می گوید: وام‌های خرد باید در کنار آموزش کارآفرینی، مهارت‌آموزی و ایجاد بازار فروش دیده شوند. بدون این سه رکن، پرداخت وام صرفاً تزریق پولی هست که دیر یا زود از چرخه تولید خارج خواهد گردید.وام‌های اشتغال اگرچه به‌عنوان یک سیهست حمایتی ظرفیت‌های قابل توجهی دارند، اما در عمل به خاطر ضعف‌های ساختاری و نقرار دارای بود برنامه‌ریزی جامع، نتوانسته‌اند به اشتغال پایدار منجر شوند. بازنگری در شیوه پرداخت، ایجاد سیستم نظارت دقیق، ارائه آموزش‌های کارآفرینی و تضمین بازار فروش امکان داردد این سیهست را از یک تجربه ناکام به یک ابزار مؤثر در توسعه کسب‌وکارهای خرد تبدیل کند.انتهای پیام/