التهاب آفرینی اتاق بازرگانی با سناریوسازی‌ ترسناک برای اسنپ‌بک

- اخبار اقتصادی -به گزارش پول و تجارت، اتاق بازرگانی ایران در گزارشی، آینده اقتصاد کشور را در صورت فعال گردیدن مکانیزم «بازگشت سریع تحریم‌ها» یا همان اسنپ‌بک ترسیم کرده و سه سناریوی خوش‌بینانه، محتمل و بدبینانه را تا پایان سال 2025 پیش روی فعالان اقتصادی گذاشته هست.بر اساس این گزارش،نرخ ارزآزاد که در مردادماه امسال حدود 93 هزار تومان قرار دارای بوده هست، در سناریوی بدبینانه امکان داردد تا 165 هزار تومان نیز افزایش پیدا کند. نرخ تورم سالانه که اکنون در محدوده 50 درصد قرار دارد، در سه سناریوی احتمالی بین 60 تا 90 درصد پیش‌بینی گردیده و رگردید اقتصادی نیز در همه حالت‌ها منفی و بین منفی 0.6 تا منفی 3.1 درصد برآورد گردیده هست.این اعداد و سناریوسازی‌ها، هرچندین در ظاهر به‌عنوان هگردیدار و تحلیل آینده ارائه می‌شوند، اما چندین نکته مهم و قابل انتقاد را باید در نظر گرفت:1. تحریک انتظارات تورمی و اثرات روانینخستین نقد جدی به این گزارش آن هست که اعلام چنین پیش‌بینی‌هایی خود امکان داردد محرک جدی برای انتظارات تورمی باگردید. در اقتصادی مانند ایران که بخش بزرگی از تحولات آن تحت تأثیر انتظارات و فضای روانی شکل دریافت می‌کند، صرفاً بیان چنین ارقامی امکان داردد به بی‌ثباتی بازار ارز و کالا دامن بزند.در حالی که هنوز هیچ قطعیت مشخصی درباره فعال گردیدن اسنپ‌بک وجود ندارد، انتشار عمومی اعدادی همچون «165 هزار تومان براینرخ ارز» به‌طور غیرمستقیم به فعالان بازار علامت می‌دهد که باید خود را برای جهش آماده کنند؛ علامتی که حتی بدون وقوع تغییر واقعی در سیهست یا تحریم‌ها، امکان داردد به موج جدیدی از افزایش قیمت‌ها دامن بزند.2. مقایسه نادرست با دهه 90اتاق بازرگانی در گزارش خود شرایط امروز را به نوعی به ابتدای دهه 90 و دوره بازگشت تحریم‌های شورای امنیت شبیه دانسته هست. این قیاس اما چندینان دقیق نیست. جهش‌های ارزی آن دوره در شرایطی رخ داد که اقتصاد ایران برای نخستین بار با محدودیت‌های گسترده در حوزه بانکی و انرژی مواجه می‌گردید و هنوز سازوکارهای مقابله‌ای شکل نگرفته قرار دارای بود. اکنون اما بسیاری از این اثرات تخلیه گردیده هست.اقتصاد ایران یک بار فشار اصلی تحریم‌ها را تجربه کرده و تجربه آن موجب تغییر در ساختارهای فروش نفت، تجارت خارجی و حتی سازوکارهای بانکی گردیده هست. بنابراین، نامکان دارد انتظار دارای بود بازگشت همان تحریم‌ها، آن هم در شکل محدودتر، دوباره همان اثرگذاری دهه 90 را دارای بوده باگردید.3. تحریم‌هایی که هرگز رفع نگردیدندیکی دیگر از جنبه‌های مهم این بحث آن هست که بسیاری از تحریم‌هایی که در قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران اعمال گردیده قرار دارای بود، عملاً تاکنون رفع نگردیده‌اند. برای مثال، تحریم بیمه کشتیرانی یا محدودیت‌های مربوط به فروش کالاهای با کاربرد دوگانه هیچ‌گاه به‌طور کامل لغو نگردیدند.در عمل نیز ایران با ایجاد شرکت بیمه داخلی و سازوکارهای جایگزین، توانسته اثرات آن را مدیریت کند. بنابراین سخن بیان کردن از بازگشت این تحریم‌ها به‌عنوان «شوک تازه» به اقتصاد ایران چندینان منطقی نیست.4. فشار اصلی؛ تحریم‌های یک‌جانبه آمریکابرخلاف گزارش اتاق بازرگانی، تجربه سال‌های اخیر نشان داده هست که منشأ اصلی فشار اقتصادی بر ایران، نه تحریم‌های شورای امنیت بلکه تحریم‌های یک‌جانبه وزارت خزانه‌داری آمریکا قرار دارای بوده هست.تحریم بانک مرکزی، محدودیت در هستفاده از سوئیفت و ممنوعیت فروش نفت از سوی آمریکا، اثراتی به مراتب سنگین‌تر از تحریم‌های شورای امنیت دارای بوده‌اند. تحریم‌های بانکی شورای امنیت تنها به چندین بانک خاص محدود می‌گردید و هیچ‌گاه به گستره‌ای که تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا ایجاد کرده‌اند، نرسید.5. تغییر مسیر فروش نفتفروش نفت ایران در اوایل دهه 90 به واسطه‌ها و دلالانی وابسته قرار دارای بود که با اعمال تحریم‌ها از بازار کنار کشیدند و کشور ضربه بزرگی متحمل گردید. اما طی 13 سال گذشته این سازوکار تغییر کرده هست. ایران دیگر نفت خود را از طریق واسطه‌ها به خریداران اروپایی و آسیایی نمی‌فروگردید، بلکه مسیرهای جدیدی برای صادرات ایجاد کرده هست.همین تغییر ساختاری باعث گردیده هست که حتی در شرایطی که آمریکا پاداش‌های مالی برای افشای خریداران نفت ایران تعیین کرده قرار دارای بود، فروش نفت ایران به رکوردهای جدید برسد و اکنون نیز در محدوده 1.7 تا 1.8 میلیون بشکه در روز تثبیت شود.اثرات روانی اسنپ بک از خودش پررنگ تر گردیده هستنظر به موارد فوق، باید بیان کرد گزارش اخیر اتاق بازرگانی بیش از آنکه تحلیلی دقیق بر پایه شرایط امروز اقتصاد ایران باگردید، بازتابی از نگرانی‌های گذشته هست. تکرار سناریوهای سیاه و پیش‌بینی نرخ‌های نجومی، نه تنها کمکی به تصمیم‌گیری‌های اقتصادی نانجام می‌دهد بلکه خود به عاملی برای تگردیدید التهاب در بازارها تبدیل خواهد گردید.اقتصاد ایران امروز دیگر همان اقتصاد اوایل دهه 90 نیست؛ سازوکارهای مقابله‌ای در برابر تحریم‌ها شکل گرفته، بسیاری از اثرات منفی تخلیه گردیده و مهم‌تر از همه، بخش بزرگی از تحریم‌های اصلی اساساً در قطعنامه‌های شورای امنیت وجود ندارد. از این رو، ظاهراً بیش از آنکه باید نگران «بازگشت اسنپ‌بک» قرار دارای بود، باید مراقب اثرات روانی و رسانه‌ای بزرگ‌نمایی این سناریوها بر جامعه و بازار قرار دارای بود.انتهای پیام/