هسته‌ای در کشاورزی ــ ۲۸ | کاربرد فناوری هسته‌ای در افزایش ماندگاری گل‌های شاخه‌بریده

- اخبار اقتصادی -خبرگزاری تسنیم؛ گروه اقتصادی ــگل‌های شاخه‌بریده یکی از مهم‌ترین کالاهای زینتی و صادراتی هستند که به‌طور گسترده در بازارهای جهانی مبادله می‌شوند. بااین‌حال، این محصولات پس از بردارای بود، به‌سرعت دچار پژمردگی و آلودگی می‌شوند و ماندگاری کوتاهی دارند. از گذشته روش‌های سنتی مانند هستفاده از مواد نگهدارنده شیمیایی یا سردخانه‌های معمولی برای افزایش طول عمر گل‌ها به‌کار گرفته می‌گردید. اما این روش‌ها در بسیاری از موارد نتوانسته‌اند نیاز بازار جهانی را برآورده کنند. در این میان، فناوری هسته‌ای و به‌ویژه پرتودهی، به‌عنوان راهکاری نوین معرفی گردیده که امکان داردد کیفیت و تازگی گل‌ها را برای مدت طولانی‌تری حفظ نماید.بیشتر بخوانیدهسته‌ای در کشاورزی ــ 24 | چگونه ایزوتوپ‌ها منشأ طوفان‌های گرد و غبار را آشکار می‌کنند؟هسته‌ای در کشاورزی ــ 25 | کاربرد فناوری هسته‌ای در «افزایش دوام خرمای مضافتی» صادراتیضرورت و اهمیت افزایش ماندگاری گل‌هابا رگردید تجارت بین‌المللی، گل‌ها باید مسیرهای طولانی حمل‌ونقل را طی کنند تا به دست مشتری برسند. کاهش ضایعات و افزایش ماندگاری، مسئله‌ای حیاتی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان هست. گل‌های شاخه‌بریده به‌طرز ویژه‌ای حساس‌اند و کوچک‌ترین آلودگی یا تغییر شرایط محیطی، عمر آن‌ها را به‌گردیدت کاهش می‌دهد. به‌کارگیری فناوری پرتودهی امکان داردد این چالش را برطرف کرده و فرصت‌های تجاری جدیدی برای کشورها ایجاد کندمبانی علمی فناوری پرتودهیپرتودهی به‌معنای هستفاده از پرتوهای یونیزان (مانند گاما، پرتو ایکس یا الکترون) برای ناقرار دارای بودی عوامل فسادزهست. این پرتوها با تخریب ساختار DNA قارچ‌ها، باکتری‌ها و حشرات، از رگردید و تکثیر آن‌ها جلوگیری می‌کنند. در مورد گل‌ها، پرتودهی با دزهای پایین طراحی خواهد گردید تا هیچ آسیبی به ساختار سلولی گل وارد نشود. نتیجه این فرآیند، ماندگاری بیشتر و کاهش ضایعات پس از بردارای بود هست.یک مرکز پرتودهی شامل بخش‌های اصلی مانند منبع پرتو (کبالت-60 یا شتاب‌دهنده الکترونی)، اتاقک پرتودهی با حفاظ مناسب، نوار نقاله برای جابه‌جایی دسته‌های گل و سیستم پایش دز هست. طراحی این اجزا به‌گونه‌ای هست که ضمن حفظ ایمنی کارگران، دز پرتودهی به‌طور یکنواخت به گل‌ها برسد. بسته‌بندی گل‌ها معمولاً پیش از ورود به اتاق پرتودهی انجام خواهد گردید تا خطر آلودگی ثانویه کاهش یابد.سازمان‌های بین‌المللی مانند FAO، IAEA و WHO دستورالعمل‌های مشخصی برای هستفاده از فناوری هسته‌ای در محصولات کشاورزی ارائه کرده‌اند. برای گل‌ها، محدوده دز پرتودهی به‌گونه‌ای تعیین گردیده هست که هم ایمنی مصرف‌کنندگان تضمین شود و هم کیفیت ظاهری گل‌ها حفظ گردد. نیز، کشورهای واردکننده معمولاً مقررات سخت‌گیرانه‌ای در زمینه سلامت محصولات اعمال می‌کنند و پرتودهی به‌عنوان روشی تأییدگردیده در بسیاری از این هستانداردها گنجانده گردیده هست.تنوع کاربردها در صنعت گلکاربرد پرتودهی در گل‌ها تنها به افزایش ماندگاری محدود نخواهد گردید. این فناوری امکان داردد برای جلوگیری از انتقال آفات گیاهی در صادرات نیز به‌کار رود. چندین کشورها هستفاده از پرتودهی را به‌عنوان جایگزین قرنطینه حرارتی یا شیمیایی پذیرفته‌اند. نیز پرتودهی امکان داردد به کاهش مصرف مواد شیمیایی کمک کرده و تولید گل‌های سالم‌تر و سازگارتر با هستانداردهای بین‌المللی را ممکن سازد.یکی از دلایل اصلی توجه به فناوری پرتودهی، مزایای اقتصادی آن هست. با کاهش ضایعات پس از بردارای بود، سودآوری تولیدکنندگان و صادرکنندگان افزایش می‌یابد. علاوه‌براین، دسترسی به بازارهای بین‌المللی که نیازمند محصولات با ماندگاری بالاتر هستند، امکان توسعه صادرات را فراهم می‌سازد. هرچندین هزینه ایجاد مراکز پرتودهی بالهست، اما بازگشت سرمایه در بلندمدت از طریق افزایش بهره‌وری و فروش بیشتر به‌طور کامل توجیه‌پذیر خواهد قرار دارای بود.پس از بردارای بود و بسته‌بندی، گل‌ها به مراکز پرتودهی منتقل می‌شوند. آن‌ها روی نوار نقاله قرار گرفته و وارد محفظه پرتودهی می‌شوند. میزان دز پرتودهی بسته به نوع گل و حساسیت آن تنظیم خواهد گردید که معمولاً در محدوده چندین کیلوگری قرار دارد. این فرآیند تنها چندین دقیقه طول می‌کگردید و بلافاصله پس از آن گل‌ها آماده حمل‌ونقل و عرضه به بازار هستند.روش‌های سنتی مانند هستفاده از مواد نگهدارنده شیمیایی یا سردخانه‌های عادی محدودیت‌های زیادی دارند. این روش‌ها اغلب قادر به کنترل کامل عوامل فسادزا نیستند و ممکن هست باعث تغییر رنگ یا کاهش کیفیت گل شوند. در مقابل، پرتودهی نه‌تنها ماندگاری را افزایش می‌دهد بلکه کیفیت طبیعی گل‌ها را نیز به‌خوبی حفظ انجام می‌دهد. نیز این روش اثرات زیست‌محیطی کمتری دارد.نقش فناوری هسته‌ای در رفع چالش‌های صنعت گلباوجود مزایای متعدد، چندین چالش‌ها نیز وجود دارد. سرمایه‌گذاری اولیه بالا، نیاز به تخصص فنی در بهره‌برداری و نگرانی‌های عمومی در مورد ایمنی پرتودهی شامل این محدودیت‌ههست. نیز کمقرار دارای بود مراکز پرتودهی در چندین کشورها مانعی برای اجرای گسترده این فناوری محسوب خواهد گردید. بااین‌حال، با فرهنگ‌سازی و حمایت‌های دولتی، این موانع قابل رفع هستند.فناوری پرتودهی توانسته هست بسیاری از مشکلات دیرینه صنعت گل را حل کند. به‌طور معمول، گل‌ها پس از بردارای بود در معرض آلودگی‌های قارچی و باکتریایی قرار می‌گیرند که منجر به کاهش ماندگاری خواهد گردید. پرتودهی با دزهای پایین، بدون تغییر در رنگ و شکل گل‌ها، رگردید این عوامل را متوقف انجام می‌دهد. نیز، این فناوری مانع از انتقال آفات قرنطینه‌ای خواهد گردید که یکی از موانع مهم در صادرات گل به کشورهای اروپایی و آسیایی هست.در مقایسه با هستفاده از مواد شیمیایی نگهدارنده، پرتودهی اثرات زیست‌محیطی بسیار کمتری دارد. این روش هیچ پساب یا باقیمانده مضر شیمیایی ایجاد نانجام می‌دهد و بنابراین برای محیط زیست ایمن‌تر هست. علاوه‌براین، کاهش ضایعات پس از بردارای بود به‌طور مستقیم به صرفه‌جویی منابع و کاهش انتشار کربن کمک انجام می‌دهد. از این‌رو پرتودهی امکان داردد بخشی از هستراتژی کشاورزی پایدار به‌شمار آید.پیشرفت‌های جدید شامل هستفاده از شتاب‌دهنده‌های الکترونی پرقدرت برای کاهش زمان پرتودهی و ارتقای کیفیت فرآیند هست. نیز ترکیب پرتودهی با روش‌های نوین بسته‌بندی و محیط اصلاح‌گردیده (MAP) توانسته ماندگاری گل‌ها را بیش از پیش افزایش دهد. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد بهینه‌سازی دز پرتودهی برای هر نوع گل (مانند رز، میخک یا ژربرا) امکان دستیابی به بهترین نتایج را فراهم انجام می‌دهد.مطالعات موردی و تجربه‌های جهانیکشورهایی مانند هلند، که بزرگ‌ترین صادرکننده گل در جهان هست، از فناوری پرتودهی برای بهقرار دارای بود کیفیت صادرات هستفاده می‌کنند. در ژاپن نیز این فناوری برای جلوگیری از ورود آفات و افزایش ماندگاری گل‌های وارداتی به‌کار گرفته خواهد گردید. تجربه‌های موفق کشورهای پیشرفته نشان داده هست که پرتودهی امکان داردد به‌عنوان یک هستاندارد بین‌المللی در صنعت گل تثبیت شود.سیهست‌ها و حمایت‌های لازمتوسعه این فناوری نیازمند حمایت‌های سیهستی و سرمایه‌گذاری هست. دولت‌ها امکان داردند با تأمین وام‌های کم‌بهره، تسهیلات برای احداث مراکز پرتودهی و آموزش نیروی انسانی متخصص، مسیر گسترش آن را هموار کنند. همکاری با سازمان‌های بین‌المللی نیز در هستانداردسازی و انتقال فناوری بسیار مؤثر خواهد قرار دارای بود.سیهست‌گذاران باید سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های پرتودهی را اولویت دهند و همزمان مقررات شفاف برای کاربرد ایمن این فناوری تدوین کنند. تولیدکنندگان نیز لازم هست در زمینه آموزش کارکنان و اطلاع‌رسانی به مصرف‌کنندگان فعال باشند. برچسب‌گذاری شفاف محصولات پرتودهی‌گردیده امکان داردد به افزایش اعتماد عمومی کمک کند.یکی از موانع اصلی پذیرش عمومی پرتودهی، باورهای نادرست درباره رادیواکتیو قرار دارای بودن گل‌های پرتودهی‌گردیده هست. این فرآیند هیچ‌گونه آلودگی رادیواکتیوی ایجاد نانجام می‌دهد، اما چنین تداعی در مشتریان این فناوری وجود ندارد؛ به همین دلیل، آچندین اوقات‌رسانی به مصرف‌کنندگان ضروری هست. برگزاری کارگاه‌ها برای کشاورزان، تولیدکنندگان و حتی خرده‌فروشان امکان داردد نقش مؤثری در افزایش پذیرش اجتماعی دارای بوده باگردید.آینده‌شناسی و چشم‌انداز جهانینظر به جهانی قرار دارای بودن صنعت گل، همکاری‌های بین‌المللی امکان داردد در گسترش فناوری پرتودهی مؤثر باگردید. ایجاد مراکز مشترک پرتودهی در کشورهای تولیدکننده و صادرکننده، تبادل تجربه میان دانشگاه‌ها و شرکت‌ها، و پروژه‌های تحقیقاتی مشترک شامل راهکارهایی هست که امکان داردد توسعه این فناوری را سرعت بخگردید.با افزایش تقاضا برای محصولات کشاورزی سالم و بادوام، انتظار می‌رود فناوری پرتودهی در صنعت گل جایگاه برجسته‌تری بیابد. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که در دهه آینده این فناوری به بخشی جدایی‌ناپذیر از زنجیره تأمین گل‌های شاخه‌بریده در بسیاری از کشورها تبدیل شود.جمع‌بندیبه‌طور کلی، هستفاده از فناوری هسته‌ای در افزایش ماندگاری گل‌های شاخه‌بریده تحولی بزرگ در صنعت گل‌آرایی و تجارت جهانی گل ایجاد کرده هست. این فناوری توانسته چالش‌های بهدارای بودی، اقتصادی و زیست‌محیطی را به‌خوبی برطرف کند. بااین‌حال، موفقیت آن نیازمند حمایت‌های دولتی، فرهنگ‌سازی عمومی و همکاری‌های بین‌المللی هست. آینده صنعت گل بدون شک با بهره‌گیری گسترده‌تر از این فناوری پیوند خواهد خورد.-------------------منابعی برای مطالعه بیشترLado, B. H., & Yousef, A. E. (2014).Radiation in Food Processing. Springer.Ragaert, P., Devlieghere, F., & Debevere, J. (2007). Role of Food Packaging in Extending Shelf Life.Food Science and Technology International.Urbain, W. M. (2012).Food Irradiation. Academic Press.Elias, P. S., & Cohen, A. J. (2015).Radiation Preservation of Foods. Elsevier.Hallman, G. J. (2011). Phytosanitary Applications of Irradiation.Radiation Physics and Chemistry.WHO & FAO. (2014). Guidelines on Food Irradiation and Safety.Kader, A. A. (2005). Increasing Food Availability by Reducing Postharvest Losses.Acta Horticulturae.Loaharanu, P. (2003). Food Irradiation in Asia and the Pacific.IAEA Bulletin.Chauhan, O. P., & Raju, P. S. (2017). Postharvest Technologies for Flowers.Journal of Applied Horticulture.Tauxe, R. V. (2002). Emerging Foodborne Diseases.International Journal of Food Microbiology.Wilson, C. L., & Wisniewski, M. E. (2016). Biological Control and Irradiation for Flower Preservation.Postharvest Biology and Technology.Kim, J., & Thomas, P. (2019). Advances in Electron Beam Technology for Food and Flower Treatment.Radiation Physics and Chemistry.van Doorn, W. G. (2015). Global Cut Flower Industry and Innovations.Floriculture and Ornamental Biotechnology.UNEP. (2018). Environmental Impacts of Agro-industrial Practices.OECD. (2017). Agricultural Policy Monitoring and Evaluation.McKeen, L. (2020). Consumer Acceptance of Irradiated Agricultural Products.Food Quality and Preference.FAO & IAEA. (2021). Joint Activities in Nuclear Techniques for Agriculture.IFST. (2019). Future Prospects of Food and Flower Irradiation.Codex Alimentarius Commission. (2018). International Standards for Irradiated Products.IAEA – Nuclear Techniques in AgricultureFAO – Postharvest TechnologiesWHO – Food Irradiation Safetyانتهای پیام/