قیمت کود شیمیایی دو برابر شد؛ رد پای بودجه، نرخ ارز و دلاری‌سازی در بورس

- اخبار اقتصادی -به گزارش پول و تجارت، بازار نهاده‌های کشاورزی در ایران بار دیگر خبرساز گردیده هست؛ این‌بار با جهش بی‌سابقه قیمت کود شیمیایی. کالایی که نقشی حیاتی در تولید محصولات کشاورزی دارد و افزایش نرخ آن به‌طور مستقیم بر هزینه تولید گندم، برنج، صیفی‌جات و دیگر محصولات اساسی اثر می‌گذارد. طی هفته‌های اخیر بهای یک کیسه 50 کیلویی کود دولتی از 395 هزار تومان به 687 هزار تومان رسیده و در بازار آزاد نیز از مرز یک‌میلیون و 400 هزار تومان گذشته هست. این افزایش ناگهانی و سنگین نه‌تنها کشاورزان را نگران کرده، بلکه در مجلس شورای اسلامی هم بازتاب یافته و اعتراض چندین نمایندگان را به دنبال دارای بوده هست.هگردیدار کمقرار دارای بود کود شیمیایی به خاطر مشکلات تخصیص ارزاما ماجرا تنها یک گرانی ساده نیست. پشت این جهش قیمتی، مجموعه‌ای از تصمیمات قرار دارای بودجه‌ای، سیهست‌های ارزی و سازوکارهای قیمت‌گذاری وجود دارد که ریشه مشکل را روشن انجام می‌دهد. از یک‌سو افزایش نرخ تسعیر ارز در قرار دارای بودجه سال 1404 و گران گردیدن خوراک گاز صنایع پتروشیمی، هزینه تولید کود را بالا برده هست؛ و از جهات دیگر فرمول دلاری‌سازی در بورس کالا، مواد اولیه داخلی را هم به قیمت جهانی در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌دهد. نتیجه آنکه حتی محصولی که با منابع ملی و داخلی تولید خواهد گردید، با نرخ‌های دلاری محاسبه و به کشاورز عرضه می‌گردد.این چرخه، تنها به کود و سم محدود نخواهد گردید. هر بار که نرخ رسمی ارز بالا می‌رود یا خوراک گاز گران‌تر خواهد گردید، زنجیره‌ای از گرانی در صنایع مختلف ـ از محصولات پتروشیمی گرفته تا فولاد و سیمان ـ به راه می‌افتد و سرانجام به تورم عمومی و فشار بیشتر بر معیشت خانوارها ختم خواهد گردید. از همین رو، گرانی اخیر کود شیمیایی را باید نه یک اتفاق مقطعی، بلکه نشانه‌ای از ساختار معیوب سیهست‌گذاری اقتصادی دانست؛ ساختاری که هر بار با تغییرنرخ ارزو قرار دارای بودجه، موج تازه‌ای از تورم را به مردم تحمیل انجام می‌دهد.دلایل ساختاری گرانی؛ از خوراک گاز تا نرخ تسعیر ارزمطابق برگه رصد قرار دارای بودجه دی‌ماه 1403، پیش‌بینی گردیده قرار دارای بود که با اجرای تبصره 3 بند «ب» جزء 4-1 (موضوع نرخ خوراک گاز صنایع) و نیز افزایش نرخ تسعیر ارز در قرار دارای بودجه 1404، هزینه تولید در صنایع پتروشیمی و شیمیایی به‌گردیدت بالا خواهد رفت.این پیش‌بینی اکنون محقق گردیده هست: نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌های تولیدکننده کود و سم از هر مترمکعب 5900 تومان به 12900 تومان رسیده هست؛ یعنی بیش از دو برابر. در عین حال نرخ تسعیر ارز در قرار دارای بودجه از 40 هزار به 55 هزار تومان افزایش یافت و با ایجاد نرخ جدید 70 هزار تومانی تحت عنوان «ارز تجاری»، قیمت تمام‌گردیده تولید کود و سم داخلی جهش کرد.به‌عبارتی، مجوز گرانی نهاده‌های شیمیایی عملاً در متن قرار دارای بودجه و از سوی مجلس به دولت داده گردیده قرار دارای بود و بنابراین اعتراض به نتیجه آن چندینان جای تعجب ندارد.دلاری‌سازی بورس کالا و انتقال فشار به تولیدمسئله مهم‌تر، فرمول قیمت‌گذاری مواد اولیه داخلی در بورس کالهست. بر اساس این فرمول، قیمت مواد اولیه (از کود و سم گرفته تا فولاد و سیمان) برابر هست با:قیمت جهانی × نرخ تسعیر ارز رسمی بانک مرکزیبنابراین هر زماننرخ ارزرسمی در قرار دارای بودجه افزایش می‌یابد، حتی مواد اولیه تولید داخل نیز گران‌تر عرضه می‌شوند؛ چرا که مبنای قیمت‌گذاری دلاری هست. این سیهست باعث گردیده هست منابع داخلی کشور نیز به‌جای آنکه با قیمت ریالی و متناسب با توان تولیدکننده داخلی عرضه شوند، با قیمت‌های جهانی و دلاری محاسبه گردیده و فشار مستقیم به کشاورز، صنعتگر و مصرف‌کننده منتقل شود.پیامدهای اقتصادیکارشناسان هگردیدار می‌دهند چنین روندی اقتصاد کشور را در یک مارپیچ تورمی قرار می‌دهد:افزایشنرخ ارزرسمی منجر به گرانی خوراک گاز و مواد اولیه و سرانجام رگردید قیمت تولیدات داخلی خواهد گردید. از طرفی رگردید هزینه تولید منجر به افزایش بهای کالاها و خدمات اساسی و سرانجام  فشار بیشتر بر معیشت کارگران و کارمندان می شود. سرانجام، هر تصمیم قرار دارای بودجه‌ای و ارزی به‌طور مستقیم به سفره مردم و قیمت مواد غذایی منتقل خواهد گردید.گرانی اخیر کود شیمیایی تنها یک رویداد مقطعی نیست، بلکه نماد آشکار سیهست‌های ارزی و دلاری‌سازی قیمت‌گذاری داخلی هست. تا زمانی که فرمول بورس کالا و رویکرد قرار دارای بودجه‌ای بر پایه نرخ‌های جهانی و دلاری باگردید، هر افزایشنرخ ارزرسمی به‌طور مستقیم در هزینه تولید و زندگی مردم بازتاب خواهد یافت. کارشناسان تأکید می‌کنند که اگر اصلاح جدی در شیوه قیمت‌گذاری و سیهست ارزی انجام نشود، موج گرانی کود شیمیایی تنها آغاز یک چرخه گسترده‌تر تورمی خواهد قرار دارای بود.انتهای پیام/