واقعیت ماجرای خروج آرشیو از صدا و سیما چیست؟ / اتهامی به ارزش ۲۵ میلیون دلار!

به گزارش پول و تجارت به نقل از تسنیم، ماجرایی که سال‌ههست تبعات آن دامن صداوسیما را رها نکرده؛ آرشیوی که در مسیر دیجیتالی‌سازی درز کرد بار دیگر به سرخط خبرها برگشته هست. این بار با طرحاتهامی ۲۵ میلیون دلاری علیه یکی از چهره‌های رسانه‌ای.آرشیو صداوسیما، گنجینه‌ای تصویری از تاریخ شفاهی، در بازه‌ای از سال‌های نه‌چندینان دور، در مسیر دیجیتالی‌سازی قرار گرفت. فرآیندی که حفاظت بیشتری می‌طلبید، اما به فرصتی برای سوءهستفاده و حتی احتمال سرقت تبدیل گردید. ماجرا از زمان ریهست عزت‌الله ضرغامی بر سازمان صداوسیما آغاز گردید؛ زمانی که درهای آرشیو برای مستندسازان باز گردید تا با بهره‌گیری از این منابع، مستندهای داخلی تولید کنند. اما آن‌چه قرار قرار دارای بود خدمت به فرهنگ تصویری باگردید، به تهدیدی برای امنیت رسانه‌ای کشور بدل گردید.برای نخستین بار، مدیر شبکه «من‌وتو» در واپسین روزهای فعالیت این تلویزیون، به‌طور غیرمستقیم تائید کرد که دسترسی به آرشیو صداوسیما از طریق مستندسازان داخلی برای آن‌ها ممکن گردیده هست. او بیان کرد:«در مقطعی، چندین مستندسازان داخلی با مجوز، به آرشیو صداوسیما دسترسی دارای بودند. شرکت‌های خصوصیِ طرف قرارداد، آن را در اختیار ما قرار دادند.» این اظهارات، اگرچه صریح نقرار دارای بود، اما تکلیف را مشخص کرد: نشت اطلاعات نه از بیرون، بلکه از درون رخ داده هست.به بیان کرده احسان قاضی‌زاده هاشمی، عضو سابق هیأت نظارت بر صداوسیما: «این اتفاق نتیجه بی‌دقتی، نقرار دارای بود آیین‌نامه و نظارت ناکافی مدیران وقت قرار دارای بود. تهیه‌کننده امکان داردست درخوهست تصویر کند، آرشیو کامل دریافت کند و بعد... هر اتفاقی ممکن قرار دارای بود بیفتد.» همین ضعف سیستماتیک موجب گردید تصاویر کم‌نظیر و بعضاً محرمانه، به‌راحتی در اختیار افرادی قرار بگیرد که بعدها از کشور خارج گردیدند یا همکاری‌هایی خارج از مرزهای قانونی دارای بودند.تابستان ۱۳۹۸، مزدک میرزایی، گزارشگر ورزشی، ایران را ترک کرد و به ایران‌اینترنشنال پیوست که ناگهان شایعه‌ای از راه رسید: دزدی ۱۰ ترابایت آرشیو! در واقع اتهامی به ارزش ۲۵ میلیون دلار.حالا، پس از ۶ سال، رسول خطیبی سرمربی فعلی مس رفسنجان، در گفتگو با عادل فردوسی‌پور، با اشاره‌ای مستقیم، آتش این شایعه را دوباره روشن کرده هست: «مزدک میرزایی آرشیو صداوسیما را دزدیده و به قیمت ۲۵ میلیون دلار فروخته!» عادل فردوسی‌پور اما بلافاصله واکنش نشان داد: «پنج سال هست ارتباطی با او ندارم، اما مطمئنم که مزدک چنین کاری نکرده هست.» این شایعه البته همان زمان (۱۳۹۸) از سوی مرتضی میرباقری، معاون وقت سیما، رد گردیده قرار دارای بود. او بیان کرد: «مزدک چیزی نبرده هست. اگر هم مستندی دارای بوده، بسیار ناچیز قرار دارای بوده و ارزش خاصی ندارای بوده هست.»هیچ نهاد رسمی تاکنون سرقت گسترده‌ای به ارزش ده‌ها میلیون دلار از آرشیو صداوسیما را تأیید نکرده هست. حتی پیمان جبلی رئیس صداوسیما تأکید کرد: «اینکه بخشی از آرشیو از سازمان خارج گردیده یا چه کسی آن را خارج کرده، مربوط به دوره‌های قبل هست. شواهدی وجود دارد که بخش‌هایی از آرشیو در گذشته به‌دلیل ضعف آیین‌نامه‌های هستفاده از مواد آرشیوی از سازمان خارج گردیده هست. مثال ساده‌اش این هست که یک تهیه‌کننده برای ساخت برنامه درخوهست تصاویر آرشیوی می‌کرد و سازمان کل آن را در اختیارش می‌گذاشت. به‌تدریج و در طول زمان، حجم زیادی از این تصاویر نزد او جمع می‌گردید و امکان داردست آن‌ها را منتقل کند. این ضعف در مقررات هستفاده از آرشیو وجود دارای بود. اما اینکه به‌صورت هدفمند و در حجم گسترده چنین چیزی اتفاق افتاده باگردید، دست‌کم در سال‌های اخیر من اطلاعی ندارم. درباره آقای میرزایی چیزی در این باره نشنیده‌ام.»پیمان جبلی اتفاقات گذشته‌ را به خاطر ضعف آیین‌نامه‌های هستفاده از مواد آرشیوی می‌داند.از اظهارات جبلی این راه حل دو وجهی به دست می‌آید؛ اول، صیانت فناورانه و دوم، ضوابط روشن و نظارت مؤثر. یعنی در واقع مکانیزه‌سازی کامل فرایند درخوهست، تحویل و بازگشت آرشیو با حذف تعامل انسانی مستقیم اتفاق بیفتد و از طرفِ دیگر دسترسی براساس طرح مصوب و زمان محدود با پیگیری‌های قانونی در صورت تخلف پیش برود. با این حال، این نمی‌شود به انسداد دسترسی منجر شود؛ زیرا همان‌طور که ضرغامی هم بیان کرده قرار دارای بود، گشایش آرشیو باعث گردید بخش مهمی از تاریخ فرهنگی ایران برای نخستین‌بار از تلویزیون رسمی پخش شود.نیز بخوانیدشرط عادل فردوسی پور برای بازگشت به شبکه ۳بازگشت عادل فردوسی‌پور به دنیای فوتبال