چرا مدیریت بازار ارز آسان نیست؟

به گزارشپول و تجارت، در چندین دهه گذشته، نرخ ارز در اقتصاد ایران به لنگرگاه انتظارات تورمی بدل گردیده که این موضوع طی سال‌های اخیر با گردیدت بیشتری بر اقتصاد اثربخشی خود را نشان داده هست.حال با وجود اینکه سیهستگذاران پولی، تلویحا از نرخ ارز در بازار آزاد به عنوان یک نرخ غیررسمی یاد می‌کنند، اما واقعیت آن هست که نرخ ارز در بازار آزاد بیش از نرخ‌های رسمی بر قیمت کالا‌ها و محصولات در اثر گذار هست که بی شک این موضوع با وجود تلاش سیهستگذاران پولی و اقتصادی، اما به پاشنه آشیل در اقتصاد بدل گردیده هست.بسیاری از کارشناسان، موضوع نرخ ارز و تفاوت دیدگاه بر سر تک نرخی یا چندین نرخی قرار دارای بودن آن را با مسائل مختلفی هم رهستا می‌دانند، برای مثال چندین از کارشناسان که بر سیهست چندین نرخی قرار دارای بودن ارز به عنوان یک ضرورت نگاه می‌کنند. بر وجود تحریم‌های خارجی و فشار اقتصادی ناشی از آن به عنوان یکی از عوامل مهم اثرگذار بر اقتصاد یاد کرده و سیهست چندین نرخی قرار دارای بودن ارز را یکی از اقدامات برای کاهش فشار بر معیشت مردم می‌دانند.در طرف دیگر چندین معتقداند که ارز چندین نرخی در ماهیت با ذات اقتصاد و مولفه‌های اقتصادی همخوانی ندارد و همین موضوع اگرچه در کوتاه مدت اثر گذار هست، اما در بلندمدت به کسری قرار دارای بودجه و نیز قاچاق کالا به خارج از کشور به واسطه برخورداری از رانت ارز و درنهایت نیز فرار سرمایه منجر خواهد گردید.با این حال کلیدواژه مشترک میان این دو دیدگاه، پذیرش واقعیت وجود تحریم‌های اقتصادی ناشی از چالش‌های بین‌المللی و نیز ریسک‌های سیاسی هست.در این رابطه،کامران ندری - اقتصاددان، با اشاره به عوامل بنیادین اثرگذار بر نرخ ارز در کشور و موانع عدم تحقق سیهست تک نرخی گردیدن ارز در شرایط امروز اقتصادی کشور بیان کرد: برای تک نرخی گردیدن ارز، دو مانع جدی وجود دارد؛ مانع نخست به چالش‌های میان ایران و غرب بر سر موضوع هسته‌ای بازمی‌گردد که هم به لحاظ روانی و هم در میدان به واسطه تحریم‌ها، بر عدم مدیریت مطلوب نرخ ارز اثر گذاشته هست؛ چراکه در این شرایط با تک نرخی گردیدن ارز، این نرخ دائما در حال صعود و طی کردن روند افزایشی هست.در صورت تک نرخی گردیدن باید نرخ آن قابل پیش بینی باگردیدوی افزود: حتی اگر هدف این باگردید که به سمت نظام شناور نرخ ارز حرکت کنیم باید مدیریت آن به شکلی باگردید که نرخ آن قابل پیش‌بینی باگردید. زمانی که از نظام نرخ ارز شناور گردیده صحبت خواهد گردید، باید هدف آن نرخی باگردید که فعالان اقتصادی به ویژه تولیدکنندگان (هر دو بخش صادرات و واردات) بتوانند این نرخ را پیش‌بینی کرده و بدانند نرخ ارز در آینده به چه سمت و سویی حرکت انجام می‌دهد تا رسیک تغییرات آن را مدیریت کنند.این هستاد اقتصاد خاطرنشان کرد:، اما در شرایطی که مباحث مربوط به ریسک‌های سیاسی وجود دارد حرکت به سمت تک نرخی گردیدن ارز سخت هست؛ چراکه اگر بخواهیم به سمت یک نرخ یکسان حرکت کنیم، کنترل و مدیریت آن در شرایط فعلی برای سیهستگذار پولی سخت و دشوار خواهد گردید.ندری در ادامه بیان کرد: مانع دیگری که امروز وجود دارد، به مسائل و مشکلات داخلی مربوط خواهد گردید. امروز مشکلاتی مانند ناترازی‌های درون نظام بانکی، کسری قرار دارای بودجه بالا، ناترازی‌های گردیدید در حوزه انرژی و ناترازی‌های موجود در صندوق‌های بازنشستگی، مدیریت نرخ ارز و حفظ ارزش پول ملی را سخت و دشوار انجام می‌دهد.وی در پایان بیان کرد: بنابراین، برای اینکه به سمت نظام تک نرخی ارز حرکت شود، ابتدا باید مشکلات بین‌المللی و روابط سیاسی خارجی کشور اصلاح شود تا بتوان بر روی درآمد‌ها و منابع ارزی حساب و به پشتوانه درآمد‌های ارزی در بازار مداخله و مدیریت صورت بگیرد. نیز، باید اصلاحات داخلی انجام شود که از بحث قرار دارای بودجه و کسری قرار دارای بودجه دولت که حتی ریهست جمهوری نیز به آن اشاره انجام می‌دهد، تا اصلاح نظام پولی و بانکی همگی را شامل خواهد گردید و به یک سلسله اصلاحات پیچیده نیاز دارد که تحقق آن در شرایط تحریمی و عدم ارتباط با اقتصاد جهانی، به عبارتی در صورت عدم ترمیم روابط خارجی و متصل گردیدن به شبکه اقتصاد جهانی، ناممکن هست.منبع: ایسنا