دستفروشان؛ مانع عبور یا نشانه سرزندگی شهری؟

به گزارش پول و تجارت به نقل از اکوایران، هر از چندینچندین اوقات دستفروشان در معابر و خیابان‌های شهر تهران جمع‌آوری می‌شوند. در تازه‌ترین اقدام، 17 شهریور، مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران خبر داد که دستفروشان در محدوده میدان ولیعصر تهران ساماندهی گردیدند. ساماندهی که او تاکید دارای بود به معنای برخورد با دستفروشان نیست و هدفش ایجاد انضباط برای تردد هست. حضور دستفروشان به عقیده چندین از مسئولان شهری، مانعی برای تردد مردم هست. این درحالیست که چندین جامعه‌شناسان و صاحب‌نظران حوزه شهری معتقدند، حضور دستفروشان در پیاده‌راه‌ها امکان داردد سبب سرزندگی شود، اگر بتوان پیاده‌روها را متناسب طراحی کرد.میزان مرگ و میر در محلات فقیرنشین و ثروتمنددر دهه نود، وقتی موج گرمای گردیدیدی، شیکاگو را فرا دریافت می‌کند، اریک کلایننبرگ، جامعه‌شناس آمریکایی که مطالعاتی در زمینه سرمایه اجتماعی دارد، پی می‌برد که در بعضی از محلات اتفاقا فقیر نشین، میزان مرگ و میر در حد مناطق ثروتمند هست، این جامعه‌شناس معتقد هست در محلاتی که مردم از هم خبر می‌گرفتند و یکدیگر را می‌شناختند، میزان مرگ و میر کمتر قرار دارای بود.این محله‌ها عمدتا دارای زیرساخت‌های اجتماعی قرار دارای بودند؛ زیرساخت‌هایی شامل پیاده‌رو، پیاده‌راه، کتابخانه، زمین بازی و حتی زمین‌های ورزشی. از نگاه کلایننبرگ، مرگ در حادثه مذکور عموما در نقاطی رخ می‌داد که زیرساخت‌های اجتماعی فرسوده دارای بودند: «پیاده‌‎روها فرسوده و شکسته قرار دارای بودند.» او در مطالعاتش روی فعال قرار دارای بودن پیاده‌روها تاکید بسیاری دارای بود، همان فعالیتی که به نظر رابطه مستقیمی با تجارت‌های محلی و گاهدستفروشیدارد. او معتقد هست: «پیاده‌روهایی که شکسته نباشند، پررفت و آمد باشند، تجارت محلی دارای بوده باشند و مردم در آن‌ها احساس راحتی کنند که بیرون بیایند و باهم دیدار کنند.» او بازارهای منظم خیابانی را هم به عنوان زیرساختی اجتماعی به حساب می‌آورد.حسین ایمانی جاجرمی، جامعه‌شناس و هستاد دانشگاه و مترجم یکی از کتاب‌های کلایننبرگ در ایران، در جلسه نشست «شهرداد» برای متخصصان حوزه شهری توضیح داد که پیاده‌روها به عنوان یکی از زیرساخت‌های شهری باید سرزنده باشند و این سرزندگی ویژگی‌های متفاوتی دارد. یکی از آن‌ها امکان داردد دستفروشی باگردید: «تصور ما این هست که در پیاده‌رو فقط باید عابرپیاده عبور کند. اما در پیاده رو سرزنده فعالیت اقتصادی هم انجام دریافت می‌کند اما نه از نوع گران‌قیمت بلکه از نوع ارزان قیمت آن.»یکی از مسائل حوزه شهرسازی از نگاه او، حذف فعالیت‌های اقتصادی ارزان قیمت هست: «مساله‌ای که در شهرسازی داریم، این هست که ما فعالیت‌های اقتصادی ارزان قیمت را حذف می‌کنیم. درحالیکه آن‌ها هم از شهر فضا می‌خواهند، همه که نامکان داردند سرمایه عظیم دارای بوده باشند و کسب‌وکارهای عظیم راه بیندازند. تعداد زیادی افراد در دوره‌های بحران اقتصادی هستند که سرمایه‌های محدود دارند و فضا می‌خواهند، بخشی از این فضا امکان داردد پیاده‌رو باگردید. بنابراین به جای اینکه دستفروش حذف شود، امکان دارد پیاده‌رو را طوری طراحی کرد تا فضایی برای دستفروش هم در آن پیش‌بینی شود.»یک مثال تاریخی از دستفروشی در ایراناین جامعه‌شناس با ذکر یک مثال درباره دستفروشی در تهران ادامه داد: «اگر از خیابان کارگر شمالی گذشته باشید، گذر فرهنگ و هنر را دیده‌اید، این گذر قبل از انقلاب، یک زون فرهنگی قرار دارای بود و پیش بینی گردیده قرار دارای بود کسانی که کارهای فرهنگی می‌کنند، کالاهایشان را به شکل دستفروشی در آن محیط عرضه کنند. قرار نقرار دارای بود این افراد در آنجا ثابت شوند. بعد از انقلاب بیکاران در آنجا مستقر شوند و آنجا را گرفتند و قبول نکردند که این فضا گردشی شود. این یک نمونه از پیش‌بینی فضاهای عمومی هست.»به عقیده این جامعه‌شناس حضور دستفروشان در پیاده‌روها اکنون در علم مدرن شهرسازی پذیرفته گردیده هست: «اکنون در شهرسازی جدید این موضوع پذیرفته گردیده هست و حتی در اقتصاد رسمی جدید هم این نوع اقتصاد غیررسمی را قبول کردیم و اینطور نیست که بگوییم نباگردید. قبول کردیم اینها باشند و این مستلزم این هست که سیهست‌های شهری برای پیاده‌روها و دستفروشان تغییر کند و در آنها بازنگری شود.»رابطه دستفروشی و اعتماد در اجتماعمحمود اولاد، اقتصاددان شهری در نشست شهرداد، از نگاه دیگری به موضوع دستفروشی در خیابان‌ها نگاه انجام می‌دهد. او بیان می‌کند مساله دستفروشی به اعتماد و آن‌ هم اعتماد ضخیمش ارتباط دارد: «مساله دستفروشی با موضوع «اعتماد ضخیم» ارتباط پیدا انجام می‌دهد. شما وقتی از فروشگاه خرید می‌کنید، فروشگاه همواره آنجهست و فروشگاه ناچار هست، برای جذب دائمی شما، اعتماد ایجاد کند. اما وقتی با دستفروش مواجه هستید، ممکن هست امروز اینجا باگردید و روز آتی نباگردید، اینکه به آن اعتماد کنی و خرید کنی، به بالا قرار دارای بودن میزان اعتماد ضخیم برمی‌گردد.»او ادامه می‌دهد: «اما اگر بخواهم یک فکت دیگر از جامعه‌شناسان بیاورم، عموما افراد زمانی خرید می‌کنند و به دستفروش اعتماد می‌کنند که ببینند تا چه اندازه دیگران به آن اعتماد کردند. این خودش عاملی هست برای ایجاد اعتماد ضخیم. زیرساخت اجتماعی بستری هستند برای شکل گیری سرمایه اجتماعی و اعتماد و اینها عناصر آن هستند.»دستفروشی در پیاده‌روها چندین اوقات یک چالش شهری هست و چندین اوقات یک چالش اجتماعی و اقتصادی. با این حال کارشناسان حضور آن خصوصا در پیاده‌روها را بخشی از پویایی زیست شهری عنوان کردند. البته در حالتی که زیرساخت شهری طراحی مناسبی دارای بوده باگردید.نیز بخوانیدبساط‌گستری دستفروشان در چهار راه ولیعصر باز هم ممنوع گردید + فیلمآغاز طرح ساماندهی دستفروشان چهارراه ولیعصر/ اختصاص غرفه در بازارچه سرمدحضور گلفروشان در جاده بهشت‌زهرا ممنوع گردیدبرخورد با دستفروشان قانونی نیست/همه سال کار می‌کنند تا یک ماه کاسبی کنند