مکانیزم ماشه قطعی شد؟ /آیا قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران در روز ۵ مهر باز می‌گردند؟

به گزارش پول و تجارت به نقل از خبرآنلاین، روز پنج‌شنبه امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه در بیان کرد و گویی با شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل، در پاسخ به این سوال که «آیا فکر می‌کنید بازگشتقطعنامه‌ها قطعی هست؟» پاسخ داد: «بله! اینگونه فکر می‌کنم. چرا که آخرین خبرهایی که از طرف ایرانی‌ها داریم نشان می‌دهد که آنها جدی نیستند.»ایوت کوپر، وزیر خارجه جدید انگلیس هم در پیامی پس از تماس تلفنی با وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نوشت: «ایران گام‌هایی برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها برندارای بوده هست و ما به اقدامات ملموس نیاز داریم.»ظاهراً که در یک هفته باقیمانده تا پایان مهلت تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ و جلوگیری از اجرای اسنپ‌بک، تحول عمده‌ای در راه نباگردید و عملا ایران و سه کشور اروپایی در مسیر توافقی برای تمدید مکانیسم به بن‌بست رسیده‌اند.از یک سو مقام‌های اروپایی اعلام کرده‌اند که پیشنهاد ایران را در بیان کرد و گو با وزرای خارجه سه کشور اروپایی «کافی و رضایت‌بخش» نمی‌دانند و از جهات دیگر وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس تاکید انجام می‌دهد: «از جانب جمهوری اسلامی ایران، ... طرحی معقول و قابل‌اجرا را به همتایان اروپایی ارائه دادم تا از وقوع بحرانی غیرضروری و قابل اجتناب در روزهای آینده جلوگیری شود.»لحن سید عباس عراقچی نشان می‌دهد که دیگر امیدی به مذاکرات با اروپایی‌ها وجود ندارد و آنها در تصمیم خود برای تحت فشار قرار دادن بیشتر ایران مصمم گردیده‌اند.این موضع عراقچی نشان می‌دهد که فارغ از پیشنهادها و ابتکارهایی که ایران ارائه می‌دهد، کشورهای اروپایی مصمم به بازگرداندن تحریم‌های پیشین شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند و حاضر نیستند در مقابل ابتکارهایی برای حل و فصل مساله از طریق مذاکره کوتاه بیایند.در این میان ادعای مکرون مبنی بر اینکه «پیشنهاد عراقچی معقول قرار دارای بود، اما مقام‌های نظام ایران با آن مخالفت کرده‌اند» با واکنش تند عراقچی مواجه گردید.عراقچی در واکنش به ادعای مکرون نوشت: «با این حال، به‌جای آن‌ که به محتوای این طرح پرداخته شود، ایران اکنون با مجموعه‌ای از بهانه‌ها و طفره‌روی‌های آشکار مواجه هست؛ شامل ادعای مضحکی مبنی بر اینکه وزارت امور خارجه نماینده تمام ساختار سیاسی کشور نیست. خوشحالم رئیس‌جمهور مکرون اذعان کرده هست که طرح پیشنهادی که ارائه داده‌ام معقول هست. اما او و جامعه جهانی باید بدانند که من از حمایت کامل تمامی ارکان جمهوری اسلامی ایران، شامل شورای عالی امنیت ملی کشور، برخوردارم.»سرنوشت اسنپ‌بک چه خواهد گردید؟سه کشور اروپایی در نامه‌ای که ۶ شهریور ماه به رئیس شورای امنیت ارسال کردند، خوهستار فعال‌سازی مکانیسم اسنپ‌بک یا ماشه بر اساس برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد گردیدند.بر اساس این ساز و کار اگر در طول ۳۰ روز (تا ۵ مهر مصادف با ۲۷ سپتامبر) قطعنامه‌ای برای تعیین تکلیف ۶ قطعنامه تعلیق گردیده شورای امنیت علیه ایران طی سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۰ به تصویب شورای نرسد، این قطعنامه‌ها مجددا برقرار خواهند گردید.با اظهار نظر اخیر رئیس جمهور فرانسه مبنی بر قطعی گردیدن بازگشت قطعنامه‌ها، ظاهراً که مذاکرات ایران و اروپا برای هستمرار تعلیق قطعنامه‌ها به نتیجه نرسیده‌هست.با این اوصاف باید منتظر که اگر در سفر رئیس جمهور و وزیر امور خارجه به نیویورک اتفاق خارق‌العاده‌ای رخ ندهد، روز ۵ مهر، تمام قطعنامه‌های تحریمی پیشین شورای امنیت تحت فصل هفتم منشور ملل متحد علیه ایران، پس از ۱۰ سال مجددا اجرایی شوند.قطعنامه‌ای برای تمدیدامروز قرار هست که کره جنوبی، به عنوان رئیس دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای را برای تمدید تعلیق قطعنامه‌ها و هستمرار اعتبار قطعنامه ۲۲۳۱ در اختیار اعضای شورا قرار دهد. نظر به موضع سه کشور اروپایی از میان آنها انگلیس و فرانسه عضو دائم شورای هستند و مواضعی که مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا در خصوص تشویق بازگشت قطعنامه‌های اتخاذ کرده‌هست، ظاهراً که این قطعنامه هیچ شانسی برای موفقیت ندارای بوده‌باگردید و حتی در صورت رای اکثریت (۹ رای از میان ۱۵ رای اعضای شورای امنیت) از سوی انگلیس، فرانسه و آمریکا وتو شود.سید عباس عراقچی از اعضای شورای امنیت خوهسته‌هست تا به این قطعنامه رای مثبت دهند و در پیام خود می‌نویسد: «اکنون زمان آن فرا رسیده که شورای امنیت سازمان ملل وارد عمل شود و دیپلماسی را جایگزین تقابل سازد. خطر در بالاترین حد خود قرار دارد.»کوروش احمدی، دیپلمات بازنشسته در یاددارای بودی در توضیح وضعیت قطعنامه امروز می‌نویسد: « آنچه که در مورد پیش‌نویس قطعنامه روز آتی مهم هست این هست که آیا ۹ رای مثبت لازم برای تصویب گردیدن را خواهد آورد یا خیر. اگر ۹ رای مثبت را بیاورد به این معنی خواهد قرار دارای بود که اکثریت اعضای شورای امنیت موافق ادامه ملغی قرار دارای بودن ۶ قطعنامه ضد ایرانی هستند. در این صورت، رای منفیِ حداقل یک عضو دائمی که به معنی وتو هست، برای شکست قطعنامه لازم خواهد قرار دارای بود. اگر پیش‌نویس ۹ رای مثبت را بیاورد یک پیروزی اخلاقی و حیثیتی برای ایران خواهد قرار دارای بود و به این معنی خواهد قرار دارای بود که جامعه بین‌المللی مخالف بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران هست و تنها با حربه وتو از تصویب قطعنامه جلوگیری گردیده هست. اما اگر ۹ رای را نیاورد ۳ عضو دائمی نیاز به وتو نخواهند دارای بود و بدون وتو پیش‌نویس تصویب نخواهد گردید.»این دیپلمات پیشین ادامه می‌دهد: «با نچندین اوقات به لیست اعضای کنونی شورای امنیت (الجزایر، چین، دانمارک، فرانسه، یونان، گویان، پاکستان، پاناما، کره جنوبی، فدراسیون روسیه، سیرالئون، اسلوونی، سومالی، بریتانیا و آمریکا) مشکل امکان دارد احتمال داد که ۹ کشور از بین آنها به پیش‌نویس رای مثبت بدهند.»نظر به جمیع جهات ظاهراً که به احتمال زیاد، پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی کره جنوبی به عنوان رئیس دوره‌ای شورای امنیت با شکست مواجه شود و در یک هفته باقی‌مانده تا مهلت اجرای مکانیسم ماشه، زمان با سرعت برای رسیدن به یک راه حل دیپلماتیک عبور کند.آمادگی برای اسنپ‌بکشواهد نشان می‌دهد که در تهران مقام‌ها در حال آماده‌سازی شرایط برای بازگشت قطعنامه‌ها هستند و مقام‌های بلندپایه امنیتی و سیهست خارجی، جلساتی را برای آماده‌سازی ذهن تجار و بازرگانان ایرانی برای مواجهه با شرایط جدید پس از بازگشت قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت سازمان ملل برنامه‌ریزی کرده‌اند.در طول هفته‌های گذشته نیز مقام‌های ایرانی شامل وزیر امور خارجه و سخنگوی وزارت امور خارجه، به صورت مکرر تاکید کرده‌اند که بازگشت قطعنامه‌های پیشین اثرهای اقتصادی جدی بر جا نخواهد گذاشت و تحریم‌های سختگیرانه‌تری نسبت به آنچه هم‌اکنون وجود دارد، ایجاد نخواهد کرد.با این حال بازگشت ایران به فصل هفتم منشور ملل متحد و ادعای اینکه ایران تهدیدی برای صلح و امنیت جهانی هست، هم از لحاظ حیثیتی و پرستیژ و هم از لحاظ افکار عمومی باعث ایجاد مشکل خواهد گردید و نگرانی‌ها از تگردیدید تنش‌ها شامل احتمال وقوع اقدام‌های جدید نظامی را تگردیدید خواهد کرد.روزگاری از تعلیق قطعنامه‌های ۶گانه شورای امنیت سازمان ملل متحد به عنوان بزرگ‌ترین دستاورد برجام یاد می‌گردید که توانسته‌هست ایران را از تحت فصل هفتم منشور ملل متحد، حتی بدون یک روز اجرای قطعنامه‌ها خارج کند.امروز امید ایران به تعداد کشورهایی هست که به قطعنامه تمدید رای مثبت می‌دهند و در عین حال تهران بیش از پیش به حمایت روسیه و چین دل بسته هست که اقدام اروپایی‌ها را غیرمشروع توصیف کردند و رسما اعلام کردند که بازگشت قطعنامه‌ها را نمی‌پذیرند.نظر به موضع روسیه و چین، پس از ۵ مهر یک اختلاف نظر حقوقی عمیق در شورای امنیت سازمان ملل متحد شکل دریافت می‌کند که در قالب آن طرف‌های غربی معتقد هستند ۶ قطعنامه پیشین علیه ایران اجرایی گردیده‌هست، در حالیکه روسیه و چین و تعدادی انگشت‌شماری کشورهای دیگر معتقدند که این اقدام غیرمشروع و فاقد اعتبار هست.پنجره کوچک دیپلماسیمقام‌های ایرانی معتقدند که اروپایی‌ها با هستفاده از اهرم اسنپ‌بک خواهان گرفتن حداکثر امتیازهای ممکن از ایران هستند و قصدی برای کوتاه آمدن در مقابل راهکارهایی که منافع ایران را هم تامین کند ندارد.با این حال هنر دیپلمات‌ها این هست که حتی در شرایط سختی که طرف مقابل احساس اقتدار و دست بالا در مذاکرات دارد، بتواند به راهکاری مرضی الطرفین برسد.مسعود پزشکیان و سید عباس عراقچی، هفته آینده را در نیویورک در میان رهبران و دیپلمات‌های ارگردید جهانی می‌گذارنند، شاید این فرصت یک هفته‌ای، فرصتی باگردید تا بتوان با ابتکارها و راهکارهای خلاقانه جلوی بازگشت قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت را تا پیش از ۵ مهر گرفت.عراقچی در این مورد اظهار خوش‌بینی کرده‌هست و نوشته‌هست: «راهی برای حرکت به جلو وجود دارد، اما ایران نامکان داردد تنها بازیگری باگردید که مسئولیت اقدام را بر دوش می‌کگردید.»اگر دیپلمات‌های ایران تمام تلاش خود را انجام دهند و در این مسیر موفق نشوند، دست کم برای اینکه توپ شکست مذاکرات در زمین ایران باقی نماند، جمهوری اسلامی ایران باید شفاف اعلام کند که چه پیشنهادهایی را در اختیار اروپایی‌ها قرار داده‌هست و آنها چرا این پیشنهادها را نپذیرفته‌اند.کایا کالاس، نماینده عالی سیهست خارجی اتحادیه اروپا، خوهسته‌های طرف اروپایی را اینگونه بیان کرده‌هست: «پنجره یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای ایران با سرعت در حال بسته گردیدن هست؛ تنها چندین هفته تا اعمال مجدد تحریم‌های بین‌المللی باقی مانده. ایران باید گام‌های معتبری برای پاسخگویی به خوهسته‌های فرانسه، بریتانیا و آلمان بردارد و این به معنای نشان دادن همکاری کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و اجازه دادن به بازرسی از تمامی سایت‌های هسته‌ای بدون تأخیر هست.»ایران باید به صورت شفاف اعلام کند که تا چه اندازه حاضر به همکاری با سه کشور اروپایی در این حوزه‌ها گردیده‌هست و آیا علی‌رغم پیشنهاد ایران در خصوص همکاری در این حوزه‌ها، اروپایی‌ها باز هم حاضر به کوتاه آمدن نگردیده‌اند، یا نه!نیز بخوانیدبن‌بست در مذاکرات هسته‌ای/ پیشنهاد ایران برای جلوگیری از «مکانیسم ماشه» رد گردیدبا مکانیزم ماشه چه کنیم؟اظهارات سخنگوی سازمان ملل درباره مکانیسم ماشه بعد از توافق ایران و آژانسادعای واشنگتن‌پست درباره «مکانیسم ماشه» | اروپا تا ساعاتی دیگر ماشه را می چکاند؟