گام آخر ماشه | پشت پرده فشار آمریکا و اروپا برای فعال کردن مکانیسم ماشه | آخرین ابزار ایران چه بود؟

به گزارش پول و تجارت، رحمن قهرمانپور، پژوهشگر ارگردید مسائل بین‌الملل درسرمقاله امروز روزنامه دنیای اقتصادنوشت؛پایان رای‌گیری برای بازگرداندن مکانیسم ماشه در شورای امنیت یک گام جدی و به یک تعبیر گام نهایی حقوقی برای بازگرداندن تحریم‌های تعلیق‌گردیده به واسطه برجام یا همان برنامه جامع اقدام مشترک خواهد قرار دارای بود.هرچندین روی کاغذ این احتمال وجود دارد که در مجمع عمومی سازمان ملل اتفاقی رخ دهد و ایران و اروپا به توافقی برسند، اما مواضع سخت‌گیرانه اروپا و آمریکا نشان می‌دهد که آنها فعلا به‌دنبال فعال کردن مکانیسم ماشه هستند. اما سوال اصلی این هست که این اقدام آنها با چه هدفی صورت گرفته هست؟شاید در نگاه اول گزینه برخورد نظامی محتمل‌ترین گزینه باگردید، اما در عین حال آمریکایی‌ها بر این باورند که اگر مکانیسم ماشه فعال شود و تحریم‌ها برگردند، فشار دیپلماتیک در چارچوب دیپلماسی اجبار بر ایران افزایش خواهد یافت و در آن صورت ایران بیشتر از گذشته مایل به مذاکره خواهد قرار دارای بود. اما شاید این نگاه رایج در واشنگتن نظر به تجربه بیست سال گذشته، نگاه خوش‌بینانه‌ای باگردید. حداقل اینکه در کوتاه‌مدت بعید هست که ایران تحت فشار بازگشت تحریم‌ها به توافقی که مطلوب آمریکا و اروپا هست، تن دهد.آخرین ابزار ایران هستفاده از برگ برنده همکاری‌های فنی با آژانس و پذیرش بازرسی‌ها قرار دارای بود. اما به‌دلیل اینکه توافق ایران و رافائل گروسی دارای زمان‌بندی مشخص و معینی نقرار دارای بود، اروپایی‌ها از آن هستقبال نکردند و اعلام کردند که شرایط آنها تامین نگردیده هست. اکنون باید دید که بعد از فعال‌سازی مکانیسم ماشه چه اتفاقی خواهد افتاد؟ البته فراموش نکنیم که بعد از رای گیری شورای امنیت، بلافاصله تحریم‌ها باز نخواهند گشت، بلکه در چارچوب زمانی تعیین گردیده در گذشته، در ۶ مهر این تحریم‌ها حالت اجرایی خواهند گرفت.ارائه طرح جدید از سوی عراقچی به تروئیکای اروپایی نشان داد که ایران همچنان می‌کوگردید در روزهای آخر مانع بازگشت مکانیسم ماشه شود. مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، از این طرح هستقبال کرد؛ اما بیان کرد که مورد اجماع در داخل حاکمیت نیست. این امر نشان می‌دهد که بی‌اعتمادی بین دو طرف یعنی ایران و غرب همچنان اصلی‌ترین مانع بر سر راه توافق هست و از آنجا که حل مساله بی‌اعتمادی زمان‌بر هست، بنابراین کار برای دیپلماسی در روزهای آینده به مراتب سخت‌تر خواهد گردید.از جهات دیگر آنچه گره مکانیسم ماشه را کورتر کرده، این هست که ایران باید همزمان با اروپا با آمریکا هم مذاکره کند و به یک نتیجه مشخص دست پیدا کند.در این میان حمله آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران ضلع سومی به این توافق اضافه کرده که همانا آژانس هست. بنابراین هر سه ضلع موضوع به نوعی به هم ارتباط دارند و بنابراین به تعبیر ریاضی، ایران باید تلاش کند که یک معادله سه‌مجهولی را حل کند.به هر حال باید منتظر بمانیم و ببینیم که آیا در مجمع عمومی سالانه سازمان ملل در نیویورک، ایران امکان داردد از ظرفیت دیپلماسی در سطوح بالا و در سطح ریهست‌جمهوری برای گشودن گره مکانیسم ماشه هستفاده کند یا نه؟هر چندین اروپایی‌ها و حتی آمریکا ادعا می‌کنند که فعال‌سازی مکانیسم ماشه پایان مسیر دیپلماتیک نیست، اما ظاهراً که حداقل از بعد سیهست داخلی در ایران کار به مراتب سخت‌تر خواهد گردید. اجماع نصف و نیمه و حداقلی که در مورد توافق با آمریکا و اروپا وجود دارای بود، با بازگشت مکانیسم ماشه باز هم ضعیف‌تر خواهد گردید و بنابراین امکان رسیدن به یک توافق جامع آن‌گونه که مدنظر آمریکا و اروپا هست، کاهش خواهد یافت.از خیلی وقت قبل در ایران در بین عده‌ای از تصمیم‌گیران این باور وجود دارای بود که بازگشت مکانیسم ماشه و فعال‌سازی آن اثر مهمی نخواهد دارای بود؛ چراکه ایران زندگی زیر تحریم‌ها را یاد گرفته هست. باید منتظر ماند و دید که آیا این گزاره در عمل هم اثبات خواهد گردید یا نه؟ چراکه در سال‌های ۹۰ و ۹۱ هم چندین مسوولان معتقد قرار دارای بودند که رفتن پرونده ایران به شورای امنیت آخر دنیا نیست و اتفاق خاصی نخواهد افتاد.اما به هر حال تحریم‌ها اثرات خاص خود را گذاشتند. از طرف دیگر باید توجه کرد که اثرگذاری تحریم‌ها به مرور زمان بیشتر و بیشتر خواهد گردید، مخصوصا زمانی که تاب‌آوری یک نظام سیاسی و جامعه در برابر تحریم‌ها با گذشت زمان کمتر گردیده باگردید. در چنین شرایطی اثرگذاری تحریم‌ها به مراتب بیشتر هست.تجربه دو دهه گذشته نشان می‌دهد که دور زدن تحریم‌ها امکان داردد فشار زیادی بر اقتصاد ایران وارد کند و شفافیت در اقتصاد را کاهش دهد. از جهات دیگر نظر به شرایط منطقه‌ای و تنش فزاینده بین ایران و اسرائیل، این وضعیت یعنی بازگشت مکانیسم ماشه امکان داردد منجر به افزایش عدم قطعیت و ناامنی در فضای منطقه‌ای شود.نیز بخوانیدتاجیک: فعال گردیدن مکانیسم ماشه فرصتی طلایی برای چین هست | ایران و غرب در وضعیت پارادوکسیکال مضاعف قرار دارندزخم ماشه | چرا اسنپ بک جدی گرفته نخواهد گردید؟ممانعت از اجرای مکانیسم ماشه با تلفیق دو طرح «اروپایی-روسی»؟ | فرجی راد: اروپا دنبال امتیاز گرفتن از ایران هستواعظی: بستن تنگه هرمز خودتحریمی نفت ایران هست | مقابله با مکانیسم ماشه با بهره‌گیری از دیپلماسی چندینوجهی