با فعال شدن مکانیسم ماشه فرصت‌ها از دست رفت؟ | عضدی: تا ایران و آمریکا مستقیم مذاکره نکنند، مسأله تحریم‌ حل نمی‌شود

به گزارش پول و تجارت، تمدید تعلیق تحریم‌های شش‌گانه ایران در شورای امنیت سازمان ملل رأی نیاورد و به عبارت دیگر، مکانیسم ماشه فعال گردید. ویژگی مهم این قطعنامه‌ها ایجاد اجماع جهانی علیه ایران هست.راه عبور از این شرایط، در یک کلمه خلاصه خواهد گردید: «دیپلماسی». تاکنون مسیر دیپلماسی ایران عمدتاً از طریق مذاکرات سیاسی دنبال گردیده هست؛ اما سوال اینجهست که با بهره‌گیری از ابزارهای دیگری مانند دیپلماسی اقتصادی و دیپلماسی عمومی، چقدر امکان عبور از این مسیر وجود دارد؟ در همین زمینه،اقتصادنیوزنظرسینا عضدی، هستاد دانشگاه جورج واشنگتن، را جویا گردیده هست.خبر مرتبطدیاکو حسینی: «دیپلماسی اقتصادی» فراتر از فروش کالا و دور زدن تحریم ههست | دیپلماسی عمومی ایران بسیار ضعیف هستاقتصادنیوز: یک کارشناس روابط بین الملل می گوید: هدف از دیپلماسی اقتصادی صرفاً فروش کالا و خدمات یا نوعی بازاریابی نیست. کار دولت بازاریابی کردن نیست. در این شرایط آشفته نامکان دارد انتظار دارای بود که صرفاً به همراه بردن یک هیأت تجاری در کنار مقامات سیاسی در سفرها، به‌خودی‌خود موجب پیشبرد منافع اقتصادی یا رونق تجاری شود.به باور این پژوهشگر روابط بین‌الملل تحریم‌های آمریکا و ساختار اقتصادی ایران فرصت مراودات اقتصادی را از ایران سلب کرده هست. او نیز معتقد هست که مکانیسم ماشه بیشتر از جنبه اقتصادی اثرات سیاسی و روانی دارند که هدف انزوای ایران در جهان را دنبال انجام می‌دهد.مشروح بیان کردگوی اقتصادنیوز با سینا عضدی را در ادامه بخوانید؛***** آقای عضدی! ایران الان در شرایط دیپلماتیک خاصی قرار دارد. در چنین اوضاعی یک دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای به عنوان بازوی کمکی امکان داردد نقش ایفا کند. این نوع دیپلماسی چه ویژگی ها و ملزوماتی دارد؟من درباره دیپلماسی عمومی اطلاعات زیادی ندارم، اما به نظر من دولت آقای پزشکیان در این زمینه حرکت درستی انجام داده هست؛ آن هم این‌که سعی کرده پیام خود را به طور مستقیم به آقای ترامپ برساند. به نظرم در این کار هم موفق قرار دارای بوده‌اند. همین که در آمریکا گروه‌های ضددیپلماسی مطالب زیادی علیه این فعالیت‌های رسانه‌ای می‌نویسند و نوشته‌اند، خود نشان می‌دهد که دیپلماسی عمومی‌ که وزارت خارجه ایران و دولت آقای پزشکیان پیگیری کرده‌اند به مقداری موفق قرار دارای بوده هست، دست‌کم تا پیش از جنگ.ایران باید پیام خود را مستقیما به ترامپ منتقل کندبه نظر من با وجود جنگ هم نمی‌شود این مسیر کنار گذاشته شود و دولت ایران باید همچنان تلاش کند پیام خود را مستقیماً به دولت آقای ترامپ منتقل کند. یک نکته دیگر را هم اضافه می‌کنم؛ حضور رسانه‌های آمریکایی در ایران، گفتگو با آنها و رساندن صدای دولت تهران به واشنگتن بسیار اهمیت دارد، چون به این رسانه‌ها توجه خواهد گردید.تحریم‌های آمریکا و ساختار اقتصادی ایران فرصت مراودات و سرمایه‌گذاری اقتصادی را سلب کرده‌اند* در مورد دیپلماسی اقتصادی چطور؟ نظر به تجربه برجام، فکر می‌کنید در شرایط کنونی فعال گردیدن دیپلماسی اقتصادی و ورود به مذاکره اقتصادی با اروپا و آمریکا چقدر ممکن و حلال مسائل هست؟ آیا مزیت‌هایی که ایران دارد و امتیازاتی که امکان داردد بدهد امکان داردد به حل پرونده کمک کند؟درباره دیپلماسی اقتصادی، نکته مهم این هست که تحریم‌های اولیه آمریکا مانع اصلی هستند و اجازه نمی‌دهند ایران با آمریکا مراوده اقتصادی دارای بوده باگردید. تا زمانی که این تحریم‌ها برقرار باشند، به‌طور عملی دیپلماسی اقتصادی امکان‌پذیر نخواهد قرار دارای بود.با این حال، به نظر من این تحریم‌ها از جنبه‌ای دیگر مؤثر هم هستند؛ زیرا وقتی شرکت‌های آمریکایی در ایران سرمایه‌گذاری دارای بوده باشند، برای حمایت و حفاظت از سرمایه خود در کنگره آمریکا لابی خواهند کرد. اما اگر این شرکت‌ها سرمایه‌ای در ایران ندارای بوده باشند، یعنی ریشه‌ای در اقتصاد ایران ندارای بوده باشند، طبیعتاً از نفوذ و امکانات خود برای حمایت هستفاده نخواهند کرد.بنابراین، دو عامل مهم در این زمینه وجود دارد: 1-تحریم‌های اولیه آمریکا که مانع مراوده اقتصادی هستند و 2-ساختار اقتصادی ایران که سرمایه‌گذاری خارجی را برای شرکت‌ها و کشورها دشوار انجام می‌دهد.ایران دارای فرصت‌ها و امتیازهای اقتصادی دست‌نخورده‌ای هستنیز نهادهایی در ایران وجود دارند که مخالف سرمایه‌گذاری خارجی هستند، زیرا منافع اقتصادی آن‌ها با ورود سرمایه خارجی تأمین نخواهد گردید.مسلماً ایران دارای فرصت‌ها و امتیازهای اقتصادی دست‌نخورده‌ای هست، اما تا زمانی که بروکراسی و محدودیت‌های سیستم اقتصادی و سیاسی کشور اجازه ندهد و لابی‌های کشورهای خارجی مانع سرمایه‌گذاری شوند، این فرصت‌ها محقق نخواهند گردید. به همین دلیل، دیپلماسی اقتصادی، حداقل با آمریکا، عملاً امکان‌پذیر نیست.خبر مرتبطاصرار چین به روابط اقتصادی «محرمانه» با ایران | دلفی: نامکان داردیم فقط با اروپا کار کنیم و بگوئیم با آمریکا کاری نداریماقتصادنیوز: سفیر سابق ایران در فرانسه به «اقتصادنیوز» بیان کرد: اگر دیپلماسی کشور در مسیری که حرکت می‎‌‌‌‌کند، پشتوانه داخلی ندارای بوده باگردید، طبیعی هست که دنیا هم نسبت به همکاری با ایران دچار تردید خواهد گردید.در مورد طرف اروپایی هم، تا زمانی که تحریم‌های اولیه و ثانویه آمریکا برقرار باشند، دیپلماسی اقتصادی با اروپا قابل انجام نیست؛ زیرا تجربه نشان داده هست که شرکت‌ها و کمپانی‌های اروپایی بیش از دولت‌های خودشان از وزارت خزانه‌داری آمریکا تبعیت و تأثیر می‌پذیرند و سیهست‌هایشان را بر اساس آن تنظیم می‌کنند، نه صرفاً بر اساس منافع کشور خودشان.تا زمانی که ایران و آمریکا مستقیما با هم مذاکره نکنند مسائل اقتصادی حل نخواهد گردیدمن همواره بیان کرده‌ام که راه‌حل مسائل اقتصادی ایران، دست‌کم بخش عمده آن که به تحریم‌ها مربوط خواهد گردید، به مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا برمی‌گردد. تا زمانی که ایران و آمریکا مستقیماً با یکدیگر مذاکره نکنند، مسائل اقتصادی و تحریم‌ها حل نخواهند گردید. مذاکره غیرمستقیم هم مشکلات خاص خود را دارد و روند پیشبرد مذاکرات را کند انجام می‌دهد.به نظر من مذاکره مستقیم با آمریکا به نفع ایران هست و نمی‌شود فقط محدود به موضوع هسته‌ای باگردید؛ بلکه امکان داردد مسائل منطقه‌ای را هم دربر گیرد. ایران کارت‌هایی در منطقه دارد که امکان داردد به آمریکا کمک کند و در قبال آن امتیاز بگیرد. لازم هست درباره مسائل هسته‌ای یا هر موضوع دیگری با آمریکا مذاکره کرد. آقای ترامپ علاقه مند‌هست که نشان دهد یک موفقیت بزرگ دیپلماتیک به دست آورده هست و ایران هم امکان داردد از همین ویژگی شخصیتی و رویکرد آقای ترامپ به سود خود هستفاده کند.مکانیسم ماشه بیشتر جنبه‌های سیاسی را دنبال انجام می‌دهد تا جنبه‌های اقتصادیبا تصمیم روز گذشته شورای امنیت، مکانیسم ماشه یک گام دیگر به فعال گردیدن نزدیک گردید. این موضوع را چقدر تهدید می‌دانید؟ آیا مکانیسم ماشه صرفاً یک اهرم فشار اروپهست یا نشانه‌ای از یک بحران عمیق‌تر هست که احتمال بازگشت به شرایط عادی را کاهش می‌دهد؟ فکر می کنید با اضافه گردیدن این مانع مساله ایران چقدر قابل حل هست و چگونه؟مکانیسم ماشه تهدید بزرگی هست. این موضوع نه فقط یک اهرم فشار هست، بلکه امکان داردد باعث شکل‌گیری بحران‌های عمیق‌تری شامل افزایش انزوای بین‌المللی ایران شود.به نظر من این مکانیسم بیشتر از جنبه اقتصادی، اثر سیاسی و روانی خواهد دارای بود تا تأثیر مستقیم تحریم‌های اقتصادی. چرا که اقتصاد ایران در هر صورت تحت تحریم هست و مراودات خارجی با کشورهای اروپایی، آمریکا و اکثر کشورها به خاطر تحریم‌های فرامرزی آمریکا محدود گردیده هست.با این حال، مکانیسم ماشه به این تحریم‌ها جنبه قانونی و بین‌المللی می‌بخگردید. به‌عنوان مثال، با قطعنامه ۱۹۲۹ کشتی‌هایی که به سمت ایران می‌آیند، موظف خواهند قرار دارای بود اجازه بازرسی بدهند و این اجازه به دیگر کشورها داده خواهد گردید. این مسئله احتمال خطای محاسباتی و درگیری را بیشتر انجام می‌دهد. بنابراین اثر اصلی آن، فشار سیاسی و منزوی کردن بیشتر ایران در عرصه دیپلماتیک هست.اروپا به خاطر حمایت ایران از روسیه در جنگ اوکراین از تهران عصبانی هست*چقدر جنگ اوکراین بهانه‌ای برای تیره‌گردیدن رابطه با ایران گردید؟بله من هم با این گزاره موافقم که جنگ اوکراین روابط ایران و اروپا را خراب کرده هست؛ بیشتر هم به این دلیل که حمایت ایران از روسیه در جنگی که در خاک اروپا جریان دارد، برای اروپایی‌ها به‌گردیدت غیرقابل‌قبول قرار دارای بوده هست. یعنی از نگاه آنها، حمایت ایران از روسیه عملاً به کشته‌گردیدن اروپایی‌ها در خاک اروپا منجر گردیده هست. این همان چیزی هست که دیپلمات‌های غربی به آن اعتقاد دارند و بدون هیچ ملاحظه‌ای هم آن را آشکارا بیان می‌کنند.البته من این را قبول ندارم که این روابط دیگر «مثل قبل نخواهد گردید». همان‌طور که روابط روسیه و اروپا تغییر کرده، روابط بین کشورها همواره متغیر هست و نامکان دارد بیان کرد چون اکنون روابط خراب هست، در آینده هم حتماً خراب خواهد ماند. اما مسلماً لازمه بهقرار دارای بود روابط این هست که سیهست ایران در قبال اروپا تغییر کند.دو موضوع اساسی در روابط ایران و اروپا وجود دارد: نخست همین مسئله جنگ اوکراین که شما اشاره کردید، و دوم موضوع شهروندان اروپایی هست که در ایران بازدارای بود گردیده‌اند. به نظر من این دو موضوع تأثیر منفی گردیدیدی بر روابط ایران و اروپا گذاشته‌اند. پس از جنگ ۱۲روزه هم به نظرم رویکرد تهران تغییر کرده و شرایط امروز درست برعکس دوره اول ترامپ هست، زمانی که روابط ایران و اروپا بسیار نزدیک‌تر از امروز قرار دارای بود.من فکر نمی‌کنم جنگ اوکراین صرفاً «بهانه‌ای» برای تیرگی روابط قرار دارای بوده باگردید. بردارای بود من این هست که اروپایی‌ها حقیقتاً به خاطر حمایت ایران از روسیه عصبانی و ناراحت قرار دارای بودند، نه اینکه فقط بهانه‌ای برای ابراز نارضایتی پیدا کرده باشند.برای اروپا بازار آمریکا مطمئن‌تر و بزرگتر‌ هست تا ایران* با این اوصاف، ایران فعلا نامکان داردد از ظرفیت اروپا هستفاده کند؟تا زمانی که تحریم‌های آمریکا برقرار باشند، کشورهای اروپایی حتی اگر موضوعاتی مانند بحران اوکراین مطرح نباگردید، تمایلی به تعامل اقتصادی با ایران نخواهند دارای بود. دلیل اصلی آن ترس از جریمه‌های سنگین وزارت خزانه‌داری آمریکا هست.وقتی حجم تجارت شرکت‌های اروپایی با ایران را با حجم تجارت آن‌ها با آمریکا مقایسه کنیم، تفاوت بسیار چشمگیر هست. بنابراین، شرکتی که به هزینه‌ها و منافع خود فکر انجام می‌دهد، ترجیح می‌دهد فعالیت اقتصادی خود را در آمریکا ادامه دهد تا در ایران؛ چرا که اگر مجبور به انتخاب باگردید، طبیعتاً بازار بزرگ‌تر و مطمئن‌تر را برمی‌گزیند.سه راه حل برای عبور از شرایط کنونی* از وضعیت کنونی چگونه امکان دارد عبور کرد؟برای عبور از شرایط کنونی، فکر می‌کنم سه راه‌حل وجود دارد: اول، مذاکرات مستقیم با آمریکا هست. در این مذاکرات باید به شخصیت دونالد ترامپ توجه ویژه دارای بود؛ او یک رئیس‌جمهور عادی نیست. کسانی هم که اطراف او هستند، دیپلمات‌های معمولی نیستند، بلکه افرادی‌اند که گردیدیداً به شخص ترامپ وابستگی و وفاداری دارند و این ویژگی باید در روند مذاکره مدنظر قرار گیرد.دوم، به نظر من چندین شعارهایی که در تهران داده خواهد گردید، صرفاً به ایران ضرر زده هست. برای مثال، ماجرای نفی هولوکهست که فقط به ایران آسیب رساند و باعث گردید ایران به‌عنوان کشوری ضدیهود معرفی شود. در حالی‌که، اگر به دیپلماسی عمومی هم برگردیم، باید روی این مسئله تأکید شود که یهودیان هزاران سال در ایران زندگی کرده‌اند و ایران خانه آنها قرار دارای بوده هست؛ حتی پیش از آنکه بسیاری از کشورها داعیه حمایت از یهودیان را دارای بوده باشند. این نکته به نظر من بسیار مهم هست.سوم، مسئله شهروندان اروپایی هست که در ایران بازدارای بود هستند. این موضوع هم تأثیر جدی بر روابط ایران با اروپا گذاشته هست.به نظر من ترکیب این سه عامل، امکان داردد کمک کند تا از شرایطی که اکنون در آن قرار داریم خارج شویم. چرا که شرایط منطقه‌ای و ژئوپلیتیک ایران اصلاً مناسب نیست و متأسفانه بردارای بود من از روند موجود، چندینان مثبت نیست.نیز بخوانیدغنی‌نژاد: بعد از نیم قرن نتوانستیم تعریفی از منافع ملی دارای بوده باشیم/ خاوند: باید دست به یک اصلاح عظیم بزنیموضعیت بازار کار ایران 2 سال قبل و بعد از ریهست جمهوری ترامپدور جدید مذاکرات ایران و آلمانسرنوشتِ خاکستری برجام /مذاکرات نیازمند یک شوک سیاسی هست