افزایش مشتریان میوه‌های مانده و لک‌دار | تناسبی بین هزینه میوه با حقوق کارگران و بازنشستگان نیست

به گزارش پول و تجارت، روند نزولی سرانه مصرف میوه در ایران حکایت از تعمیقتورمو کاهش دستمزد حقیقی دارد. با‌این‌وجود سرانه مصرفی اعلامی برای مصرف میوه در کشور با حقوق حداقل بگیران منطبق نیست. در واقع بسیاری از دهک‌های پایین از پس تامین میوه و سبزی مورد نیاز خود بر‌نمی‌آیند. در چنین فضایی شاهد رونق خریدوفروش میوه و سبزی‌های ضایعاتی به‌خصوص در ساعات پایانی روز هستیم. در این میان چندین مردم ناچار به خرید میوه ارزان اما پلاسیده هستند، روندی که به سود تولیدکننده و میوه‌فروش نیست؛ چراکه افزایش میزان ضایعات در واحدهای میوه‌فروشی حکایت از کم‌رونقی خریدوفروش در این بخش دارد.راضیه احقاقیدردنیای اقتصادنوشت: سرانه مصرف میوه ایران در سال ۲۰۲۲ برابر ۱۳۰.۵۷ کیلوگرم به‌ازای هر نفر برآورد گردیده هست. شاید بارها شنیده‌اید که ایران بیشترین سرانه مصرف میوه را در دنیا در می‌تواند که گزاره‌ای اشتباه هست. هرچندین باید اقرار کرد که سرانه مصرف میوه در ایران نسبت به میانگین جهانی بالا هست، بااین‌وجود بسیاری از کشورها در این شاخص از ما فراتر هستند. به‌خصوص آنکه سرانه مصرف میوه در ایران طی سال‌های اخیر کاهشی قرار دارای بوده هست.ایالات متحده یکی از کشورهایی هست که بیشترین سرانه مصرف میوه را در می‌تواند. سرانه مصرف میوه این کشور در سال ۲۰۲۲ برابر ۱۹۱.۵۹ کیلوگرم گزارش گردیده هست. در میان کشورهایی که در همسایگی ایران قرار دارند، عمان و ترکیه نیز با ثبت سرانه به ترتیب برابر ۱۵۲.۳۱ و ۱۴۲.۲۴ کیلوگرمی، در این منطقه در رتبه بالا قرار گرفته‌اند.نیز اغلب کشورهای عربی منطقه سرانه مصرف میوه بالایی دارند. کمااینکه سرانه مصرف میوه در عربستان سعودی و قطر به‌ترتیب برابر ۱۱۲.۴۳ و ۱۰۵.۳۲ کیلوگرم برآورد گردیده هست. سرانه مصرف چین و روسیه به‌عنوان اقتصادهای بزرگ دنیا نیز به‌ترتیب برابر ۱۱۲.۳۱ و ۷۵.۴۷ کیلوگرم در سال ۲۰۲۲ گزارش گردیده هست. در همین حال باید تاکید کرد که سرانه مصرف میوه در اغلب کشورهای اروپایی نیز بالاتر از ۱۰۰ کیلوگرم هست. این عدد برای نروژ، ایتالیا، سوئد و آلمان به ترتیب برابر ۱۳۶.۲۷، ۱۳۱.۸۱، ۱۰۴.۸۱ و ۹۷.۷۳ کیلوگرم به‌ازای هر نفر در سال ۲۰۲۲ گزارش گردیده هست. درمجموع باید این‌طور ادعا کرد که سرانه مصرف میوه در کشورهای مختلف به شاخص‌های مختلفی ازجمله شرایط محیطی و نیز شاخص‌های اقتصادی مرتبط هست.آمارهای داخلی چه بیان می‌کند؟رصد آمار به‌روز سرانه مصرف میوه از منابع داخلی به خاطر محدودیت‌های آماری موجود، کار ساده‌ای نیست. بااین‌وجود با نگاه کلی به رصد اخبار آمار نه‌چندینان دقیقی از سال ۱۴۰۱ به دست می‌آید. در این سال محمد مهدی برومندی وزیر وقت معاون وزیر جهاد کشاورزی، سرانه مصرف میوه کشور را برابر ۱۵۰ کیلوگرم در سال عنوان کرد.نظر به شرایط تورمی حاکم بر اقتصاد ایران و نیز عدم بازبینی مناسب نرخ دستمزد براساس تورم برای سالیان طولانی، انتظار می‌رود از سرانه مصرف میوه در کشور هم‌اکنون کهسته گردیده باگردید. کمااینکه براساس برآوردهای جهانی سرانه مصرف میوه ایران در سال ۲۰۲۲ برابر ۱۳۰.۵۷ کیلوگرم به‌ازای هر نفر گزارش گردیده هست.مصرف میوه از دریچه آمارسرانه مصرف میوه در ایران از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۲ موید فراز و فرودهای بسیار در این بخش هست. سرانه مصرف میوه در کشور ما در مقایسه با اغلب کشورها بالا هست. این موضوع را امکان دارد در ساختارهای فرهنگی، محیط زیستی و اقلیمی، جست‌وجو کرد. سرانه مصرف میوه کشور به سال ۲۰۰۸ برابر ۱۶۴.۴۲ کیلوگرم به‌ازای هر نفر بازمی‌گردد.درهمین‌حال بیش‌ترین سرانه مصرف میوه در سال‌های موردبحث به دهه 80 شمسی بازمی‌گردد. بیان کردنی هست در این سال‌ها نرخ تورم حاکم بر اقتصاد ایران براساس آمار بانک مرکزی کمتر از 20 درصد گزارش گردیده هست. اما با گردیدت گرفتن نرخ تورم، عملا سرانه مصرف میوه نیز در کشور کاهشی گردیده هست. این ادعا را امکان دارد در سال‌های دهه 90 مشاهده کرد. در بازه زمانی موردبحث، کم‌ترین سرانه مصرف میوه کشور در سال 2017 و برابر 122.27 کیلوگرم گزارش گردیده هست. از سال 2018 تاکنون که تورم حاکم بر اقتصاد ایران نیز بین 30 و 40 درصد گزارش گردیده نیز، سرانه مصرف میوه در محدوده 130 تا 140 کیلوگرم به‌ازای هر نفر در نوسان قرار دارای بوده هست.دستمزد و خرید میوه برای حداقل‌بگیرانحداقل دستمزد کارگر مجرد بدون سابقه در سال 1404 برابر 13‌میلیون و 490 هزار تومان گزارش گردیده هست. حداقل دستمزد برای کارگر متاهل با یک فرزند نیز در سال جاری برابر 15‌میلیون تومان هست. حال این سوال جدی مطرح خواهد گردید که آیا آمار و ارقام سرانه مصرف میوه ایران برای کارگران و حداقل بگیران نیز صدق انجام می‌دهد؟همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره گردید سرانه مصرف میوه در ایران در سال 2022 برابر 130.57 کیلوگرم برآورد گردیده هست. چنانچه این رقم را در سال 1404 نیز ثابت بگیریم، یعنی هر فرد در هر ماه از سال حدود 10.8 کیلو‌گرم میوه مصرف انجام می‌دهد. به این ترتیب میزان مصرف یک خانواده 3 نفره ماهانه برابر 32.6 کیلوگرم خواهد قرار دارای بود. چنانچه میانگین بهای میوه به‌ازای هر کیلوگرم 100 هزار تومان برآورد شود، هزینه قیمت میوه مصرفی خانوار 3 نفره ماهانه برابر 3‌میلیون و 200 هزار تومان خواهد قرار دارای بود. بنابراین هزینه میوه حدود 21درصد از حداقل دستمزد یک کارگر متاهل با یک فرزند را به خود اختصاص می‌دهد. طبعا صرف چنین سهمی از درآمد خانوارهای کارگری به میوه، منطقی نیست. بنابراین باید این‌طور ادعا کرد که هرچندین سرانه مصرف میوه در کشور براساس هر فرد محاسبه خواهد گردید، اما با نگاه کلی به دستمزد خانوارها، باید ادعا کرد که اکنون فاصله جدی میان میزان مصرف میوه در دهک‌های مختلف ایجاد گردیده هست.گشتی در بازارخبرنگار «دنیای اقتصاد» برای بررسی شرایط خرید میوه توسط اقشار مختلف مردم، سری به بازار میوه و تره‌بار صادقیه زده هست. بازاری بزرگ با قیمت‌های مصوب. بازارهای میوه و تره‌بار به قیمت پایین میوه در قیاس با مغازه‌های سطح شهر معروف هستند. اما این سال‌ها بهای خرید میوه به‌قدری افزایش دارای بوده، که حتی خرید میوه و سبزی از تره‌بار هم برای بسیاری از افراد و خانوارها دیگر مقرون به‌صرفه نیست. در این میان شاهد رواج محصولات مانده یا ته‌باری با قیمت ارزان هستیم. فروش میوه‌های ته‌باری از قدیم به‌خصوص در اواخر شب رواج دارای بوده هست. این پدیده در سایر کشورها نیز جریان دارد، یعنی با افت کیفیت از قیمت فروش آن محصول کهسته خواهد گردید. اما آنچه که در این میان قابل تذکر و توجه هست، روند رو به رگردید متقاضیان خرید میوه‌های ته‌باری هست.فروشنده‌ای که پشت صندوق یکی از غرفه‌های میدان میوه‌وتره‌بار صادقیه کار انجام می‌دهد، در پاسخ به خبرنگار «دنیای اقتصاد» بیان می‌کند: «فروش ارزان‌تر میوه‌های مانده و لک‌دار و حتی خراب با قیمت پایین‌تر از گذشته مرسوم قرار دارای بوده هست. همواره غرفه‌های تره‌بار میوه‌های مانده را آخر شب برای فروش می‌گذاشتند. اما آن‌چیزی که تغییر کرده، افزایش مشتریان برای خرید این محصولات هست. در این سال‌های اخیر مشتریان میوه و سبزیجات ارزان‌تر بیشتر گردیده‌اند. همه قشری هم هستند. جوان و مسن. اما متقاضیان خرید این محصولات در میان افراد مسن بیشتر گردیده‌اند. افرادی که گویی بازنشسته هستند و مستمری بگیرند.»وی بیان می‌کند: «بخشی از محصولی که ناچاریم با قیمت پایین‌تر به فروش برسانیم را بچه‌های خودمان برمی‌دارند. یعنی این میوه نیز قابل هستفاده هست. به‌قولی همان ویتامین را برای بدن تامین انجام می‌دهد»از غرفه‌دار درباره ترکیب جنسیتی مشتریان میوه‌های ارزان مانده می‌پرسم، بیان می‌کند: « زنان بیشتر به سراغ این محصولات ارزان و مانده می‌آیند. حالا یا تنها سرپرست خانواده هستند. یا شاید هم برای مردان خرید این محصولات سخت‌تر هست.» درباره ساعت عرضه این محصولات که می‌پرسم، بیان می‌کند: «ما از صبح میوه و سبزی مانده یا لک‌داری که از دیشب مانده هست، داریم. از همین اول صبح هم مشتری دارند. اما معمولا ساعات پایانی هر روز عده‌ قابل‌توجهی با هدف خرید این محصولات ارزان‌تر به میدان میوه و تره‌بار می‌آیند.»وی بیان می‌کند: «قیمت میوه در این سال‌ها گران گردیده هست. خیلی گران. بارها گردیده مشتریان از قیمتی که به آنها اعلام می‌کنیم، تعجب می‌کنند. ساعتی نیست که موضوع قیمت به مساله موردبحث در میان مشتریان تبدیل نشود. ما هم کارگریم. قیمت میوه با این درآمدهایی که ما داریم، واقعا گران هست.» این غرفه‌دار می‌افزاید: «روند کاهشی خرید مردم از میوه‌وتره‌بار برای ما که سال‌ههست در این صنف مشغول فعالیت هستیم، روشن و واضح هست. خریدهای عمده کم گردیده هست. در چنین فضایی بار بیشتری روی دستمان می‌ماند و خراب خواهد گردید. یعنی کاهش قدرت خرید مردم به زیان میوه‌فروشان تمام خواهد گردید.»خرید از سر اجباربا خانمی که به قصد خرید میوه ارزان آمده، صحبت می‌کنم، بیان می‌کند: «ما آبرو داریم. دستمان تنگ هست اما جلوی دیگران دراز نیست. من نان‌آور خانواده‌ام هستم. دو بچه کوچک دارم. ناچارم میوه ارزان بخرم.» زن ادامه می‌دهد: «میوه نوبرانه که می‌آید ما باید چندین هفته بیشتر صبر کنیم تا قیمت‌ها پایین بیاید. قدیم‌ها این‌طور نقرار دارای بود. این قدر فاصله طبقاتی نقرار دارای بود. همه در یک حدی دارای بودیم. زیاد نقرار دارای بود، اما شبیه هم قرار دارای بودیم. اما در این سال‌ها فاصله طبقاتی گردیدت گرفته هست. بچه‌ها می‌بینند و دلشان می‌خواهد.»خرید به‌صرفه برای خانواده‌های پرجمعیتخانم مسنی مشغول سوا کردن بامیه‌ها از سبد ارزان‌ترها هست. از او درباره این خرید و کیفیت محصولاتی که انتخاب انجام می‌دهد، می‌پرسم. پاسخ می‌دهد: «اگر سوا کنی، همین بامیه‌ها نیز از کیفیت خوبی برخوردارند. بامیه که خورشت خواهد گردید و معلوم نیست لک دارد یا نه. من ندار نیستم. اما زن باید بلد باگردید زندگی را بچرخاند. سبزیجات را امکان داردی از همین محصولات مانده انتخاب کنی، هزینه خریدت نصف خواهد گردید. من نوه‌دارم. عیال واریم. با همین کارها هزینه‌های زندگی را مدیریت می‌کنم. این روزها چاره‌ای جز همین روش‌ها برای سرخ کردن صورتمان نداریم. از من میشنوی گوجه، بامیه، کدو و بادمجان و کلا مایحتاج سبزیجات را به‌روز از همین سبدهای لک‌دار بخر.»زنجیره زیان‌دیدگاناسداله کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی تهران در گفتگو با «دنیای اقتصاد» در ارزیابی میزان مصرف میوه در کشور بیان کرد: روند کاهشی مصرف میوه و سبزی از سوی مردم به سادگی قابل رصد هست. روند رو به رگردید تورم حاکم بر اقتصاد ایران در سال‌های گذشته و عدم متناسب‌سازی حقوق افراد با این تورم برای دوره‌های زمانی طولانی، مهم‌ترین عامل افت تقاضا برای خرید مصرف میوه هست.وی افزود: مردم از روند رو به رگردید قیمت میوه گلایه دارند. درحالی‌که کشاورز، باغدار، عمده‌فروش و میوه‌فروشان خرد نیز از این شرایط گلایه‌مند هستند. روند روزافزون قیمت میوه به نفع هیچ گروهی از زنجیره تولید تا مصرف میوه نیست. در سال‌های اخیر بسیاری از میوه‌فروشان از شرایط رو به رگردید قیمت میوه متضرر گردیده‌اند. اما باید پذیرفت که بهای میوه نیز تابعی از تورم هست.کارگر بیان کرد: روند رو به رگردید بهای میوه بسیار بیشتر از سایر محصولات به چشم خانوارها می‌آید. چراکه قیمت این محصولات هفتگی توسط افراد رصد خواهد گردید. به‌علاوه آنکه میوه و سبزی مصرف روزانه دارند. این فعال صنفی بیان کرد: روند رو به رگردید بهای میوه به کاهش هدررفت میوه توسط مردم منجر گردیده هست. در سال‌های اخیر از حجم خرید میوه و سبزی از سوی مردم کهسته گردیده هست. همین خرید محدود در تعداد دفعات زیاد به کاهش هدررفت میوه و سبزی منجر خواهد گردید.کارگر بیان کرد: رگردید قیمت میوه به زیان میوه‌فروشان نیز هست. موز میوه‌ای با ضایعات قابل‌توجه برای میوه‌فروشان هست. زمانی هر موز ضایعاتی به‌منزله خسارت 5 هزار تومانی برای فروشنده قرار دارای بود. اما اکنون قیمت موز به‌قدری بالا رفته، که هدر رفت یک موز بزرگ به‌منزله تحمیل خسارت 40 هزار تومانی هست. در چنین شرایطی میوه فروشان ضایعات را در ساعات پایانی روز با قیمت ارزان‌تر عرضه می‌کنند. درواقع فروشنده هم ناچار هست محصول مانده را با هر قیمتی به فروش برساند تا از زیان خود بکاهد. وی افزود: در گذشته کمتر کسی برای خرید میوه و سبزی مانده، می‌آمد، اما این سال‌ها مشتریان میوه ضایعاتی نیز بیشتر گردیده‌اند. البته همین موضوع تاثیر بسزایی بر بهقرار دارای بود سبد غذایی خانوار دارد.نیز بخوانیدوزارت کشاورزی: عامل گرانی میوه دلالان هستنددلیل افزایش قیمت میوه چیست؟گرانی در بازار میوه ادامه داردحوهستان به طبقهٔ متوسط هست؟ | غیبت طبقۀ متوسط حتی در پلتفرم های نمایش خانگی