اتاق فرمان دلار در دست دلالان مجازی/ سیگنال‌فروشی اینستاگرامی بازار ارز را ملتهب کرد؟

- اخبار اقتصادی -به گزارش پول و تجارت، بازار ارز ایران سال‌ههست به میدان تاخت‌وتاز دلالانی تبدیل گردیده که این روزها کمتر در کوچه‌پس‌کوچه‌های فردوسی پیدایشان می‌کنید. آن‌ها حالا در کانال‌های پُرمخاطب تلگرامی و صفحات ناشناس اینستاگرامی نشسته‌اند، جایی که با انتشار نرخ‌های دقیقه‌ای و سفارش‌گردیده، نبض بازار را در دست گرفته و حتی بانک مرکزی را به واکنش وادارای بوده‌اند.دلار زیر تیغ مکانیسم ماشه؛ موج‌سواری شایعه‌سازان بر ترس مردمدلالان حرفه‌ای از پشت لپ‌تاپ‌ها و موبایل‌هایشان، هزاران کیلومتر آن‌سوتر از مرزهای ایران، به کمک کانال‌های تلگرامی و صفحات اینستاگرامی پُرمخاطب، نرخ‌سازی کرده و افکار عمومی را در مسیر دلخواهشان هدایت می‌کنند؛ سناریویی که به بیان کرده رئیس‌کل بانک مرکزی، «سال‌ههست» ادامه دارد و جیب عده‌ای را با سودهای میلیاردی پُر کرده هست.به بیان کرده محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی، یکی از نمونه‌های بارز این جریان، کانالی هست که هر روز رأس ساعت 9 صبح، پیش از شکل‌گیری معاملات واقعی در بازار ارز، اقدام به اعلام نرخ دلار انجام می‌دهد. وی تصریح کرد: «سرورهای این کانال در خاک آمریکا قرار دارد و نرخ‌های اعلامی آن، حتی بدون پشتوانه معامله، مبنای قیمت‌گذاری بسیاری از صرافی‌ها خواهد گردید.»فرزین با تأکید بر این‌که این شیوه عملاً بازار را در معرض علامت‌دهی‌های غیرواقعی قرار می‌دهد، افزود: «ایجاد چنین کانال‌هایی با هدف ارسال سیگنال‌های ساختگی به بازار، نه‌تنهاقیمت ارزرا تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه آرامش روانی جامعه را نیز نشانه دریافت می‌کند.».* اتاق‌های فرمان ارزی در سایه مرزهابر اساس رصدهای امنیتی و اقتصادی، بخشی از این کانال‌ها از کشورهایی اداره می‌شوند که محدودیتی در معاملات ارزی مجازی ندارند. ادمین‌ها با هویت‌های جعلی و بهره‌گیری از چندین حساب کاربری همزمان،نرخ ارزرا چندینین بار در روز «به‌روزرسانی» می‌کنند؛ به‌روزرسانی‌هایی که نه صرفاً بازتاب بازار، که بخشی از یک برنامه هماهنگ برای ایجاد موج‌های روانی و هدایت تصمیمات خُرده‌خریداران ارز هست.یک فعال بازار ارز به خبرنگار تسنیم بیان کرد: «این کانال‌ها دقیقاً نقش اتاق فرمان را بازی می‌کنند. کافی هست یک شایعه درباره تورم یا فشار تحریم و جنگ منتشر کنند و بعد همزمان نرخ‌های بالاتر را در چندین کانال شاخص درج کنند. ظرف یک ساعت، حجم معاملات غیررسمی افزایش پیدا انجام می‌دهد و قیمت‌ها در بازار آزاد بالا می‌رود.»به بیان کرده یکی دیگر از فعالان بازار ارز، این کانال‌ها نه تنها نرخ دلار و یورو را به صورت لحظه‌ای منتشر می‌کنند، بلکه با هماهنگی صرافی‌های غیرمجاز، موج‌های روانی ایجاد کرده و به خرید یا فروش جمعی دلالان جهت می‌دهند.* سودهای میلیاردی از نوسان‌سازی مصنوعیسود این بازارسازی همواره به سمت همان گردانندگان اصلی می‌رود. کافی هست نرخ دلار در کانال‌ها چندین هزار تومان بالا کشیده شود، در حالی که آن‌ها پیش‌تر بخش عمده ارز را با قیمت پایین‌تر خریده‌اند. به همین سادگی، میلیاردها تومان سود «بی‌زحمت» نصیب گروه‌های دلالی خواهد گردید، بدون هیچ خطر تولید یا سرمایه‌گذاری واقعی.مسئولان بانک مرکزی بارها تاکید کرده اند: «مردم باید بدانند منبع اصلی چندین نرخ‌ها که در شبکه‌های اجتماعی منتشر خواهد گردید، نه بازار رسمی هست و نه صرافی‌های مجاز؛ بلکه گروه‌های سازمان‌یافته‌ای هستند که در بستر مجازی نرخ‌سازی می‌کنند.»* سیگنال‌فروشی در لباس کارشناسیفعالیت این شبکه‌ها فقط به اعلام نرخ محدود نخواهد گردید. مدت‌ههست که بخشی از این کانال‌ها و صفحات اینستاگرامی به مخاطبانشان «سیگنال خرید» می‌دهند. چندین چهره‌های ناشناس که به آن‌ها باید لقب کارشناسان اینستاگرامی داد، با پوشیدن لباس «تحلیلگر اقتصادی» و با زبان فنی، اعتماد کاربران را جلب می‌کنند. سپس در ازای دریافت وجه چه به صورت حق عضویت ماهانه و چه ورود به گروه‌های بسته سرمایه‌گذاری به اعضا توصیه می‌کنند کی و چطور دلار بخرند یا بفروشند.یک فعال بازار ارز  با اشاره به این روند بیان کرد: «اینجا دیگر بازار آزاد یا حتی دلالی سنتی مطرح نیست. این یک بیزینس تمام‌عیار هست که از روان‌شناسی جمعی هستفاده انجام می‌دهد. وقتی هزار نفر با دستور یک کانال معروف همزمان خرید کنند، این خودش موج ایجاد انجام می‌دهد و نرخ را بالا می‌برد.»در این گروه‌ها، سیگنال‌های خرید و فروش ارز با لحنی کارشناسانه اما به‌طور کامل هدفمند منتشر خواهد گردید؛ هدفی که نه مدیریت سرمایه مردم، بلکه ایجاد موج تقاضا در بازار و تأمین سودهای کلان برای همان گردانندگان پشت‌پرده هست.* بازار روانی و فشار بر تصمیم‌گیرانبیشتر این تحرکات با دو هدف پیش می‌رود: سودگیری سریع و اعمال فشار بر سیهست‌گذاران. بانک مرکزی وقتی با موج‌های ساختگی تقاضا و نرخ‌های غیرواقعی مواجه خواهد گردید، ناچار به مداخله‌های پرهزینه ارزی هست؛ مداخله‌هایی که ذخایر را کاهش داده و در بلندمدت آسیب‌زا هستند.به بیان کرده یکی از هستادان اقتصاد پولی دانشگاه تهران: «بازار ارز مثل دماسنج انتظارات تورمی هست. اگر این دماسنج را با داده‌های غلط دستکاری کنید، سیهستگذار ممکن هست نسخه اشتباه بپیچد. این همان خطری هست که فعالیت بی‌ضابطه کانال‌های ارزی ایجاد انجام می‌دهد.»* نمونه‌های واقعی از بازیگردانی مجازیدر هفته پایانی شهریورماه، کانالهای شاخص ارزی، نرخ دلار آزاد را هر ساعت 500 تا 700 تومان افزایش دادند و باعث افزایش قیمت 5 هزار تومانی دلار طی دو سه روز گردیدند! بررسی‌ها نشان می‌دهد این جهش همزمان با خرید گسترده ارز توسط گروهی خاص در بازار هرات قرار دارای بوده هست؛ اقدامی که سودی چندین میلیارد تومانی برای شبکه سامان‌دهنده اش به همراه آورد.*چالش‌های قانونی و طرح‌های مقابلهدر ماه های اخیر بانک مرکزی اعلام کرده با همکاری پلیس فتا و نهادهای امنیتی، ده‌ها کانال و اکانت فعال در این حوزه شناسایی و مسدود گردیده‌اند. با این حال، ماهیت فرامرزی سرورها و ناشناس قرار دارای بودن ادمین‌ها باعث گردیده مسیر برخورد مستقیم طولانی و پیچیده باگردید.مسئولان بانک مرکزی و اقتصادی دولت بارها هگردیدار داده اند که مردم نرخ‌ها را فقط از منابع رسمی پیگیری کنند و تاکید کرده اند: «ایجاد شفافیت کامل در سامانه‌های رسمی و اطلاع‌رسانی دقیق، بهترین ابزار برای بی‌اثرکردن بازارسازی در بستر مجازی هست.»تا زمانی که فاصله بین نرخ‌های رسمی و غیررسمی پابرجهست، کانال‌ها و صفحات اینستاگرامی با چندین میلیون دنبال‌کننده، همچنان امکان داردند رقم دلار را بالا و پایین کنند و سودهای نجومی به جیب بزنند. این پدیده تنها یک موضوع اقتصادی نیست؛ یک جنگ روانی علیه ثبات پول ملی هست که قربانی اصلی آن مردم هستند، چه در سفره روزمره و چه در سرمایه آینده‌شان.انتهای پیام/