اثرگذاری مکانیسم ماشه بر بازار کوتاه مدت است/ نقشه مهار تب ارزی چیست؟

به گزارشپول و تجارت،پس از این‌که سه کشور اروپایی روند فعال‌سازی مکانیسم ماشه را در دستور کار خود قرار دادند و با مطرح گردیدن بازگشت شش قطعنامه تحریمی سازمان شورای امنیت سازمان ملل در فضای رسانه‌ای، بازار غیر رسمی ارز به این موضوع واکنش نشان داد. نرخ دلار به عنوان شاخص بازار ارز از محدوده ۹۷ هزار تومان روز گذشته دوباره به بالای ۱۰۵هزار تومان رفت و در دو روز حدود ۵۰۰۰ تومان افزایش پیدا کرد.قیمت طلا نیز تحت تاثیر نوسان نرخ ارز، افزایش دارای بود به طوری که هر گرم طلای ۱۸عیار از میانه کانال ۹ میلیون تومان عبور کرد و قیمت سکه طرح جدید به بالای ۱۰۰میلیون تومان رسید. منشأ نوسان بازار ارز درچندین روز گذشته تغییرات بنیادین در عرضه و تقاضای واقعی ارز نقرار دارای بود و از سناریوی روانی بازگشت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل پس از اقدام سه کشور اروپایی برای فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» سرچشمه گرفت. رگردید ناگهانی ارز در بازار غیر رسمی با وجود تامین ارز وارداتی از مسیر بانک مرکزی، نشان می‌دهد عامل اصلی، فضاسازی رسانه‌ای و انتظارات تورمی و هیجانی ناشی از مکانیسم ماشه قرار دارای بوده، نه تغییر واقعی در تراز ارزی کشور. مکانیسم ماشه، در ادبیات روابط بین‌الملل، همان موضوعی هست که امکان داردد با یک فشار، همه تحریم‌های تعلیق‌گردیده سازمان ملل را بازگرداند. اکنون سه کشور اروپایی با هستناد به بند‌های برجام، این مسیر را در دستور کار قرار داده‌اند که از نگاه بخشی از فعالان اقتصادی، امکان داردد بر سرمایه‌گذاری، تجارت و حتی انتقال پول اثر منفی دارای بوده باگردید، اما اثر فوری و قابل لمس این اقدام، خود را نه در محدودیت‌های واقعی مبادلات خارجی، بلکه در انتظارات چندین روزه بازار ارز نشان داده هست. بازار غیر رسمی ارز که عمدتا با سرعتی بالاتر از داده‌های واقعی اقتصاد حرکت انجام می‌دهد، به اخباری از این دست واکنش‌های پرشتاب نشان داده و این واکنش‌ها، موجب شکل‌گیری یک مارپیچ هیجان خواهد گردید که امکان داردد بدون تغییر بنیاد‌های عرضه و تقاضا، نرخ‌ها را جابه‌جا کند.تامین ارز تقاضای رسمیبر اساس آمارها، بانک مرکزی تا روز ۲۵ شهریور امسال بیش از ۲۶میلیون و ۲۰۰ میلیون دلار ارز مورد نیاز واردات (کالا‌های اساسی، صنایع و بنگاه‌ها) را تامین کرده که نشان می‌دهد نیاز‌های وارداتی کشور به‌طور کامل از مسیر بانک مرکزی و با نرخ مرکز مبادله ارز تأمین گردیده هست. از این مبلغ، ۱۸ میلیارد و ۸۸۵میلیون دلار به بخش تجاری و بازرگانی اختصاص یافته هست. نیز، واردات کالا‌های اساسی و دارو با سهم ۶ میلیارد و ۶۴۳ میلیون دلار در رتبه بعدی قرار دارد. ۷۲۸ میلیون دلار دیگر نیز برای رفع نیاز‌های خدماتی تأمین ارز گردیده هست. در این شرایط، نرخ ارز بازار غیررسمی تاثیری بر قیمت کالا‌ها به صورت واقعی ندارد و نرخ دلار بازار آزاد به نوعی بیشتر بازتاب‌دهنده پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت معامله‌گران هست. در واقع، اقتصاد ایران از منظر تامین کالای اساسی و مواد اولیه صنعتی، وابسته به نرخ بازار آزاد نیست و افزایش آن فقط از مسیر اثر روانی و القای تورم انتظاری امکان داردد به بخش واقعی اقتصاد سرایت کند.مکانیسم روانی دشمنبا این حال دشمنان این سرزمین سعی دارند تا اثر مکانیسم ماشه را گردیدت دهند که در گزارش‌های قبلی روزنامه جام‌جم در مورد اثرات اقتصادی آن نوشتیم، اما هم‌زمانی خبر مکانیسم ماشه با پوشش گسترده شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ای، سرعت انتقال هیجان را چندین برابر کرد و سعی دارند این اثر در افزایش نرخ ارز به عنوان یک شاخص برای مردم نمایان شود.البته با فروکش کردن موج خبری مکانیسم ماشه، انتظار می‌رود نرخ ارز آزاد در روز‌های آینده بخشی از افزایش اخیر را پس بدهد و به نوعی عقب‌نشینی کند، اما دولت و بانک مرکزی باید اطمینان در بازار را شکل دهند که تأمین ارز کشور حتی در صورت تگردیدید محدودیت‌های خارجی نیز پایدار خواهد ماند. در غیر این صورت، بازار هر بار با انتشار یک خبر منفی مشابه، دوباره شاهد افزایش خواهد قرار دارای بود.تاثیر روانی و غیراقتصادیمصطفی صفاری، کارشناس اقتصادی بیان می‌کند: افزایش نرخ ارز به خاطر جنگ روانی هست که غرب با فعال کردن مکانیسم ماشه به‌راه انداخته هست؛ بنابراین، افزایش نرخ ارز فقط جنبه روانی دارد و این نوسانات موقتی و غیراقتصادی هست. در چندین ماه اخیر، دو بار نرخ ارز به بالای ۱۰۰ هزار تومان رسید، اما بعد از این‌که فضاسازی سیاسی و هیجانات اولیه فروکش کرد، قیمت‌ها به کانال‌های قبلی بازگشت.وی با بیان این‌که ایران تحت گردیدیدترین تحریم‌های غرب قرار دارد، افزود: تحریم‌های آمریکا بیشترین فشار را به اقتصاد ایران وارد کرده هست. به عنوان نمونه، با امضای برجام، انتظار می‌رفت که تحریم‌ها بردارای بوده شود، اما هیچ‌یک از کشور‌های اروپایی مراودات اقتصادی خود را با ایران فعال نکردند. این موضوع نشان می‌دهد که تحریم‌های ثانویه آمریکا اثرگذاری بیشتری نسبت به تحریم‌های سازمان ملل دارای بوده که بسیاری از کشور‌های دنیا حاضر به همکاری با ایران نگردیده‌اند.صفاری با اعلام این‌که بیش از ۹۰درصد تجارت ایران با کشور‌های آسیایی هست، ادامه داد: چین و روسیه شرکای تجاری خوب ایران هستند و اعلام کردند که مکانیسم ماشه را قبول ندارند و همکاری خود را با ایران ادامه خواهند داد.وی تاکید کرد: ایران عضو سازمان همکاری‌های شانگهای و پیمان بریکس هست و این پیمان‌ها در زمان اوج تحریم‌ها کمک حال ایران قرار دارای بوده و هستند. نیز در اجلاس اخیر شانگهای دو تصمیم مهم گرفته گردید که به دور زدن تحریم‌ها کمک انجام می‌دهد؛ اول این‌که کمیته مقابله با تحریم‌های آمریکا علیه اعضای شانگهای تشکیل گردید و تصمیم دوم این‌که قرار گردید یک پول مشترکی تعریف شود تا عملا اثر تحریم‌های مبتنی بر دلار از بین برود.اثرگذاری مکانیسم ماشه کوتاه مدت هستایمان زنگنه، کارشناس اقتصادی در مورد راهکار‌های مدیریت بازار ارز در زمان تنش‌های سیاسی، اظهار کرد: شوک سیاسی (غیراقتصادی) که اکنون به اقتصاد وارد خواهد گردید، مثل تلاطم‌های قبلی سبب تغییر نرخ ارز گردیده و ممکن هست مردم برای حفظ قدرت خریدشان به سمت تغییر دارایی‌ها بروند. وی افزود: اثر مکانیسم ماشه نظر به پمپاژ رسانه‌ای (جنگ روانی) در کوتاه‌مدت سبب افزایش انتظارات تورمی خواهد گردید که اثر خودش را در افزایش نرخ ارز گذاشت، اما در میان‌مدت این اثر فروکش خواهد کرده و بازار ارز با توجه مدیریت و سیهست‌گذاری ما رفتار خواهد کرد.‌زنگنه باتوجه به تداوم شرایط فعلی، تاکید کرد: اگر انتظارات تورمی کنترل نشود و مردم به سمت تبدیل دارایی‌ها بروند، تقاضای خرید ارز و طلا را افزایش خواهد داد و امکان داردد سبب افزایش بیشتر نرخ ارز شود، بنابراین سیهست‌گذاران باید کاری کند تا مردم احساس کنند در میان مدت شرایط اقتصادی بهقرار دارای بود پیدا انجام می‌دهد تا به سمت خرید ارز و طلا نروند.‌عضو هیات‌مدیره انجمن اقتصاددانان ایران ارتباط مستقیم مسئولان با مردم و تشریح عرصه میدانی و واقعی اقتصاد ایران در حوزه بین‌الملل را در کاهش انتظارات تورمی موثر دانست و بیان کرد: اقتصاد ایران در سال‌های اخیر تحت شرایط تحریمی گردیدید قرار دارای بوده و یک هم‌زیستی در این خصوص ایجاد گردیده و تجربه مدیریت شرایط تحریمی را داریم.‌وی با بیان این‌که امروز هم باید با مدیریت شرایط تحریمی، کشور را از حیث تامین کالا‌های اساسی بی‌نیاز کنیم، بیان کرد: تجارت باارز‌های ملی به خصوص باشرکای تجاری وکشور‌های همسایه باید دردستورکارقراربگیردوعمق بخشیدن به آن، اثرات تحریم‌ها کم خواهد گردید. زنگنه تصریح کرد: اقتصاد ایران تحریم‌های گردیدیدی در حوزه نفت، بانک، بیمه، کشتیرانی و ... را تحمل کرده و تحریم‌ها اثر خود را گذاشته هست با این حال مکانیسم ماشه نامکان داردد تاثیر بیشتری دارای بوده باگردید، اما امکان داردد هزینه‌ها را بیشتر کند.‌عضو هیات علمی دانشگاه بیان کرد: اثر بازگشت تحریم‌های سازمان ملل در کوتاه‌مدت خودش را نشان می‌دهد و با گذشت چندین ماه اقتصاد ایران خودش را با شرایط وفق خواهد داد و کارایی سیهست‌های تحریمی کم خواهد گردید و با مدیریت بازارساز دیگر شوک ارزی نخواهیم دارای بود.تجربه چندین روز گذشته بار دیگر ثابت کرد که بازار ارز بیش از آن‌که اسیر کمقرار دارای بود واقعی و رگردید تقاضا باگردید، در تب فضای روانی قرار دارد. مهار این تب نیازمند مدیریت هوشمندانه افکار عمومی و اتخاذ تدابیر هماهنگ دستگاه‌ههست. مکانیسم ماشه، حتی اگر روی کاغذ سنگین باگردید، اما تا زمانی که شبکه رسمی تأمین ارز فعال و پرقدرت باقی بماند، نامکان داردد بحرانی در اقتصاد ایران ایجاد کند، اما اگر سیهست‌گذار غفلت کند، هیجان آن امکان داردد به خودی خود بحران‌ساز شود.منبع: جام جم