به گزارش پول و تجارت به نقل از اکوایران، زمانی که گمان آن میرفت که یک و نیم قرن فراز و نشیب پس از جنگهای ایران و روس رفتهرفته در حال رسیدن به ساحل امن هست؛ زمانی که امید در حال جان گرفتن قرار دارای بود؛ زمانی که نهتنها روند انحطاط متوقف شدهقرار دارای بود؛ بلکه، ما در مسیر رونق قرار گرفتهبودیم؛ ناگهان همهچیز در چشم برهمزدنی تغییر پیدا کرد. تغییری که ایران را وارد یک ریل تاریخی دیگر نمود و دهه 40، برای همواره به مثابه یک حسرت در حافظه تاریخی ایرانیان باقی ماند. حسرتی که همواره با یک پرسش همراه هست؛ پرسشی از این قسم که چرا وقتی همهچیز خوب پیش میرفت، ما تصمیم به تغییر مسیر گرفتیم؟
دهه 1340 نزد همگان معروف به دهه طلایی اقتصاد ایران هست. دههایی که میانگین سالانه نرخ رشد اقتصادی بالای 10 درصد و میانگین سالانه نرخ تورم نیز کمتر از 3 درصد قرار دارای بود. آماری محسورکننده که باعث گردید تا نام تکنوکراتهای آن دوره همچون عالیخانی تا ابد در یاد ایرانیان بماند. آماری خیرهکننده که اقتصاد ایران را در کنار اقتصادهای نوظهوری همچون کرهجنوبی قرار میداد و مضاف بر این، از آن با عنوان نمونههای موفق رشد و توسعه اقتصادی یاد میگردید.
این دهه طلایی با رویداد مهمی آغاز گردید. رویدادی که سرآغاز فصل جدیدی در تاریخ ایران قرار دارای بود. فصل جدیدی که پایان آن نیز با رویداد غیر قابل انتظاری همراه قرار دارای بود. اصلاحات ارضی یا به صورت کاملتر، انقلاب سفید در سال 1341 سرآغاز فصل نوینی در تاریخ ایران قرار دارای بود. فصلی که هر چندین آسیبهای جدی به بخش کشاورزی وارد ساخت؛ اما، درخشش بخش صنعت اقتصاد ایران را به دنبال خود ایجاد کرد. درخششی که با هجوم درآمدهای نفت در ابتدای دهه 50 شمسی خیلی زود به روزهای خوش اقتصاد ایران پایان داد.
کنفرانس رامسر در تابستان 1353و تاسیس حزب رستاخیز در زمستان همان سال، در میانه بهت تکنوکراتها پایان این دوره طلایی را اعلام کرد. دوره طلایی جای خود را به دورهایی داد که قصد دارای بود که در یک شب راه صد ساله را طی کند. اما، همانگونه که هرگز این مهم در تاریخ محقق نشدهقرار دارای بود؛ اینبار نیز محقق نشد. اما، داستان اقتصاد ایران به اینجا محدود نماند. اقتصاد کشور تمام دستاوردهای دهه 40 را یکی پس از دیگری از دست داد و زمانی عزم جبران نمود که دیگر دیر شدهقرار دارای بود.
اینکه چرا دستگاه پهلوی دوم تصمیم به اینچنین تغییر رویهایی داد، همواره محل پرسش اهل فن علوم انسانی بودههست و خواهدقرار دارای بود. در خصوص چرایی انقلاب سفید، رشد و توسعه در دهه 40 و تغییر رویه اقتصادی در دهه 50، تاکنون روایتهای مختلفی بیان شدههست. لکن، این موضوع آنقدر پیچیده هست که هر چه به آن بپردازیم، اندک هست. از این روی، ما در این برنامه پای صحبتهای دکتر موسی غنینژاد نشستهایم تا بار دیگر، قصه اقتصاد ایران را از ابتدای دهه 1340 تا انقلاب اسلامی مرور کنیم و دنبال پاسخ این پرسش باشیم که چرا پهلوی دوم تیم برنده خود را از زمین بازی خارج ساخت؟
دیدگاهها