به گزارش پول و تجارت به نقل از تسنیم، بر اساس اطلاعات منتشرشده در وب‌سایت سازمان ملل متحد، روسیه و چین پیش‌نویس قطعنامه‌ای را برای تمدید شش‌ماهه برنامه جامع اقدام مشترک و قطعنامه 2231 شورای امنیت که این توافق را تأیید کرده قرار دارای بود، ارائه کرده‌اند.
این پیش‌نویس که سومین متن پیشنهادی چین و روسیه از ابتدای شهریور امسال تاکنون به شمار می‌رود در پاسخ به اقدام سه کشور اروپایی عضو برجام (فرانسه، آلمان و بریتانیا، معروف به E3) برای فعال‌سازی مکانیسم موسوم به «بازگشت خودکار» تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران (معروف به اسن‍پ‌بک یا پس‌گشت) طراحی شده هست.
طبق توضیحات سازمان ملل متحد در صورت تصویب، این قطعنامه اجرای مکانیسم بازگشت تحریم‌ها را که قرار هست در 28 سپتامبر 2025 ( 6 مهر 1404) فعال شود، تا 18 آوریل 2026 (29 فروردین 1405) به تعویق می‌اندازد.
چین و روسیه در نامه‌ای به شورای امنیت این پیش‌نویس را اقدامی برای دادن فرصت زمانی بیشتر به تلاش‌های دیپلماتیک برای حل و فصل مسائل مربوط به برنامه هستهای ایران توصیف کرده‌اند.
طبق توضیحات مندرج در وب‌سایت سازمان ملل پیش‌نویس اولیه این قطعنامه روز 24 اوت (دوم شهریورماه) توسط روسیه ارائه شده هست. در این نسخه اولیه پیشنهاد شده قرار دارای بود که در طول دوره تمدید، شورای امنیت از بررسی هرگونه موضوع مرتبط با اجرای برجام یا قطعنامه 2231 خودداری کند. این بند با هدف جلوگیری از اقدامات شورای امنیت، شامل فعال‌سازی مجدد مکانیسم بازگشت تحریم‌ها توسط تروئیکای اروپایی گنجانده شده قرار دارای بود.
با این حال، به خاطر مخالفت چندین اعضای شورا، شامل کشورهای اروپایی و ایالات متحده، این بند در نسخه نهایی پیش‌نویس که به رأی گذاشته شده، حذف گردید و نسخه به‌روز شده دوم روز 26 اوت (چهارم شهریورماه) توسط روسیه و چین ارائه گردید.
هدف این بازنگری جلب حمایت بیشتر اعضای شورا قرار دارای بود، اما کشورهای غربی همچنان با آن مخالفت کردند، زیرا معتقد بودند این پیش‌نویس بدون دریافت تعهدات مشخص از ایران، به این کشور زمان بیشتری می‌دهد.
پس از آنکه تروئیکای اروپایی در 28 اوت 2025 (6 شهریور) به‌طور رسمی مکانیسم بازگشت تحریم‌ها را فعال کردند و پس از رای‌گیری هفته گذشته (18 سپتامبر) و رد درخواست برای تمدید تحریم‌های ضدایرانی، چین و روسیه نسخه کنونی را که نسخه نهایی پیش‌نویس محسوب خواهد گردید ارائه کردند. پیش‌نویس کنونی به اصطلاح «در وضعیت آبی» قرار دارد و چین و روسیه درخواست رأی‌گیری در خصوص آن در بعدازظهر 26 سپتامبر(4 مهر) را مطرح کرده‌اند.
در اصطلاح سازمان ملل متحد، «وضعیت آبی» (in blue) به مرحله‌ای از فرآیند تدوین و ارائه یک قطعنامه در شورای امنیت اشاره دارد که در آن پیش‌نویس قطعنامه به نسخه‌ای نهایی یا نزدیک به نهایی رسیده و آماده رأی‌گیری هست. این اصطلاح از رویه‌ای قدیمی نشأت دریافت می‌کند که در آن نسخه‌های نهایی پیش‌نویس‌ها روی کاغذ آبی چاپ می‌شدند تا از سایر نسخه‌های پیش‌نویس متمایز شوند.
این نسخه نهایی که در واقع سومین پیش‌نویس پیشنهادی چین و روسیه هست شامل لحن جدیدی هست که از توافق اخیر بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی استقبال انجام می‌دهد و ایران و این نهاد بین‌المللی را به ادامه همکاری برای اطمینان از نظارت بر برنامه هستهای ایران و رفع نگرانی‌های مرتبط با نقض احتمالی تعهدات برجام تشویق انجام می‌دهد.
این توافق که در 10 سپتامبر توسط رافائل ماریانو گروسی، مدیرکل آژانس، در قاهره اعلام گردید، چارچوبی برای ازسرگیری همکاری ایران با آژانس، شامل بازرسی‌ها و اطلاع‌رسانی‌ها، فراهم انجام می‌دهد.
دیپلمات‌های غربی به خبرگزاری رویترز گفته‌اند رأی‌گیری پیش‌رو در بعدازظهر 26 سپتامبر احتمالاً نتیجه‌ای مشابه رأی‌گیری 18 سپتامبر خواهد دارای بود و پیش‌نویس چین و روسیه به احتمال زیاد نمی‌تواند 9 رأی لازم برای تصویب را کسب کند.
در صورت عدم تصویب، تحریم‌های سازمان ملل، شامل ممنوعیت تسلیحاتی، محدودیت‌های توسعه موشک‌های بالستیک، مسدود کردن دارایی‌ها، ممنوعیت سفر و محدودیت انتقال فناوری‌های مرتبط با هستهای، از 28 سپتامبر 2025 (6 مهر 1404) بازخواهند گشت.
کارشناسان می‌گویند این تحریم‌ها نظر به اینکه اشاعه‌محور هستند فاقد اثرات واقعی اقتصادی هستند و کشورهای غربی در واقع به دنبال اثرگذاری‌های روانی از احیای آنها هستند.
دیدگاه‌ها