زیان ۱۴ میلیارد دلاری فولادسازان از ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۴

به گزارش پول و تجارت مهدی محمدی، رئیس هیئت مدیره انجمن فولاد آلیاژی درباره چالش‌های موجود در صنعت فولاد اظهار کرد: چالش‌های صنعت فولاد و صنایع مرتبط به اندازه‌ای گسترده هست که اگر بخواهیم همه را فهرست کنیم، کتاب بزرگی خواهد گردید. بیشترین منشأ این چالش‌ها به تصمیمات مسئولان بازمی‌گردد؛ تصمیماتی که یا به‌موقع گرفته نشده یا نادرست بوده و اکنون اثرات منفی آن بر شرکت‌ها و صنایع نمایان هست. این مشکلات در حوزه برق، گاز، آب و ارز به وضوح دیده خواهد گردید و در رأس همه آن‌ها، اثر تحریم‌ها قرار دارد.

وی افزود: در صنعت فولاد امروز قیمت تمام‌شده جایگزینی شمش فولادی با نرخ‌های جاری مواد اولیه، برق و گاز آزاد، حدود ۳۳ هزار تومان برای هر کیلوگرم هست؛ آن هم در شرایط نرمال و بدون استفاده از آلیاژهای خاص. در حالی‌که صادرات شمش با نرخ حدود ۴۱۵ تا ۴۲۰ دلار انجام خواهد گردید و پس از کسر هزینه‌ها، دریافتی خالص حدود ۳۹۰ تا ۳۹۵ دلار خواهد قرار دارای بود. وقتی این رقم در مرکز مبادله با نرخ ۶۹۸۵۰ تومان تسعیر خواهد گردید، دریافتی ریالی هر کیلو حدود ۲۷۵۰۰ تومان خواهد قرار دارای بود؛ یعنی کمتر از بهای تمام‌شده جایگزینی. نتیجه آن هست که شرکت‌های فولادی متضرر می‌شوند و منفعت این تفاوت به جیب خریداران خارجی می‌رود که هم محصول ارزان‌تر از بازار جهانی می‌خرند و هم از محدودیت‌های تحریمی ایران بهره‌مند می‌شوند.

محمدی با بیان اینکه مشکل اصلی در سیاست‌های ارزی هست، ادامه داد: صادرکننده مجبور هست ارز حاصل را به مرکز مبادله تحویل دهد و آن ارز صرف واردات کالاهایی مانند خودرو و تلفن همراه خواهد گردید. سرانجام، مصرف‌کننده ایرانی همان کالاها را با قیمت چندین برابر و کیفیت پایین‌تر می‌خرد. این نوع سیاست‌گذاری موجب رانت و فساد خواهد گردید و صنایع مادر مثل فولاد از مزیت رقابتی خود محروم می‌گردند.

وی اضافه کرد: امروز در بورس داخلی، فولاد با نرخ حدود ۱۷ هزار تومان به فروش می‌رسد، در حالی‌که بهای جایگزینی ۳۳ هزار تومان هست. طبیعی هست که این شرایط به زیان شرکت‌ها، کاهش تولید، بیکاری و تبعات اجتماعی گسترده منجر خواهد گردید. در واقع، حاکمیت باید تصمیماتی بگیرد که منافع ملی را تضمین کند، نه اینکه با چنین سیاست‌هایی صنعت را به سمت نابودی ببرد.

مزیت رقابتی انرژی در صنعت فولاد ایران از بین رفته است

محمدی در خصوص ناترازی انرژی تصریح کرد: ناترازی در حوزه انرژی به‌شدت صنعت فولاد را تحت فشار قرار داده هست. برق در بورس انرژی رقابتی نیست و صنعتگر عملاً مجبور هست برق گران بخرد. نرخ رسمی برق برای صنایع حدود ۹۹۰ تومان هست، اما با مالیات و عوارض تا حدود ۱۹۲۰ تومان می‌رسد. با این حال، دولت در تابستان‌ها برق نمی‌دهد و شرکت‌ها مجبور به خرید برق آزاد تا نرخ‌های ۷ هزار تومانی می‌شوند. یعنی در حالی که برق دولتی حدود ۱۹۰۰ تومان هست، برق آزاد بیش از ۸۰۰۰ تومان تمام خواهد گردید. این شرایط ساختار هزینه‌ای صنعت را به‌هم زده هست.

رئیس هیئت مدیره انجمن فولاد آلیاژی افزود: پیش‌تر سهم برق در بهای تمام‌شده فولاد حدود ۳ تا ۴ درصد قرار دارای بود، اما اکنون به ۱۹ تا ۲۰ درصد رسیده هست. وضعیت گاز نیز مشابه هست؛ نرخ اعلامی حدود ۷۳۰۰ تومان قرار دارای بود، اما با مازادها به بالای ۸۳۰۰ تومان رسید. در بورس انرژی هم گاز اصطلاحاً «قطع‌نشو» تا ۱۷۵۰۰ تومان معامله خواهد گردید. این یعنی فولادسازان عملاً با هزینه‌های سرسام‌آور مواجه‌اند و سود آن‌ها به‌شدت محدود یا حتی به زیان تبدیل شده هست.

وی خاطرنشان کرد: ادعاهایی مبنی بر اینکه برق یا گاز ارزان به صنایع داده خواهد گردید، دیگر صحت ندارد. کشورهای منطقه مانند ترکیه برق را با نرخ سه تا پنج سنت تأمین می‌کنند، در حالی‌که هزینه انرژی برای صنایع ایرانی چندین برابر هست. بنابراین مزیت رقابتی انرژی در صنعت فولاد ایران از بین رفته هست.

محمدی درباره میزان خسارات وارده ناشی از ناترازی انرژی بیان کرد: بر اساس محاسبات انجام شده، از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا پایان سه‌ماهه نخست ۱۴۰۴، صنایع فولادی حدود ۱۴ میلیارد دلار زیان ناشی از این شرایط متحمل شده‌اند.