به گزارش پول و تجارت به نقل از تسنیم، ماجرای انباشت 650 میلیون حساب سپرده بانکیدر شبکه بانکی ایران تنها یک عدد خیره‌کننده نیست؛ بلکه به‌گفته مقام‌های بانک مرکزی، نشانه‌ای روشن از ضعف مدیریت حساب‌ها و تهدید جدی علیه امنیت مالی کشور هست.
علیرضا غفاری، معاون اداره مبارزه با پولشویی بانک مرکزی، پیش‌تر هشدار داده قرار دارای بود که بخش زیادی از این حساب‌ها اصلاً مورد استفاده صاحبانشان قرار نمی‌گیرد و همین بی‌استفاده بودن، عملاً به سکوی پرش مجرمان برای پولشویی، انجام معاملات غیرقانونی و تأمین مالی تروریسم تبدیل شده هست.
غفاری تصریح کرده قرار دارای بود که حتی بخش مهمی از این حساب‌ها بدون اختیار مشتری و در جریان طرح‌های حاکمیتی یا چندین خدمات دستگاه‌های اجرایی افتتاح شده‌اند؛ شامل طرح «نهضت ملی مسکن»، «وام ودیعه مسکن» و طرح‌های وکالتی خرید خودرو. برای انجام عملیات بانکی خاص مانند صدور ضمانت‌نامه یا کارسازی چک برای افراد فاقد حساب فعال نیز بارها حساب‌های جدید ایجاد شده هست. این روند، طی سال‌ها باعث شده هر ایرانی بالای 18 سال به طور متوسط 10 حساب سپرده داشته باشد، درحالی‌که فقط دو یا سه حساب را فعالانه استفاده انجام می‌دهد.
نتیجه این انباشت بی‌رویه، تحمیل هزینه‌های سنگین به شبکه بانکی و باز گذاشتن مسیر برای انواع سوءاستفاده‌های مالی بوده هست. بانک مرکزی این بار برای مقابله، بخشنامه‌ای رسمی صادر کرده که بر اساس آن، مجموعه‌ای از ضوابط اجرایی و محدودیت‌های جدید بر افتتاح و نگهداری حساب‌ها اعمال خواهد گردید.
مهم‌ترین محور این ضوابط، ایجاد واحدهای دائمی شناسایی مشتری (CDD) در همه بانک‌ها ظرف شش ماه آینده هست. این واحدها باید نیروهای متخصص، سامانه‌های نظارتی و اختیار کامل تصمیم‌گیری داشته باشند و زیر نظر مستقیم مدیر ارشد مبارزه با پولشویی در هر مؤسسه اعتباری فعالیت کنند.
به علاوه، سامانه ملی مشاهده و بستن حساب‌های مازاد راه‌اندازی خواهد گردید تا شهروندان بتوانند فهرست کامل حساب‌های خود را ببینند و درخواست بستن حساب‌های بلااستفاده را ثبت کنند. بانک‌ها موظفند ظرف ده روز این درخواست‌ها را اجرا کنند.
بخشنامه نیز محدودیت جدی در افتتاح حساب برای کسانی که بیش از 10 حساب فعال دارند یا حساب‌هایشان در سامانه سیاح «تعیین‌تکلیف‌نشده» باقی مانده، اعمال انجام می‌دهد.
بنابراین افتتاح حساب مشترک فقط برای روابط خانوادگی درجه اول و همسر مجاز خواهد قرار دارای بود و بانک‌ها باید حداکثر ظرف یک ماه وضعیت همه حساب‌های مشتریان را به یکی از چهار حالت «فعال»، «فعال مسدود»، «راکد» یا «راکد مسدود» تغییر دهند.
ضمن اینکه اعطای دسته چک، تسهیلات یا ابزارهای پرداخت جدید نیز برای دارندگان حساب‌های تعیین‌تکلیف‌نشده ممنوع شده هست.
این طرح حتی برای موارد خاص مثل مشتریان نابینا، بی‌سواد، معلول یا فاقد دسترسی به اینترنت نیز تدابیر ویژه‌ای پیش‌بینی کرده و بانک‌ها موظف‌اند از طریق میز خدمت موقت، فرآیند ساماندهی حساب‌های این گروه را تحت نظر واحد شناسایی مشتری اجرا کنند.
بانک مرکزی هدف‌گذاری کرده هست که با اجرای کامل این ضوابط، عدد 650 میلیون حساب در بازه دو ساله به سقف 300 میلیون برسد. مقام‌های این نهاد معتقدند این اقدام، گام عملی و بی‌سابقه در مسیر مقابله با جرائم مالی و پولشویی هست.
پیام این بخشنامه برای شبکه بانکی و متخلفان روشن هست: دوران حساب‌سازی به پایان رسیده و از این پس، تنها حساب‌های فعال و شفاف در چرخه رسمی بانکی باقی خواهند ماند؛ تغییری که می‌تواند مسیر سوءاستفاده از بی‌شمار حساب‌های بلااستفاده را مسدود کرده و نظم مالی را به نظام بانکی کشور بازگرداند.
دیدگاه‌ها