به گزارش پول و تجارت به نقل از روزنامه ایران، بازار خودروی ایران این روزها در وضعیت انجماد قرار دارد؛ نه خبری از خریدار هست، نه فروشنده‌ای تمایل به معامله دارد. سکوت سنگین حاکم بر بازار، اما نشانه‌هایی از بحرانی پنهان و پیچیده را در دل خود دارد.
پس از ماه‌ها تلاش برای حفظ تعادل، اکنون بازار خودرو در بلاتکلیفی به‌سر می‌برد. بی‌ثباتی در سیاست‌های وارداتی و تعرفه‌ای، روند معاملات را تقریباً متوقف کرده و بازار را در حالت تعلیق نگه داشته هست. نمایشگاه‌های خودرو یکی پس از دیگری تعطیل می‌شوند،
خریدارانی که در انتظار کاهش قیمت بودند، عقب‌نشینی کرده‌اند و فروشندگان نیز با نگرانی نسبت به نوسانات نرخ ارز و تغییرات تعرفه‌ای، از انجام معامله خودداری می‌کنند. در این میان، افزایش تدریجی و آرام قیمت خودروهای وارداتی و مونتاژی، زنگ هشدار ورود بازار به فاز جدیدی از نوسانات را به صدا درآورده هست. کارشناسان معتقدند نیمه دوم سال می‌تواند آغازگر موج جدیدی از جهش قیمت‌ها در این بازار منجمد باشد.
بی‌ثباتی تازه در بازار راکد
حسین رحیمی‌نژاد، کارشناس بازار خودرو، در گفتگو با «ایران» پیش‌بینی انجام می‌دهد که در صورت ادامه وضعیت فعلی شاهد افزایش قیمت کارخانه‌ای خودروها باشیم. او با اشاره به رکود فعلی بازار خودرو تأکید انجام می‌دهد اگرچه آمار خرید و فروش در بازار خودرو به پایین‌ترین حد خود رسیده هست اما جهش قیمت در کارخانه و بازار آزاد، مستقیماً از نوسانات نرخ ارز تأثیر دریافت می‌کند. اگر این روند ادامه یابد، با یک تأخیر زمانی کوتاه، بازار خودرو نیز واکنش نشان خواهد داد. او تأکید انجام می‌دهد که حتی خودروهای به ظاهر داخلی نیز به خاطر وابستگی به مواد اولیه وارداتی، از نوسانات ارزی در امان نیستند: «افزایش قیمت ارز به‌صورت مستقیم بر قیمت فلزات، مواد پلیمری و سایر مواد اولیه اثر می‌گذارد و هزینه تولید را حتی در بخش داخلی نیز بالا می‌برد.»
بر اساس گزارش پلتفرم‌های آنلاین فروش خودرو، بسیاری از خودروها اعم از وارداتی، مونتاژی و تولید داخل طی روزهای اخیر با افزایش قیمت مواجه شده‌اند؛ بازاری که عملاً خرید و فروشی در آن انجام نمی‌شود. رحیمی‌نژاد افزایش قیمت‌های اخیر بازار آزاد، بخش عمده‌ای از این نوسانات را روانی و هیجانی می‌داند و هشدار می‌دهد که خرید تحت تأثیر جو روانی ممکن هست منجر به زیان شود. با این حال، در صورت ادامه افزایش نرخ ارز یا کاهش تولید، افزایش قیمت واقعی و پایدار اجتناب‌ناپذیر خواهد قرار دارای بود.
خودرو، در حال خروج از سبد خانوار ایرانی
کارشناسان هشدار می‌دهند که خودرو به‌تدریج در حال خروج از سبد خرید خانوارهای ایرانی هست؛ چراکه کف قیمت خودروهای کارخانه‌ای اکنون به حدود ۵۰۰ میلیون تومان رسیده هست رقمی که برای بسیاری از اقشار کم‌درآمد، حتی با سال‌ها پس‌انداز نیز قابل تأمین نیست. رحیمی‌نژاد، کارشناس بازار خودرو، در این‌باره بیان می‌کند: «در صورت تداوم وضعیت فعلی، نیمه دوم سال با موج جدید و پرشتاب‌تری از افزایش قیمت‌ها همراه خواهد قرار دارای بود. اقشار با درآمد ثابت، بویژه کارمندان، دیگر توان ورود به بازار خودرو را نخواهند دارای بود و در عمل، خرید خودرو برای بخش وسیعی از جامعه غیرممکن خواهد گردید.»
نمایندگی‌ها و چالش تحویل خودرو
از جهات دیگر، وضعیت نابسامان چندین از نمایندگی‌های فروش نیز به بحران بازار دامن زده هست. اسد کرمی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو تهران، از رشد قابل توجه شکایات مردمی درباره تأخیر در تحویل خودرو خبر می‌دهد: «چندین نمایندگی‌ها حواله فروخته‌اند در حالی که اصلاً خودرویی برای تحویل در اختیار نداشتند. قراردادهای یک‌طرفه بسته شده، پول دریافت کرده‌اند، اما امروز پاسخگو نیستند.»
او با اشاره به موارد متعدد «خالی‌فروشی»، از پرونده‌هایی خبر می‌دهد که در آنها نمایندگی‌ها بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ دستگاه خودرو را بدون موجودی واقعی پیش‌فروش کرده‌اند. کرمی تأکید انجام می‌دهد که خریداران باید تنها به حساب رسمی شرکت‌ها وجه واریز کنند، نه به حساب شخصی افراد. چراکه کسانی که به حساب شرکت پرداخت کرده‌اند، حالا با پیگیری وزارت صمت در صف تحویل قرار دارند. اما افرادی که وجه را به حساب شخصی نمایندگی‌ها ریخته‌اند، درگیر پیگیری‌های حقوقی پیچیده شده‌اند.
صدای تعطیلی از نمایشگاه‌ها بلند شده هست
کرمی با اشاره به موج تعطیلی در میان نمایشگاه‌داران تهرانی بیان می‌کند: « اگر شرایط فعلی ادامه پیدا کند، وضعیت بازار از این هم بدتر خواهد گردید. خرید و فروشی در کار نیست، قیمت‌ها فقط نوسان دارند. بسیاری از نمایشگاه‌ها به خاطر ناتوانی در پرداخت اجاره یا پاسخگویی به تعهدات، تعطیل شده‌اند یا تغییر شغل داده‌اند.»
قیمت‌های صعودی در بازارِ بی‌مشتری
سعید مؤتمنی، رئیس اسبق اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو نیز وضعیت فعلی بازار را بحرانی توصیف انجام می‌دهد و به «ایران» بیان می‌کند: «قیمت‌ها بالا می‌رود، اما بازار همچنان دچار رکود هست. درحال حاضر آمار خرید و فروش بشدت پایین هست.»
او البته در ادامه تأکید انجام می‌دهد که افزایش واردات می‌تواند باعث تعدیل قیمت خودروها در بازار خودرو شود و بیان می‌کند: «اگر تعرفه‌ها به صورت پلکانی باشند و واردات خودرو افزایش داشته باشد امکان دارد به بهبود وضعیت بازار امید دارای بود اما با برگشت تعرفه به 100 درصد قطعاً در وارداتی‌ها افزایش قیمت خواهیم دارای بود و ثبات بازار بیش از پیش دچار چالش خواهد گردید.»
او با اشاره به شکایات انبوه از شرکت‌های فروش خودرو، تأکید انجام می‌دهد: «چندین از این شرکت‌ها حتی دارایی و املاکی ندارند که بتوان از محل آن مطالبات مردم را پرداخت کرد. باید در شرایط فروش، ضمانت‌هایی دریافت شود تا در صورت افزایش شکایات، پشتوانه‌ای برای بازپرداخت وجود داشته باشد.»
هشدار برای نیمه دوم سال
بررسی میدانی بازار و تحلیل کارشناسان نشان می‌دهد بازار خودرو همچنان در شرایطی حساس و ناپایدار قرار دارد؛ افزایش نرخ ارز از یک‌سو و کاهش تولید از جهات دیگر، زمینه‌ساز رشد تدریجی قیمت‌ها شده و همزمان، ضعف در سازوکارهای فروش و نظارت، موجب سردرگمی و بی‌اعتمادی خریداران شده هست. در این میان، همه نگاه‌ها به وزارت صمت و دولت دوخته شده هست. حال باید دید آیا دولت خواهد توانست، با وجود چندین مخالفت‌ها، مسیر تعرفه‌گذاری پلکانی برای واردات خودرو را حفظ کند و در کنار آن، با تقویت تولید داخلی و تنوع‌بخشی به عرضه، تعادلی پایدار در بازار ایجاد کند؟ اگر این مسیر با موفقیت پیش برود، امکان دارد امیدوار قرار دارای بود که آرامش به بازار بازگردد و خودرو همچنان در دسترس بخش بیشتری از جامعه باقی بماند. در غیر این صورت، بیم آن می‌رود که خودرو بیش از پیش از دسترس اقشار گسترده‌ای از مردم خارج شود.
دیدگاه‌ها