در گزارش پول و تجارت؛ فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه ایران، نگرانیها نسبت به چشمانداز اقتصادی ایران و بازارهای مالی کشور ایجاد کرده هست. اما اثر بازگشت تحریم ها بر بازار سرمایه چقدر هست؟ ارزندگی بورس در مقایسه با بازارهای موازی چقدر هست؟
بازار از ماهها قبل اثرات تحریم را پیشخور کرده هست
فردین آقابزرگی، تحلیلگر بازار سهام، در گفتگو با اقتصادنیوز درباره اثر بازگشت تحریم های شورای امنیت بر بازار سهام، بیان کرد: بدون تردید فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریمها آثار منفی بر اقتصاد و بازار سرمایه خواهد دارای بود، اما باید توجه دارای بود که بخشی از این اثرات از ماهها قبل در بازار لحاظ شده هست.
وی افزود: در فروردین و اردیبهشت امسال بسیاری از فعالان انتظار داشتند توافقی میان ایران و آمریکا شکل بگیرد که سرانجام محقق نشد. همین عدم تحقق انتظارات موجب گردید شاخص کل بورس در همان مقطع بیش از ۲۰ درصد و شاخص هموزن حدود ۲۵ درصد رشد کند، اما پس از آن بازار وارد روند نزولی گردید. از اردیبهشت تاکنون شاخصهای اصلی بورس افت ۲۲ تا ۲۳ درصدی نسبت به قله سال جاری داشتهاند و در واقع بخش عمدهای از شوکهای احتمالی پیشاپیش در قیمتها منعکس شده هست.
سطح ارزندگی بورس جذاب تر می شود زیرا...
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اجرای کامل تحریمها بیتردید هزینههای تأمین مواد اولیه و تجهیزات را برای شرکتهای داخلی افزایش خواهد داد. نیز صنایع بزرگی مثل فولاد، پتروشیمی، پالایشگاهی و فلزات که ارتباط مستقیم با تجارت خارجی دارند بیش از دیگران از این موضوع آسیب خواهند دید. از طرف دیگر؛ افزایش هزینه واردات مواد اولیه یا تجهیزات صنعتی میتواند حاشیه سود این شرکتها را کاهش دهد و بهطور مستقیم بر سودآوری آنها اثر منفی بگذارد.
او اظهار دارای بود: با این حال، افزایش نرخ ارز به مقداری میتواند این فشار را جبران کند. نیز بالا رفتن قیمت دلار باعث خواهد گردید ارزش دلاری بازار سرمایه کمتر به نظر برسد و در مقایسه با سایر بازارها سطح ارزندگی بورس جذابتر شود.
تاثیرپذیری فعالان حوزه صادرات و واردات از فعال شدن اسنپ بک
آقابزرگی با اشاره به وضعیت صنایع صادراتمحور بیان کرد: صنایعی مثل پالایشی ها، پتروشیمی ها و فولاد بیشترین تأثیر را از تحریمها خواهند پذیرفت، زیرا چرخه ارزی آنها تحت تأثیر مستقیم محدودیتهای بینالمللی قرار دارد. از جهات دیگر، دولت نیز به خاطر ناترازی بودجه و نیاز شدید به منابع مالی، نگاه ویژهای به این صنایع دارد و سعی انجام میدهد بخشی از کسری خود را از محل درآمدهای آنها جبران کند. این موضوع میتواند فشار مضاعفی بر این گروهها وارد سازد.
این کارشناس بازار سهام یادآور گردید: افزایش هزینههای نقلوانتقال نیز مزید بر علت خواهد گردید. چه در بخش حملونقل دریایی و چه در بخشهای هوایی و زمینی، با محدودیتهای جدید هزینههای مضاعفی بر دوش فعالان اقتصادی تحمیل خواهد گردید؛ این مسئله میتواند بهویژه شرکتهای کشتیرانی و فعالان حوزه صادرات و واردات را تحت تأثیر قرار دهد.
بازار سهام به تحولات ارزی و جریان نقدینگی واکنش مثبت دارد
این تحلیلگر بازار سرمایه با بررسی روند شاخصهای بورسی تصریح کرد: شاخص کل بورس از محدوده ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار واحد در ماههای ابتدایی سال به محدوده ۲ میلیون و ۵۰۰ تا ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار واحد رسیده هست. بنابراین بخش عمدهای از اصلاح رخ داده و افتهای اخیر را باید پیشخور شدن آثار تحریمها دانست. همین موضوع باعث خواهد گردید فعال شدن مکانیسم ماشه الزاماً به معنای سقوط مجدد بازار نباشد.
آقابزرگی ادامه داد: «برای نمونه در پنجم مهرماه 1404، شاخص کل بیش از ۴۰ هزار واحد معادل ۱.۵ درصد رشد دارای بود. این نشان میدهد بازار همچنان به تحولات ارزی و جریان نقدینگی واکنش مثبت دارد و ظرفیت رشد ملایم را حفظ کرده هست.»
ردپای سیاست های مالی و بودجه ای در چالش های بورس
این فعال بازار سرمایه بخش مهمی از چالشهای بورس را ناشی از سیاستهای مالی و بودجهای دولت دانست و بیان کرد: ناترازیهای انرژی و مالی دولت از گذشته پابرجاست و باوجود تغییر دولت همچنان ادامه دارد. یکی از ابزارهای اصلی دولت برای جبران کسری بودجه انتشار اوراق بدهی هست. برآوردها نشان میدهد دولت در سال جاری تا سقف ۸۰۰ همت اوراق منتشر خواهد کرد. این موضوع فشار شدیدی بر نقدینگی بازار سرمایه وارد انجام میدهد و باعث خواهد گردید چشمانداز کوتاهمدت چندان مطلوب نباشد.
صنایع مقاوم در برابر تحریم
او نیز با اشاره به صنایعی که کم تر از تحریمها آسیب میبینند، بیان کرد: چندین صنایع دارویی و غذایی به خاطر تکیه بیشتر بر مواد اولیه داخلی و نبود رقبای خارجی مستقیم، در شرایط تحریم میتوانند حتی موقعیت بهتری پیدا کنند؛ این صنایع به نوعی یکهتاز بازار داخلی هستند و محصولات آنها کمتر تحت فشار محدودیتهای بینالمللی قرار دریافت میکند.
بازار سهام به کف نسبی رسیده هست و ...
آقابزرگی درباره چشمانداز کلی بازار بیان کرد: با وجود اصلاحات رخ داده، هنوز سایه ابهام سیاسی و اقتصادی بر سر بازار باقی هست. نیز تصمیمات ایران در قبال مکانیسم ماشه، سیاستهای داخلی مانند تغییر نرخ بهره یا نحوه انتشار اوراق و نیز واکنش طرفهای مقابل در سطح بینالمللی تعیینکننده روند آینده خواهد قرار دارای بود.
او افزود: من اعتقاد دارم بازار سرمایه به کفهای نسبی خود رسیده هست و نمیشود انتظار ریزشهای سنگین بیشتر را داشته باشیم. البته رشد سریع و پرشتاب هم متصور نیست. به نظر من شاخص در مسیر رشد ملایم حرکت خواهد کرد و تنها در صورت انتشار اخبار مثبت یا گزارشهای قوی شرکتها امکان دارد شاهد جهشهای مقطعی قرار دارای بود.
بورس؛ همچنان جذابتر از بازارهای موازی
این صاحب نظر بازار سرمایه خاطرنشان کرد: اگرچه تحریمها فشار مضاعفی ایجاد میکنند، اما در مقایسه با بازارهایی همچون مسکن، خودرو و سکه، سطح ارزندگی بورس بسیار بالاتر هست. سایر بازارها در رکودی عمیقتر از بورس به سر میبرند. به همین دلیل سرمایهگذاران میتوانند همچنان بورس را به عنوان گزینهای جذاب در سبد دارایی خود در نظر بگیرند.
به گفته آقابزرگی، فعال شدن مکانیسم ماشه بهتنهایی نمیتواند بورس را زمینگیر کند؛ بلکه ترکیبی از متغیرهای سیاسی، اقتصادی و تصمیمات داخلی مسیر آتی این بازار را تعیین خواهد کرد.
دیدگاهها