تعالی سازمانی در مسیر تاب‌آوری و بهره‌وری
بازار ؛ گروه صنعت: قاسم خرمی، رئیس سازمان مدیریت صنعتی، روز یکشنبه ششم مهر ۱۴۰۴ در حاشیه نشست تعالی سازمانی در گفتگو با پول تجارت ضمن تشریح ابعاد مدل‌های ارزیابی عملکرد سازمان‌ها و شرکت‌ها همسو با وضعیت تحریمی اقتصاد کشور بیان کرد:در مدل‌های ارزیابی نوین تعالی سازمانی، سه محور اصلی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه ویژه شود. نخست، تمرکز بر مشتری و نیازهای اوست؛ دوم، نگاه راهبردی و بلندمدت به ذی‌نفعان؛ و سوم، که بسیار کلیدی هست، درک رابطه میان اقدامات سازمان و نتایجی که حاصل خواهد گردید. این همان بخش توانمندسازهای مدرن هست که باید با شاخص‌های عملکردی دقیق، نتایج آن‌ها را ارزیابی کنیم.»
خرمی ادامه داد: «در مدل ما، ذی‌نفعان شامل مشتریان، کارکنان، جامعه، شرکا، تأمین‌کنندگان و سرانجام سهام‌داران هستند. ما در سال‌های ابتدایی، الگوهایی را از مدل‌های اروپایی اقتباس کردیم، اما از دهه ۹۰ به بعد، مدل بومی خودمان را توسعه دادیم که مبتنی بر نتیجه‌گرایی هست. هر اقدامی در حوزه توانمندسازی باید به خروجی مشخصی منجر شود و این خروجی‌ها باید قابل سنجش باشند.»
او با اشاره به دغدغه‌های مدیران ارشد کشور افزود: «یکی از چالش‌های همیشگی مدیران، حفظ وضع موجود در کنار آینده‌نگری هست. درک فضای سازمان، شناخت محیط کسب‌وکار، و تحلیل شرایطی مانند تحریم، تورم، و نوسانات سیاسی شامل مواردی هست که در تدوین استراتژی‌های مقابله‌ای باید لحاظ شود. سازمانی موفق هست که بتواند نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای خود را شناسایی کرده و برای هر سناریوی محتمل، آماده باشد.»
خرمی تأکید کرد: «تاب‌آوری سازمانی و مدیریت ریسک در شرایط نابسامان، نیازمند سیاست‌گذاری دقیق و انتقال تجربیات به سطح کلان کشور هست. ما تلاش می‌کنیم تا از طریق این مجله و سایر ابزارهای ارتباطی، به سیاست‌گذاری‌های صنعتی کشور کمک کنیم.»
او نیز به نقش زنان و کسب‌وکارهای کوچک اشاره کرد و بیان کرد: «رویکرد جدیدی در حال شکل‌گیری هست که نشان می‌دهد زنان در کسب‌وکارهای کوچک توانسته‌اند به موفقیت و سودآوری قابل توجهی دست یابند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که شرکت‌های خصوصی، به‌ویژه در بخش‌های نوپا، مشارکت مؤثری در فعالیت‌های صنعتی داشته‌اند.»
خرمی افزود: «خوشبختانه امسال شاهد حضور گسترده شرکت‌های کوچک و متوسط در فرآیند ارزیابی بودیم. البته شرکت‌های بزرگ و هلدینگ‌هایی که استراتژی منسجم و یکپارچه دارند نیز نقش مهمی ایفا کرده‌اند. این ترکیب، نشان‌دهنده بلوغ نسبی فضای کسب‌وکار کشور هست.
الزام سازمان‌ها به خودارزیابی
توران توانگر، رئیس مرکز تعالی سازمانی سازمان مدیریت صنعتی، با تشریح ابعاد جایزه ملی تعالی سازمانی و تأثیر آن بر ارتقای بهره‌وری، تاب‌آوری و اعتبار شرکت‌ها پرداخت و بیان کرد:«در جایزه تعالی، سازمان‌ها باید کلیه فرآیندهای خود را با دقت مورد توجه قرار دهند و همه ارکان و ذی‌نفعان را درگیر کنند. تشکیل کمیته‌های تعالی درون‌سازمانی، بررسی دقیق اینکه چه کاری انجام می‌دهند، با چه رویکردی آن را جاری می‌کنند، چگونه بهبود می‌بخشند و آیا به نتایج مورد انتظار رسیده‌اند یا نه، از الزامات این مسیر هست. این مدل، رویکردهای سازمان را به‌صورت جامع ارزیابی انجام می‌دهد و به شرکت‌ها کمک انجام می‌دهد تا در مسیر آینده‌سازی، به بهره‌وری و تاب‌آوری برسند.»
توانگر با اشاره به تلاش‌ها در به‌روزرسانی مدل جایزه افزود: «جایزه تعالی یکی از معدود جوایزی هست که بر اساس تجربه‌های سال‌های اخیر، بازخوردهای شرکت‌ها و تغییرات جهانی، به‌صورت بومی و حرفه‌ای به‌روزرسانی شده هست. این جایزه اکنون با رویکردی دقیق‌تر و علمی‌تر برگزار خواهد گردید و مدیران ارشد سازمان‌ها علاقه‌مند هستند که از طریق ارزیابی بیرونی، شکاف‌های عملکردی خود را شناسایی کنند.»
او در پاسخ به پول تجارت درباره نقش جایزه تعالی در بهره‌وری شرکت ها بیان کرد: «یکی از ویژگی‌های مهم این جایزه، الزام سازمان‌ها به خودارزیابی پیش از تدوین اظهارنامه هست. این فرآیند باعث خواهد گردید شرکت‌ها با نگاه ارزیابان حرفه‌ای مقایسه کنند که چقدر با استانداردهای تعالی فاصله دارند. نقاط قوت و قابل بهبود به‌صورت شفاف مشخص خواهد گردید و این اسکن دقیق، مسیر اصلاح را هموار انجام می‌دهد.»
توانگر به نقش جایزه در ارتقای اعتبار سازمان‌ها اشاره کرد و بیان کرد: «مدیریت استعدادها در سازمان‌ها به‌شدت تحت تأثیر برند و اعتبار آن‌هاست. شرکت‌هایی که در این جایزه شرکت می‌کنند، در فضای رقابتی قرار می‌گیرند و این رقابت، انگیزه‌ای برای بهبود مستمر ایجاد انجام می‌دهد. ما در مرکز تعالی، از نتایج حاصل از ارزیابی‌ها برای توسعه ذی‌نفعان استفاده می‌کنیم.»
او افزود: «هر سال، شرکت‌هایی که در معیارهایی مانند کارکنان، رهبری یا استراتژی امتیاز بالایی کسب کرده‌اند، به‌عنوان الگو انتخاب می‌شوند تا تجربه‌های موفق خود را به دیگران منتقل کنند. این انتقال دانش، باعث خواهد گردید سازمان‌ها مسیرهای اشتباه را با هزینه بالا طی نکنند و در زمان کمتر، با هزینه کمتر، به نتایج مطلوب برسند.»
توانگر درباره ساختار جایزه توضیح داد: «ما پنج بخش را پوشش می‌دهیم: ساخت و تولید، خدمات، سلامت، آموزش و بخش عمومی. شرکت‌ها در سه سطح جایزه شرکت می‌کنند: گواهینامه تعهد به تعالی، تقدیرنامه یک تا پنج ستاره، و تندیس‌های سیمین و زرین. برای حضور در جایزه، شرکت‌ها باید حداقل هشت ماه قبل فرآیند خودارزیابی را آغاز کرده باشند.»
او با اشاره به آمار امسال بیان کرد: «در سومین دوره جایزه امسال، ۱۷ شرکت در سطح تندیس، ۵۲ شرکت در سطح تقدیرنامه و تعداد قابل‌توجهی در سطح گواهینامه شرکت کرده‌اند. تاکنون ۶۳۲ شرکت موفق به دریافت تقدیرنامه و ۶۷۵ شرکت گواهی تعهد به تعالی شده‌اند. روند استقبال نسبت به سال گذشته رشد داشته و شرکت‌های خدماتی و کوچک و متوسط حضور پررنگ‌تری پیدا کرده‌اند.»
توانگر به نتایج چهار سال اخیر اشاره کرد و بیان کرد: «بررسی شرکت‌های متقاضی نشان می‌دهد که معیار تاب‌آوری و مدیریت ریسک در آن‌ها به‌طور قابل‌توجهی ارتقا یافته هست. نیز، در حوزه ایجاد ارزش پایدار برای ذی‌نفعان، شامل فروش، صادرات، سهم بازار و سودآوری، شرکت‌های ارزیابی‌شده عملکرد خیلی خوبی داشته‌اند. این نشان می‌دهد که سازمان‌های موفق، آن‌هایی هستند که بتوانند به‌صورت یکپارچه و جامع رشد و توسعه پیدا کنند.»
نقش مدیران و رهبران در بهره‌وری
نیز محمد محسن‌وند، معاون سازمان مدیریت صنعتی، او با نچندین اوقات راهبردی به جایزه ملی تعالی سازمانی، از اهمیت استمرار این رویداد و تأثیر آن بر فضای کسب‌وکار کشور سخن بیان کرد:«برگزاری بیست‌وسومین دوره جایزه تعالی سازمانی در بهمن‌ماه امسال، تنها یک رویداد نیست؛ بلکه پیامی روشن برای جامعه مدیریتی کشور دارد. همه می‌دانیم رسیدن به موفقیت مهم هست، اما حفظ آن مهم‌تر. ماندن در سکوی تعالی، نیازمند برنامه‌ریزی، ارزیابی مستمر و تعهد به بهبود هست. سازمان مدیریت صنعتی از سال ۱۳۸۲ با الگوبرداری از تجربیات کشورهای پیشرو و شرکت‌های موفق، این ساختار را بنیان نهاد و امروز، پس از ۲۳ سال، با افتخار آن را ادامه می‌دهد.»
او ادامه داد: «این استمرار، نشان‌دهنده اعتماد بنگاه‌ها به فرآیند جایزه هست. برای ما، این اعتماد یک سرمایه ملی هست. فرآیند ارزیابی ما مهندسی‌شده، به‌روز و مبتنی بر تجربه هست. ارزیابان ما علاوه بر تخصص، سلامت حرفه‌ای و اعتبار دارند. وقتی یک شرکت در سطوح تعالی قرار دریافت می‌کند، یعنی مسیر درستی را طی کرده و ما توانسته‌ایم با کمک ارزیابان، این سلامت را حفظ کنیم.»
محسن‌وند با اشاره به اثربخشی جایزه بیان کرد: «شرکت‌هایی که در این فرآیند شرکت کرده‌اند، با تحلیل هزینه‌فایده به این نتیجه رسیده‌اند که دستاوردهایشان بسیار فراتر از هزینه‌ها بوده هست. آموزش‌ها، مشاوره‌ها، زیرساخت‌های ایجادشده و بازخوردهای دقیق، همگی نشان می‌دهند که این جایزه نه‌تنها اعتبار می‌آورد، بلکه یادگیری و بهبود واقعی را رقم می‌زند.»
او افزود: «در بیش از یک دهه‌ای که خودم در ارزیابی شرکت‌ها حضور داشته‌ام، تجربه‌ای ارزشمند کسب کرده‌ام. مدل تعالی سازمانی یک پیام ساده دارد: چگونه بهتر اداره کنیم. اداره کردن سازمان نمی‌شود بر اساس سلیقه یا آزمون‌وخطا باشد. این مدل‌ها تجویزی نیستند، بلکه راهنمایی برای تصمیم‌گیری صحیح‌اند. ما به دنبال ترویج مبانی علمی بنگاه‌داری هستیم، نه صرفاً کسب‌وکار و سود.»
محسن‌وند با اشاره به مدل تعالی ۱۴۰۴ بیان کرد: «امسال، با شعار رهبری آینده، برنامه‌ای داریم که مسیر حرکت سازمان‌ها را مشخص انجام می‌دهد. برنامه یعنی ریل؛ شرکتی که برنامه ندارد، محکوم به روزمرگی و شکست هست. نقش مدیران و رهبران در این مسیر بسیار تعیین‌کننده هست. نگرش سیستمی، نگاه کل‌نگر، توجه به مشتری و ارزش‌آفرینی برای بازار، همگی از اصولی هستند که در این مدل مورد تأکید قرار می‌گیرند.»
او ادامه داد: «در سازمان‌ها، دو گروه انسانی داریم: تصمیم‌گیرندگان و اجراکنندگان. اما در تعالی، رهبران باید به دنبال نتایج پایدار باشند. سازمانی که یک سال سود می‌دهد و سال بعد ضرر، پایدار نیست. پایداری یعنی حرکت بر اساس یک فرآیند هدف‌گذاری‌شده و مهندسی‌شده هست.»
معاون سازمان مدیریت صنعتی درباره فرآیند ارزیابی بیان کرد: «شرکت‌ها اظهارنامه می‌نویسند، تیم ارزیابی وارد سازمان خواهد گردید، و سرانجام گزارشی شبیه پاسپورت پزشکی دریافت می‌کنند. این گزارش، نقاط قابل بهبود را مشخص انجام می‌دهد نه ضعف‌ها، بلکه زمینه‌هایی برای رشد. مدیریت ارشد بر اساس این اولویت‌ها، برنامه بهبود تعریف انجام می‌دهد و مسیر تعالی را ادامه می‌دهد.»
او در پایان تأکید کرد: «ما در سازمان مدیریت صنعتی، پرچمدار این مبانی هستیم. هدف ما توسعه مدیران و منابع انسانی، و توسعه سازمان‌ها و فرآیندهایشان هست. اگر در این دو مأموریت موفق باشیم، در موفقیت همه شرکت‌ها سهیم خواهیم قرار دارای بود. امیدوارم این نشست، بتواند مفاهیم صحیح بنگاه‌داری را به‌خوبی منتقل کند و گامی مؤثر در مسیر تعالی سازمانی کشور باشد.»
ارسال دیدگاه
دیدگاه‌ها