به گزارش پول و تجارت به نقل از خبرآنلاین، در روزهای اخیر، در حالی‌که فعال شدن «مکانیسم ماشه» در دستور کار طرف‌های ایران در پرونده هسته‌ای قرار گرفته قرار دارای بود، در داخل کشور شاهد اظهارنظرهای متفاوت و حتی بسیار متناقضی هستیم. از یک‌سو پیامی که دولت و مسئولان مذاکرات مخابره می‌کنند، استفاده از ظرفیت‌های دیپلماتیک برای حل‌وفصل این بحران هست و از جهات دیگر صداهای بسیار بلندی در فضای سیاسی شنیده خواهد گردید که نه‌تنها می‌تواند تلاش‌های دیپلماتیک را خنثی کند، بلکه حتی ممکن هست بحران کنونی را تشدید کند.
تاکید دولت و وزارت خارجه بر دیپلماسی
صداهای دوگانه مخصوصاً در روزهای منتهی به ضرب‌الاجل فعال‌سازی مکانیسم ماشه بلندتر بوده هست. در هم‌زمانی «اسنپ‌بک» با سفر رئیس‌جمهور به نیویورک، دولت و هیأت دیپلماتیک تلاش داشتند این پیام را منتقل کنند که تهران حل این بحران را در دیپلماسی و همکاری می‌داند. چنان‌که وزیر خارجه در جلسه شورای امنیت سازمان ملل هم‌گام با طرف‌های غربی بر حل مسأله از طریق دیپلماسی تأکید دارای بود.
البته این بخشی از پیامی قرار دارای بود که وزارت خارجه و دولت مخابره می‌کردند. وزیر خارجه در نشست جمعه‌شب چندین بار تأکید کرد که «مذاکره با آمریکا» یک‌بار به خروج واشنگتن از برجام ختم شده و بار دیگر به حمله نظامی به ایران. با این حال، اظهارات عراقچی، شامل آنکه در روزهای گذشته با طرف فرانسوی بیان کرد‌وگوهایی داشته، اشاره به توافق با گروسی در قاهره، یا اینکه بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در داخل ایران حضور دارند، نشان از تأکید دولت بر دیپلماسی در سیاست خارجی اعلامی خود داشته هست.
دنبال سلاح هسته‌ای نبوده ایم، با آژانس همکاری می‌کنیم و به NPT پایبندیم
عراقچی نیز در خصوص اتهام ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای اعلام کرد: «ایران به‌طور قاطع هرگونه سلاح کشتار جمعی، شامل سلاح هسته‌ای، را رد انجام می‌دهد. این سلاح‌ها غیرانسانی و مغایر با تعالیم اسلامی و نیز دکترین دفاعی ما هستند.»
پیش از سخنان عراقچی نیز رهبری در سخنان هفته گذشته خود چندین بار اعلام کردند ایران به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نبوده و نیست. شامل آنکه گفتند: «امروز ما از لحاظ غنی‌سازی اورانیوم در یک سطح بالایی قرار داریم. البته این غنی‌سازی را کشورهایی که می‌خواهند سلاح هسته‌ای درست کنند تا ۹۰ درصد خلوص هم می‌برند؛ ما چون احتیاج به سلاح نداریم و تصمیم بر عدم سلاح هسته‌ای هم داریم، تا آنجا بالا نبردیم.»
حتی مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، در بیان کرد‌وگویی رسانه‌ای با فاکس‌نیوز تأکید کرد که ایران به حفظ پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) متعهد هست و آماده اجرای کامل تعهدات خود در چارچوب توافق‌های بین‌المللی در این موضوع هست.
صدای هزینه‌ساز بلند تندروها: از تقاضا برای خروج از NPT تا درخواست ساخت سلاح هسته‌ای
اما صداهایی که از اردوگاه جریان سیاسی رقیب دولت شنیده خواهد گردید، نه‌فقط خنثی‌کننده این گفتگوها ظاهراً، بلکه در موارد بسیار زیادی از مانعی بزرگ حکایت دارد. جریان سیاسی رقیب دولت — که سعید جلیلی در هسته پنهان آن قرار دارد — در روزها و هفته‌های گذشته رویکرد متضادی نشان داده که خطرناک نیز ظاهراً. پیش از تعطیلات صحن علنی مجلس شورای اسلامی، نمایندگان نزدیک ۱۰ طرح با هدف خروج کشور از ان‌پی‌تی مطرح کرده‌اند که قرار بر این قرار دارای بود همگی یک‌کاسه شده و به یک طرح کلی تبدیل شوند.
با تعطیل شدن صحن مجلس، مجال پیشروی برای تبدیل این طرح‌ها به یک مصوبه قانونی از نمایندگان گرفته گردید، اما به آن معنا نیست که آن‌ها دست از تلاش خود کشیده‌اند. تاکنون چندین از این نمایندگان تندرو از فعال شدن مکانیسم ماشه، که حکم «تیر خلاص» به توافق هسته‌ای ایران و غرب دارای بود، ابراز خوشحالی کرده‌اند.
طرح خروج از ان‌پی‌تی در حالی از سوی این گروه دنبال خواهد گردید که می‌تواند هزینه‌های جبران‌ناپذیری داشته باشد. در روزهایی که ایران در مجامع بین‌المللی اعلام انجام می‌دهد به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست و در تلاش هست ثابت کند به تعهدات خود به این پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای پایبند بوده، بخش زیادی از نمایندگان مجلس وارد عمل شده و خواستار خروج از این پیمان شده‌اند.
تحریم‌ها اثر ندارد اما از NPT خارج شویم
پیام‌هایی که این جریان سیاسی مخابره انجام می‌دهد، صرفاً در تناقض با گفته‌های مسئولان پرونده هسته‌ای یا دولت نیست، بلکه خود مواضع این جریان دچار تناقض‌هایی نیز هست. شامل آنکه می‌گویند بازگشت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل تأثیر اقتصادی چندانی ندارد. با این حال سؤال آنجاست که اگر فعال شدن مکانیسم ماشه موضوع مهمی نیست، چرا آن‌ها در روزهای منتهی به اسنپ‌بک تا این اندازه واکنش نشان می‌دهند؟ آن‌ها از یک‌طرف ادعا می‌کنند که بازگشت تحریم‌های شورای امنیت خللی در اقتصاد ایران ایجاد نخواهد کرد و از طرف دیگر تهدید می‌کنند که با بازگشت تحریم‌ها خروج از ان‌پی‌تی و از آن بدتر آمادگی برای ساخت سلاح هسته‌ای را دنبال خواهند کرد.
حسینعلی حاجی‌دلیگانی، نماینده شاهین شهر در مجلس و یکی از طراحان خروج از ان‌پی‌تی، در پاسخ به این سؤال خبرآنلاین که «اگر بازگشت تحریم‌ها تأثیر چندانی ندارد، چرا چنین طرح‌هایی را دنبال می‌کنید؟» بیان کرد که طرف‌های غربی به دنبال تحمیل تداوم برجام هستند. او در پاسخ به این که «طرح‌هایی مثل خروج از ان‌پی‌تی واکنش به برجام هستند و نه تحریم؟» این موضوع را تأیید کرد.
برای حفظ بازدارندگی، آماده ساخت سلاح هسته‌ای شویم
این دسته از نمایندگان پا را فراتر گذاشته و خواستار ساخت سلاح هسته‌ای نیز شده‌اند. ۷۱ نماینده مجلس در نامه‌ای خطاب به سران سه قوه و اعضای شورای عالی امنیت ملی گفته‌اند که فتوای رهبری در خصوص حرام بودن ساخت سلاح هسته‌ای مربوط به سال ۱۳۸۹ و شرایط زمانی دیگری بوده هست. کامران غضنفری نیز در بیان کرد‌وگو با خبرآنلاین، در حالی‌که تأکید بر آماده‌شدن کشور برای ساخت سلاح هسته‌ای انجام می‌دهد، معتقد هست «تحریم‌هایی که قرار هست برگردد اقتصادی نیست و بیشتر جنبه نظامی دارد.» او استدلال خود و نمایندگان همسو با خود را این‌گونه بیان کرد که باید «چاشنی» ساخت سلاح هسته‌ای آماده شود تا اگر دشمن از این سلاح استفاده کند، دست نیروهای نظامی باز باشد.
پیامدهای نبود یک صدای واحد
چنین مواضع و اظهارنظرهایی در فضای سیاسی داخلی کشور، افزون‌بر آنکه مانع‌تراشی برای رقیب سیاسی تلقی خواهد گردید، منعکس‌کننده آن هست که از تهران یک صدای واحد بیرون نمی‌آید؛ موضوعی که می‌تواند طرف‌های غربی را در این شرایط به این برداشت برساند که در داخل آشفتگی و افکار مغشوشی وجود دارد. چنان‌که در زمان تصویب قانون راهبردی در مجلس گذشته نیز چنین شرایطی شکل گرفته قرار دارای بود. تهیه و تصویب این قانون که با مخالفت دولت وقت همراه شده قرار دارای بود، در حالی انجام گردید که نمایندگان تهیه‌کننده آن مشورتی با وزارت خارجه نداشته‌اند و حتی با نگاهی غیرواقع‌بینانه، همکاری با کشورهای ۱+۴ در حفظ برجام را منوط به رفع تحریم‌های حقوق بشری و ... نیز کرده بودند.
دیدگاه‌ها