به گزارش پول و تجارت به نقل از اکوایران، میزان درخواست منابع مالی بانک‌ها از بانک مرکزی در آخرین بازار باز برگزار شده باز هم رکورد زده هست. این‌ها درحالی هست که بانک مرکزی به مانند هفته‌های گذشته میزان کمتری از سفارشات را مورد پذیرش قرار داده هست.
براساس داده‌های بانک مرکزی از بازار باز برگزار شده در 7 مهر سال جاری، درخواست تامین مالی بانک‌ها از بانک مرکزی به بالاترین میزان در تاریخ بازارهای باز رسیده هست. این‌ها درحالی هست که ظاهراً بانک مرکزی با میزان کمتری از سفارشات بانک‌ها موافقت کرده و این موضوع را امکان دارد در نرخ‌های بهره بالا در بازار بین بانکی و مشارکت پایین آن‌ها در حراج اوراق مالی اسلامی دولتی مشاهده کرد. به عبارتی بانک‌ها کمبود شدید منابع مالی را تجربه می‌کنند.
در بازار باز 7 مهر چه گذشت؟
آمارها و داده‌های منتشر شده توسط بانک مرکزی حاکی از آن هست که بانک‌ها در بازار باز 7 مهر سال جاری 476 هزار و 930 میلیارد تومان از سکاندار پولی کشور درخواست تامین منابع مالی داشته‌اند. رقمی بی سابقه که بالاترین مقدار در تاریخ بازار باز محسوب شده و نشان از آن دارد که بانک‌ها با کمبود شدید منابع مالی مواجهه هستند. در واقع این روند از دوران جنگ بین ایران و اسرائیل شروع شده و تا به الان ادامه پیدا کرده هست. به طوری که از آن زمان بانک‌ها به صورت مداوم درخواست تامین منابع مالی خود را افزایش داده و در هر بازار باز نسبت به هفته‌های قبل بانک‌ها رکورد درخواست تامین اعتبار را در عملیات سیاست پولی شکسته‌اند.
با وجود اینکه بانک‌ها رکورد درخواست اعتبار از بانک مرکزی را شکسته‌اند اما این نهاد همچنان به سیاست خود در هفته‌های گذشته ادامه داده و مقادیر پایینی از سفارشات بانک‌ها موافقت کرده هست. این نهاد با 235 هزار میلیارد تومان از درخواست‌ها موافقت کرده که برابر با 49 درصد از سفارشات هست. رقمی که پایین‌ترین میزان موافقت نسبت به بازار بازهای برگزار شده در هفته‌های گذشته هست.
در عملیات سیاست پولی 7 مهر سال جاری، توافقاتی که به سررسید رسیده‌اند برابر با 236 هزار و 40 میلیارد تومان بوده و توافقاتی که همچنان در وضعیت باز قرار داشته و به سررسید نرسیده‌اند ارزشی معادل 235 هزار میلیارد تومان را به ثبت رسانده‌اند. در این بازار باز 22 بانک شرکت داشته‌اند.
جزئیات بازار شبانه منتهی به 7 مهر 1404
همانطور که اشاره گردید در بازار باز برگزار شده در هفته گذشته بانک مرکزی با بیش از نصف درخواست‌ها موافقت نکرده و از همین‌رو بانک‌ها جهت تامین نیاز مالی خود به بازار قاعده‌مند یا شبانه مراجعه کرده‌اند. مقادیر رد و بدل شده در این بازار بین 480 میلیارد تومان تا 17 هزار میلیارد تومان بوده و در روز آخر بازار قاعده‌مند یا شبانه ارزش اعتبارگیری به مقدار 2 هزار و 960 میلیارد تومان و ارزش توافقات سررسیده شده برابر با 480 میلیارد تومان بوده هست.
شرحی در رابطه با سیاست پولی بانک مرکزی
بانک مرکزی در ایران مانند تمام کشورهای جهان برای کنترل تورم یا تحریک تقاضا در اقتصاد از ابزارهای پولی و بانکی استفاده انجام می‌دهد. این نهاد که سیاستگذار پولی کشور محسوب خواهد گردید می‌تواند برای تحریک تقاضا و پاسخ به کمبود منابع مالی بانک‌ها، منابعی را در ازای گرو گرفتن اوراق بهادار (با نام ریپو اوراق یا توافق بازخرید نیز شناخته خواهد گردید) در اختیار بانک‌های متقاضی قرار دهد. معکوس این عملیات نیز قابل تصور هست که در چندین مقاطع در ایران به اجرا درآمده هست که طی آن بانک مرکزی اقدام به فروش موقت اوراق بهادار خود به شبکه بانکی انجام می‌دهد (ریپو معکوس) و در ازای آن از بانک‌ها، منابع مالی استقراض انجام می‌دهد.
امکان دارد بیان کرد توافق بازخرید اولین راه تامین مالی منابع بانکی در کشور هست. معمولا گفته خواهد گردید برای تامین منابع مورد نیاز ، بانک‌ها سه راه پیش‌روی خود دارند. اولین راه ، بازار باز هست. در این بازار بانک‌ها با نرخ ۲۳ درصد و سررسید مشخص ( معمولا ۷ روز ) اقدام به استقراض از بانک مرکزی می‌کنند. اگر بانک‌ها نتوانند در این بازار منابع خود را تامین کنند به سراغ بازار قاعده‌مند یا همان شبانه می‌روند. در این بازار نرخ استقراض ۲۴ درصد هست و مهلت بازپرداخت بانک‌ها به بانک مرکزی برابر با ۲۴ تا ۴۸ ساعت هست. از طرف دیگر بانک‌ها می‌توانند در بازار بین بانکی به تامین منابع خود بپردازند که سقف نرخ بهره این بازار نیز از طرف بانک مرکزی برابر با ۲۴ درصد تعیین شده هست. در واقع دالان نرخ بین بانکی در این بازار بین ۲۳ تا ۲۴ درصد اعلام شده هست.
دیدگاه‌ها