لی جیانان ، رئیس دفتر رادیو وتلویزیون چین CMG در ایران :
در سالهای اخیر، چین به یکی از پیشگامان جهانی در حوزه هوش مصنوعی (AI) تبدیل شده است. بر اساس گزارش اخیر آکادمی فناوری اطلاعات و ارتباطات چین (CAICT)، این کشور تا سپتامبر 2025 میزبان بیش از 5300 شرکت فعال در حوزه هوش مصنوعی بوده که حدود 15 درصد از کل شرکتهای این صنعت در جهان را تشکیل میدهد. این آمار نهتنها نشاندهنده رشد چشمگیر این صنعت در چین است، بلکه تأکیدی بر جایگاه این کشور بهعنوان یکی از قدرتهای برتر در رقابت جهانی فناوری هوش مصنوعی به شمار میرود. در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف این پیشرفت، عوامل کلیدی موفقیت، و تأثیرات آن بر اقتصاد و جامعه چین میپردازیم.
طبق گزارش CAICT، ارزش صنعت هوش مصنوعی چین در سال 2024 از 900 میلیارد یوان (معادل 126.7 میلیارد دلار) فراتر رفته است. این رقم نشاندهنده رشدی 24 درصدی نسبت به سال 2023 است که از پویایی و شتاب این صنعت حکایت دارد. این رشد نهتنها نتیجه سرمایهگذاریهای کلان دولتی و خصوصی است، بلکه به دلیل ایجاد زنجیرهای کامل و یکپارچه در این صنعت، شامل زیرساختهای اساسی، معماری مدلهای هوش مصنوعی، و کاربردهای صنعتی، محقق شده است.بر اساس دادهها، سه بخش اصلی این زنجیره در سال 2024 رشد قابل توجهی را تجربه کردهاند:
زیرساختهای اساسی: با رشد 54 درصدی، این بخش شامل توسعه سختافزارهای پیشرفته، تراشههای هوش مصنوعی، و زیرساختهای ابری است که ستون فقرات فناوری هوش مصنوعی را تشکیل میدهند.
معماری مدلها: این بخش که شامل طراحی و توسعه مدلهای یادگیری عمیق و الگوریتمهای هوش مصنوعی است، 18 درصد رشد داشته است.
کاربردهای صنعتی: با رشد 13 درصدی، این بخش نشاندهنده گسترش استفاده از هوش مصنوعی در حوزههایی مانند تولید، حملونقل، مراقبتهای بهداشتی، و خردهفروشی است.
این رشد متوازن نشاندهنده توانایی چین در ایجاد اکوسیستمی جامع است که از تحقیق و توسعه تا کاربردهای عملی را در بر میگیرد.
یکی از عوامل کلیدی موفقیت صنعت هوش مصنوعی چین، پیشرفت در حوزه سختافزارهای هوشمند است. دستگاههایی مانند تلفنهای همراه، رایانهها، و خودروهای مجهز به فناوری هوش مصنوعی با استقبال گستردهای مواجه شدهاند. برای مثال، خودروهای برقی هوشمند با قابلیتهای رانندگی خودکار، مانند محصولات شرکتهایی نظیر BYD و NIO، نمونهای برجسته از ادغام هوش مصنوعی در زندگی روزمره هستند. این دستگاهها نهتنها تجربه کاربری را بهبود میبخشند، بلکه دادههای ارزشمندی را برای بهبود الگوریتمهای هوش مصنوعی فراهم میکنند.علاوه بر این، چین در تولید تراشههای تخصصی هوش مصنوعی نیز گامهای بلندی برداشته است. شرکتهایی مانند هوآوی و Cambricon در حال توسعه تراشههایی هستند که با محصولات شرکتهای غربی مانند NVIDIA رقابت میکنند. این تلاشها به چین کمک کرده تا وابستگی خود به فناوریهای خارجی را کاهش دهد و خودکفایی بیشتری در این حوزه به دست آورد.
چین با درک اهمیت هوش مصنوعی در آینده اقتصاد جهانی، طرحی جامع تحت عنوان «AI Plus» را در سال 2025 معرفی کرد. این طرح با هدف تقویت زیرساختهای هوش مصنوعی و تسریع ادغام این فناوری در بخشهای مختلف اقتصادی و اجتماعی طراحی شده است. طرح «AI Plus» بر چند محور کلیدی تمرکز دارد:
تقویت زیرساختها: سرمایهگذاری در مراکز داده، شبکههای 5G و 6G، و رایانش ابری برای پشتیبانی از نیازهای محاسباتی هوش مصنوعی.
ترویج نوآوری: حمایت از استارتاپها و مراکز تحقیقاتی برای توسعه فناوریهای جدید.
کاربردهای گسترده: تشویق استفاده از هوش مصنوعی در بخشهایی مانند آموزش، بهداشت، و حملونقل برای ایجاد جوامعی هوشمندتر.
تنظیمگری مسئولانه: تدوین قوانین و استانداردهایی برای اطمینان از استفاده ایمن و اخلاقی از هوش مصنوعی.
این طرح نهتنها به توسعه فناوری کمک میکند، بلکه به ایجاد فرصتهای شغلی جدید و افزایش بهرهوری در اقتصاد چین نیز منجر شده است.
رشد صنعت هوش مصنوعی چین در حالی رخ میدهد که این کشور در رقابتی تنگاتنگ با ایالات متحده و سایر قدرتهای فناوری قرار دارد. با وجود محدودیتهای صادراتی اعمالشده توسط برخی کشورها بر فناوریهای پیشرفته، چین توانسته با تکیه بر نوآوری داخلی و سرمایهگذاریهای کلان، جایگاه خود را تثبیت کند. تعداد 5300 شرکت فعال در این حوزه نشاندهنده تنوع و پویایی اکوسیستم فناوری چین است که از غولهای فناوری مانند Baidu، Alibaba، و Tencent تا استارتاپهای نوظهور را در بر میگیرد.علاوه بر این، چین از مزیت بازار داخلی عظیم خود بهره میبرد. با جمعیتی بیش از 1.4 میلیارد نفر و دیجیتالیسازی گسترده، این کشور دادههای عظیمی برای آموزش مدلهای هوش مصنوعی در اختیار دارد. این دادهها به همراه زیرساختهای پیشرفته و حمایتهای دولتی، چین را به یکی از رهبران این صنعت تبدیل کرده است.
صنعت هوش مصنوعی چین با بیش از 5300 شرکت و ارزشی بیش از 126.7 میلیارد دلار، به یکی از ستونهای اصلی اقتصاد دیجیتال این کشور تبدیل شده است. زنجیره کامل این صنعت، از زیرساختها تا کاربردهای صنعتی، همراه با طرحهای استراتژیک مانند «AI Plus»، نشاندهنده عزم جدی چین برای رهبری در این حوزه است. در حالی که جهان به سوی آیندهای هوشمندتر حرکت میکند، چین با شتابی بیوقفه در حال بازتعریف جایگاه خود در این تحول بزرگ است. این پیشرفت نهتنها برای چین، بلکه برای کل جهان، نویدبخش نوآوریها و فرصتهای جدیدی در عصر هوش مصنوعی است.
دیدگاهها