به گزارش پول و تجارت، بازار مسکن کشور در ماه‌های اخیر در رکود سنگینی به سر می‌برد و بسیاری از فعالان حوزه مسکن، نگران اثر تحریم‌های جدید بر این بازار هستند. رکود طولانی‌مدت، تورم بالا و کاهش توان خرید خانوار، فضای اقتصادی را برای خرید و سرمایه‌گذاری در بخش مسکن دشوار کرده هست.
در کنار رکود عمیقی که بر بازار مسکن حاکم هست؛ موضوع مکانیسم ماشه نیز بر فضای اقتصادی کشور اثرگذار بوده و باعث افزایش نااطمینانی در بازارهای مختلف، به ویژه بازار مسکن، شده هست.
این وضعیت نه تنها توان مردم را برای خرید محدود کرده، بلکه سرمایه‌گذاران را نیز محتاط‌تر کرده و روند پروژه‌های ساختمانی را کند کرده هست. نظر به این مسائل، چندین از تحلیلگران بازار مسکن معتقدند؛ چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازار با رکود و عدم رشد محسوس؛ همراه خواهد قرار دارای بود و تنها در صورت ایجاد فضای اطمینان‌بخش و مدیریت ریسک‌ها، امکان تغییر روند وجود خواهد دارای بود.
در همین زمینه، پول و تجارت با فردین یزدانی، کارشناس مسکن، گفتگو کرده هست تا تاثیر تحریم‌ها، مکانیسم ماشه و وضعیت بازار مسکن تا پایان سال را بررسی کند.
گفتگوی پول و تجارت با فردین یزدانی را در ادامه بخوانید؛
******
*آقای یزدانی! اثر تحریم‌ها روی بازار مسکن چگونه است؟ آیا تحریم‌ها می‌تواند جهشی در قیمت‌ها ایجاد کنند؟
هم‌اکنون، اثر تحریم‌ها خاص نیست و تنها ممکن هست رکود موجود در بازار مسکن کمی عمیق‌تر شود. بازار مسکن، پیش از این نیز در رکود قرار دارای بود و این رکود نسبتاً طولانی‌مدت بوده هست. انتظار نمی‌رفت که بازار از این رکود خارج شود، بنابراین تنها اثری که امکان دارد تصور کرد، عمیق‌تر شدن رکود هست.
برای بازگشت بازار به شرایط عادی، به فضای اطمینان‌بخشی نیاز داریم که ممکن هست دو سال طول بکشد. تورم بالا و افزایش هزینه‌های ساخت نیز از دیگر عوامل محدودکننده هستند. قیمت‌ها دیگر قادر به رشد نیستند، زیرا با توان اقتصادی خانوارها هماهنگ نیستند؛ بنابراین تقاضای واقعی بسیار پایین هست و قدرت خرید کافی برای خرید مسکن وجود ندارد. تقاضای سرمایه‌ای هم به خاطر فضای نااطمینانی امکان دارد بیان کرد خیلی رشد نخواهد کرد.
جهش قیمت مسکن دور از انتظار است
*مقایسه‌ای بین وضعیت کنونی و سال‌های ۹۰ و ۹۱ داشته باشیم. آیا تحریم‌های امروز مشابه آن زمان است؟
شرایط آن دوره متفاوت قرار دارای بود. در سال‌های ۹۰ و ۹۱، کشور درآمد نفتی قابل توجهی دارای بود و ذخایر مالی خوبی موجود قرار دارای بود. نقدینگی زیادی وارد اقتصاد گردید، واردات کالا و خدمات گسترده قرار دارای بود و تورم به این شدت نبود و هزینه‌های خانوار محدود به اقلام ضروری نمی‌گردید.
زمانی که در سال ۹۰ تحریم‌های سازمان ملل اعمال گردید، مسیر تجارت خارجی سخت‌تر گردید و منابع مالی موجود در کشور، جز ورود به بخش مسکن، راهی نداشتند. بنابراین، جهش قیمت‌ها در بازار مسکن رخ داد و تولید هم به مقداری افزایش یافت.
اما الان آن شرایط وجود ندارد؛ منابع مالی کافی نیست، تورم چندین سال هست در حد بالاست و خانوارها توان خرید کافی ندارند. بنابراین احتمال جهش قیمت‌ها بسیار ضعیف هست و مشابه آن دوره تکرار نخواهد گردید، مگر اتفاق غیرمنتظره‌ای رخ دهد.
اثر ریسک های سیاسی بر تصمیم برای فروش مسکن
*فروشندگان اصلی بازار مسکن چه کسانی هستند؟
آمار دقیق ندارم، اما معمولاً افرادی که نیاز به نقدینگی دارند یا می‌خواهند واحد مسکونی خود را به دارایی قابل نقد تبدیل کنند، فروشنده هستند. نیز کسانی که سرمایه‌گذاری‌شان در واحد مسکونی به پایان رسیده و می‌خواهند زودتر بفروشند، در بازار حضور دارند.
این افراد معمولا به دنبال تبدیل دارایی غیرنقد به دارایی قابل نقد یا فروش زودتر واحدهای تکمیل شده هستند. به هر حال، ریسک‌های اقتصادی و سیاسی، شامل احتمال جنگ، می‌تواند تصمیم آن‌ها برای فروش را تحت تأثیر قرار دهد.
از رکود ساخت و ساز تا کاهش حاشیه سود سازنده
*پیش‌بینی شما برای بازار مسکن تا پایان سال چیست؟
پیش‌بینی کلی تا پایان سال شامل این موارد هست؛ رکود کامل در ساخت‌وساز، صعود هزینه‌های ساخت و مصالح، افزایش قیمت‌های فروش و کاهش حاشیه سود سازنده.
برای خریداران مصرفی، کاهش قیمت بعید هست؛ تورم در حال رسیدن به حدود ۵۰ درصد هست. بنابراین کاهش قیمت اسمی نخواهیم دارای بود، اما کاهش قیمت واقعی (با در نظر گرفتن تورم) قطعی هست و الان هم مشاهده خواهد گردید.
چشم انداز بازار مسکن
به گزارش اقتصادنیوز، در مجموع، همانطور که فردین یزدانی بیان می‌کند، آنچه امروز بر بازار مسکن ایران سایه انداخته، بیش از هر چیز رکود عمیق، تورم بالا و نااطمینانی سیاسی و اقتصادی هست. برخلاف تحریم‌های دهه 90 که ورود نقدینگی به این بخش جهش قیمتی را رقم زد، اکنون چنین ظرفیتی در اقتصاد کشور وجود ندارد و توان خرید خانوارها نیز به شدت محدود شده هست. بنابراین چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازار بیشتر به سمت رکود و کاهش قدرت خرید متمایل هست تا رشد ناگهانی قیمت‌ها.
از این رو، ظاهراً در شرایط کنونی، تنها با ایجاد فضای اعتماد، ثبات اقتصادی و مدیریت ریسک‌های بیرونی امکان دارد امیدوار قرار دارای بود که بازار مسکن مسیر متفاوتی را تجربه کند.
در غیر این صورت، رکود ادامه‌دار همراه با کاهش واقعی قیمت‌ها و کندی ساخت‌وساز همچنان ویژگی اصلی بازار خواهد قرار دارای بود و فعالان این حوزه باید تصمیم‌های خود را نظر به همین واقعیت تنظیم کنند.
دیدگاه‌ها