به گزارش پول و تجارت، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، پس از آنکه حماس با آزادی گروگان‌ها و پذیرش چندین دیگر از مفاد طرح آمریکا برای پایان جنگ موافقت کرد، به اسرائیل دستور داد فوراً بمباران غزه را متوقف کند. اگر چه مسائلی هم‌چون خلع سلاح همچنان حل‌نشده هست.
بمباران پس از اعلام ترامپ
منیژه مؤذن با ترجمه گزارشی از رویترز در اکوایران نوشت: دفتر نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، اعلام کرد اسرائیل برای «اجرای فوری» مرحله نخست طرح ترامپ در غزه برای آزادی گروگان‌های اسرائیلی، پس از پاسخ حماس، آماده خواهد گردید. اندکی بعد رسانه‌های اسرائیلی گزارش دادند که مقامات سیاسی کشور به ارتش دستور داده‌اند فعالیت‌های تهاجمی در غزه را کاهش دهد.
رئیس ستاد ارتش اسرائیل در بیانیه‌ای به نیروها دستور داد آمادگی خود را برای اجرای مرحله نخست طرح ترامپ افزایش دهند، بی‌آنکه اشاره‌ای به کاهش فعالیت‌های نظامی در غزه داشته باشد. در همین حال حماس، پس از آنکه رئیس‌جمهور آمریکا تا روز یکشنبه به این گروه فرصت داده قرار دارای بود که آن را بپذیرد یا با پیامدهای سنگین روبه‌رو شود، بالاخره به طرح ۲۰ ماده‌ای ترامپ پاسخ داد.
ترامپ که علاقه دارد خود را به عنوان تنها فرد قادر به تحقق صلح در غزه معرفی کند، سرمایه سیاسی زیادی برای پایان دادن به جنگ دوساله‌ای صرف کرده که ده‌ها هزار کشته بر جای گذاشته و اسرائیل متحد آمریکا را در صحنه جهانی منزوی کرده هست.
ترامپ بیان کرد که باور دارد حماس نشان داده «برای یک صلح پایدار آماده هست» و مسئولیت را بر دوش دولت نتانیاهو گذاشت. او در پلتفرم تروث‌سوشال نوشت: «اسرائیل باید فوراً بمباران غزه را متوقف کند تا بتوانیم گروگان‌ها را سریع و امن بیرون بیاوریم! ما الان درباره جزئیات در حال بیان کرد‌وگو هستیم. این فقط مربوط به غزه نیست، بلکه مربوط به صلحی دیرینه در خاورمیانه هست.»
دفتر نتانیاهو بیان کرد اسرائیل «به همکاری کامل با رئیس‌جمهور و تیم او برای پایان جنگ بر اساس اصولی که اسرائیل تعیین کرده و با چشم‌انداز رئیس‌جمهور ترامپ همسو هست، ادامه خواهد داد.»
ساکنان گزارش دادند تانک‌های اسرائیلی خیابان ثلاثینی در قلب شهر غزه را پس از پیام ترامپ به اسرائیل برای توقف بمباران، گلوله‌باران کردند. به گفته شاهدان هواپیماهای نظامی اسرائیل نیز در ساعت پس از بیانیه حماس، بمباران در شهر غزه را تشدید کردند و چندین خانه در محله رِمال را هدف گرفتند. به گفته ساکنان، در خان یونس نیز حملاتی انجام گردید اما گزارشی از تلفات منتشر نشد.
فشار بر نتانیاهو
پیش از اعلامیه‌های اخیر اسرائیل، خانواده‌های گروگان‌هایی که در غزه در دست حماس هستند از نتانیاهو خواستند «فوراً دستور آغاز مذاکرات برای بازگرداندن همه گروگان‌ها» را صادر کند.
در داخل اسرائیل، نخست‌وزیر میان فشار فزاینده برای پایان جنگ از سوی خانواده‌های گروگان‌ها و افکار عمومی خسته از جنگ و درخواست‌های اعضای تندرو ائتلاف راست افراطی‌اش که بر ادامه بی‌وقفه عملیات در غزه اصرار دارند، گرفتار شده هست. اسرائیل بیان می‌کند هنوز ۴۸ گروگان باقی مانده‌اند که ۲۰ نفرشان زنده هستند.
به گفته وزارت بهداشت غزه، کارزار نظامی اسرائیل بیش از ۶۶ هزار نفر را در غزه کشته هست که بیشترشان غیرنظامی بوده‌اند. این حملات بخش زیادی از نوار غزه را ویران کرده و محدودیت کمک‌ها باعث قحطی در بخش‌هایی از غزه شده و شرایط در سراسر این منطقه وخیم هست. یک کمیسیون تحقیق سازمان ملل و چندین کارشناس حقوق بشر معتقدند که اسرائیل در غزه مرتکب نسل‌کشی شده هست. دولت نتانیاهو بیان می‌کند اقداماتش در چارچوب دفاع از خود بوده هست.
اختلافات
حماس در نسخه‌ای از پاسخ خود که به دست رویترز رسیده، نگفته آیا با خلع سلاح و غیرنظامی‌سازی غزه، چیزی که اسرائیل و آمریکا خواستار آن هستند اما حماس پیش‌تر رد کرده قرار دارای بود، موافقت انجام می‌دهد یا نه. نیز حماس با عقب‌نشینی مرحله‌ای اسرائیل موافقت نکرده و همچنان خواهان عقب‌نشینی فوری و کامل هست. یک مقام ارشد حماس به الجزیره بیان کرد این گروه پیش از پایان اشغال غزه توسط اسرائیل خلع سلاح نخواهد کرد؛ اظهاراتی که فاصله میان طرفین را برجسته کرد.
به نوشته آسوشیتدپرس، پیش از این، ترامپ هشدار داده قرار دارای بود که حماس باید تا عصر یکشنبه با این توافق موافقت کند و تهدید به حمله نظامی حتی بزرگ‌تری کرده قرار دارای بود. ترامپ روز جمعه در رسانه‌های اجتماعی نوشت: «اگر این آخرین فرصت توافق حاصل نشود، جهنمی علیه حماس به پا خواهد گردید که هیچ‌کس تا به حال ندیده هست. به هر حال صلح در خاورمیانه برقرار خواهد گردید».
طبق این طرح که ترامپ اوایل این هفته در کنار نتانیاهو از آن رونمایی کرد، حماس ۴۸ گروگان باقی‌مانده - که حدود ۲۰ نفر از آنها گمان می‌رود زنده باشند - را ظرف سه روز آزاد خواهد کرد. نیز از قدرت دست خواهد کشید و خلع سلاح خواهد گردید. در عوض، اسرائیل حمله خود را متوقف کرده و از بیشتر مناطق عقب‌نشینی خواهد کرد، صدها زندانی فلسطینی را آزاد خواهد کرد و اجازه ورود کمک‌های بشردوستانه و سرانجام بازسازی را خواهد داد. طرح‌های جابجایی بخش زیادی از جمعیت غزه به کشورهای دیگر کنار گذاشته خواهد گردید.
موسی ابومرزوق، یکی از مقامات ارشد حماس مستقر در خارج از غزه، به شبکه الجزیره بیان کرد: پیشنهاد ترامپ «بدون مذاکره قابل اجرا نیست». بیانیه حماس اعلام کرد که حاضر هست تمام گروگان‌های باقی‌مانده را طبق «فرمول» طرح بازگرداند، که ظاهراً به تبادل صدها زندانی فلسطینی اشاره دارد. نیز بر تمایل دیرینه خود برای واگذاری قدرت به یک نهاد فلسطینی مستقل سیاسی تأکید کرد. اما ابومرزوق بیان کرد که ممکن هست برای حماس دشوار باشد که تمام گروگان‌ها را ظرف ۷۲ ساعت آزاد کند، زیرا یافتن بقایای چندین از اسیران می‌تواند روزها یا هفته‌ها طول بکشد. او بیان کرد که حماس مایل هست سلاح‌های خود را به یک نهاد فلسطینی آینده که غزه را اداره انجام می‌دهد، تحویل دهد، اما در بیانیه رسمی هیچ اشاره‌ای به این موضوع نشده هست. اسامه حمدان، یکی دیگر از مقامات حماس، به تلویزیون العربی بیان کرد که حماس از اداره خارجی نوار غزه امتناع خواهد کرد و ورود نیروهای خارجی «غیرقابل قبول» خواهد قرار دارای بود.
در همین حال سخنگوی وزارت خارجه قطر در ایکس اعلام کرد که دوحه هماهنگی با مصر، به‌عنوان میانجی، و ایالات متحده را برای ادامه بیان کرد‌وگوها درباره طرح ترامپ برای غزه آغاز کرده هست.
مسائل پیچیده همچنان باقی هست
حماس در پاسخ به طرح ترامپ بیان کرد از «تلاش‌های عربی، اسلامی و بین‌المللی، نیز تلاش‌های دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا برای پایان جنگ در نوار غزه، تبادل زندانیان و ورود فوری کمک‌ها» قدردانی انجام می‌دهد. این گروه اعلام کرد که «موافقت خود را با آزادی همه اسیران، چه زنده و چه اجساد، طبق فرمول تبادل موجود در پیشنهاد رئیس‌جمهور ترامپ، همراه با شرایط میدانی لازم برای اجرای مبادله» اعلام انجام می‌دهد. اما این گروه افزود: «در این چارچوب، جنبش آمادگی خود را برای ورود فوری، از طریق میانجی‌ها، به مذاکرات جهت بحث درباره جزئیات اعلام انجام می‌دهد.»
این گروه نیز بیان کرد آماده هست «اداره نوار غزه را به نهادی فلسطینی متشکل از شخصیت‌های مستقل (تکنوکرات‌ها) که بر پایه اجماع ملی فلسطینی و با حمایت عربی و اسلامی شکل گیرد، واگذار کند.» حماس روشن نکرد که آیا با پیشنهاد ترامپ مبنی بر محروم شدن از قدرت سیاسی در غزه موافقت خواهد کرد یا نه، اما اعلام کرد باید «در هرگونه بیان کرد‌وگوی ملی فلسطینی درباره آینده غزه حضور داشته و مشارکت کند.» حماس پیش‌تر نیز پیشنهاد داده قرار دارای بود همه گروگان‌ها را آزاد کند و اداره نوار غزه را به یک نهاد دیگر واگذار کند.
به نوشته اکسیوس، این نخستین بار از زمان بازگشت ترامپ به قدرت هست که او تلاش انجام می‌دهد نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو را برای توقف جنگ تحت فشار قرار دهد. فشار علنی ترامپ برای نتانیاهو خوشایند نیست. او به‌سختی می‌تواند از پذیرش درخواست تنها حامی مهم بین‌المللی‌اش سر باز زند.
موسی ابومرزوق، از رهبران حماس، به الجزیره بیان کرد: «اولویت توقف جنگ و کشتارهاست، و از این منظر به طرح ترامپ پاسخ مثبت دادیم.» او تأکید کرد حماس با ۹ بند نخست طرح ترامپ موافقت کرده هست. ابومرزوق بیان کرد حماس خواهان مذاکرات درباره جزئیات عقب‌نشینی اسرائیل هست.
یک مقام اسرائیلی به آکسیوس بیان کرد نتانیاهو از واکنش ترامپ شگفت‌زده شده هست. در مشورت‌هایی که نتانیاهو روز جمعه، پس از پاسخ حماس و پیش از اعلام ترامپ برگزار کرد، تأکید دارای بود که پاسخ حماس را به‌منزله رد طرح ترامپ می‌بیند. اما تیم مذاکره‌کننده اسرائیل که موضوع گروگان‌ها را پیگیری انجام می‌دهد، در واقع پاسخ حماس را مثبت ارزیابی کرده و آن را مسیری برای رسیدن به توافق می‌داند.
طرح ترامپ به حماس ۷۲ ساعت فرصت می‌دهد تا پس از دستیابی به توافق، همه ۲۰ گروگان زنده و بقایای ۲۸ گروگان کشته‌شده را آزاد کند. در مقابل، اسرائیل ۲۵۰ زندانی فلسطینی محکوم به حبس ابد به جرم قتل اسرائیلی‌ها و ۱۷۰۰ فلسطینی بازداشت‌شده در غزه از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به بعد را آزاد خواهد کرد.
دیدگاه‌ها