به گزارش پول و تجارت، بازار ارز از آغاز هفته، چهره‌ای متفاوت از هفته‌های پرتنش اخیر به نمایش گذاشت. امروز دلار که معاملات خود را در سطح ۱۱۳ هزار و ۳۵۰ تومان آغاز کرد، در ادامه روز با فشار فروش مواجه گردید و نهایتاً در سطح ۱۱۲ هزار و ۱۵۰ تومان بسته گردید؛ افتی بیش از ۲۳۰۰ تومان نسبت به روز گذشته. این روند نزولی که چندمین روز متوالی کاهش قیمت را رقم می‌زند، نشان می‌دهد که بازار وارد مرحله‌ای از آرامش نسبی و مدیریت‌شده شده هست؛ مرحله‌ای که حاصل ترکیب چندین عامل هم‌زمان در سیاست‌گذاری و رفتار معامله‌گران هست.
یکی از مهم‌ترین عوامل تداوم روند نزولی، کاهش انتظارات تورمی هست. انتشار پیام‌های صریح از سوی بانک مرکزی درباره اولویت کنترل تورم، تأثیر روانی قابل‌توجهی بر تصمیمات معامله‌گران داشته هست. بازار هم‌اکنون دیگر از جنس هیجان روزهای پرالتهاب شهریور نیست؛ به‌جای خریدهای هیجانی و نوسان‌گیری‌های لحظه‌ای، نوعی احتیاط و انتظار در رفتار بازیگران دیده خواهد گردید.
از جهات دیگر، اجرای سیاست‌های انضباطی پولی—شامل کنترل رشد پایه پولی، کاهش تزریق نقدینگی به سیستم بانکی و سخت‌گیری در تأمین منابع سفته‌بازانه—باعث شده حجم معاملات غیرمولد کاهش یابد. در واقع، بخشی از سرمایه‌هایی که پیش‌تر برای نوسان‌گیری وارد بازار ارز می‌گردید، اکنون در حالت انتظار قرار گرفته‌اند؛ چراکه چشم‌انداز سودهای سریع و کوتاه‌مدت ضعیف‌تر شده هست.
پایان تابستان نیز اثر روانی خود را بر بازار گذاشته هست. کاهش تقاضا برای ارزهای مسافرتی و کاهش ثبت سفارش‌های فصلی، از فشار سمت تقاضا کاسته هست. در کنار آن، نوسانات پایین‌تر موجب شده معامله‌گران خرد و میان‌مدت محتاط‌تر عمل کنند و حجم معاملات نسبت به هفته‌های گذشته کاهش یابد.
کارشناسان می‌گویند بازار فعلاً در حال «بازتعریف کف قیمتی» هست؛ یعنی سرمایه‌گذاران در حال ارزیابی این هستند که کاهش اخیر تا کجا می‌تواند ادامه یابد و چه سطحی می‌تواند نقش حمایت روانی را ایفا کند.
نقش بازارساز؛ مداخله هدفمند به‌جای ارزپاشی
در روزهای اخیر، بازارساز با رویکردی هدفمندتر وارد عمل شده هست. برخلاف دوره‌های گذشته که عرضه‌های سنگین بیشتر رنگ و بوی «ارزپاشی مقطعی» دارای بود، اکنون تمرکز سیاست‌گذار بر مدیریت جریان نقدینگی ارزی و «هدایت انتظارات» هست. به گفته فعالان، عرضه ارز در بازار متشکل با نظم بیشتری انجام خواهد گردید و اولویت با تأمین نیازهای واقعی و تجاری هست نه تزریق گسترده برای کاهش مصنوعی نرخ.
این تغییر رویکرد باعث شده بازار به‌تدریج از فضای واکنشی خارج شود و به سمت تعادل نسبی حرکت کند. البته کارشناسان هشدار می‌دهند که تداوم این وضعیت به پایداری سیگنال‌های ثبات و هماهنگی در تصمیمات اقتصادی وابسته هست.
سیاست‌های مقطعی، تیغ دو لبه برای ثبات ارزی
در حالی‌که افت نرخ دلار برای کوتاه‌مدت می‌تواند نشانه‌ای از ثبات نسبی باشد، کارشناسان یادآور می‌شوند که سیاست‌های مقطعی و سرکوب نرخ ارز در بلندمدت کارآمد نیستند. تجربه چندین سال گذشته نشان داده هرگاه نرخ ارز به‌صورت دستوری تثبیت شده، در دوره‌های بعدی جهش شدیدتری را تجربه کرده هست.
علت اصلی این پدیده را باید در شکاف میان رشد نقدینگی و ثبات ظاهری نرخ ارز جست‌وجو کرد. زمانی‌که نقدینگی در اقتصاد رشد انجام می‌دهد اما نرخ ارز به‌صورت مصنوعی ثابت نگه داشته خواهد گردید، فشار تقاضا به‌صورت پنهان جمع خواهد گردید و دیر یا زود در قالب جهش تورمی یا ارزی خود را نشان می‌دهد.
خروج سرمایه؛ چهره پنهان سیاست‌های ارزی
یکی از محورهای مغفول در تحلیل بازار ارز، مفهوم گسترده‌تر خروج سرمایه هست. خروج سرمایه صرفاً به معنای انتقال پول به خارج از کشور نیست؛ زمانی‌که مردم به‌جای سپرده‌گذاری یا سرمایه‌گذاری مولد، اقدام به خرید و نگهداری ارز یا طلا می‌کنند، در واقع همان فرایند خروج سرمایه در مقیاس داخلی رخ می‌دهد. نیز، زمانی‌که صادرکنندگان ارز حاصل از صادرات را به کشور بازنمی‌گردانند یا واردکنندگان بیش از نیاز واقعی ارز دریافت می‌کنند، این نیز به نوعی تخلیه سرمایه از چرخه تولیدی اقتصاد هست.
کارشناسان تأکید می‌کنند تا زمانی‌که سیاست‌های ارزی و تجاری مشوق چنین رفتارهایی باشد—یعنی چندگانگی نرخ‌ها، تثبیت مصنوعی قیمت‌ها و ابهام در بازگشت ارز صادراتی—نمی‌توان انتظار دارای بود ثبات بازار ارز پایدار بماند.
در مجموع، بازار ارز در روزهای اخیر نشانه‌هایی از آرامش را بروز داده هست، اما این آرامش هنوز شکننده و وابسته به استمرار انضباط پولی و اعتماد بازار به سیاست‌گذار هست. افت اخیر دلار بیشتر حاصل مدیریت انتظارات و کاهش تقاضای فصلی هست تا تغییرات بنیادی در ساختار اقتصاد.
ظاهراً اگر اصلاحات ساختاری در حوزه‌ی سیاست‌های ارزی، بانکی و مالی به‌صورت هماهنگ ادامه نیابد، این آرامش نیز موقتی خواهد قرار دارای بود. به بیان ساده‌تر، بازار فعلاً «نفس تازه کرده» اما برای ثبات واقعی به سیاست‌های پایدار و قابل پیش‌بینی نیاز دارد—نه تصمیم‌های مقطعی و کوتاه‌مدت.
دلار در مسیر اصلاح؛ تحلیلگران از حمایت ۱۱۲ هزار و مقاومت ۱۱۴ هزار تومان می‌گویند
قیمت دلار آزاد معاملات امروز را با گپ منفی 1150 تومانی، یک کانال پایین‌تر و در نرخ 113 هزار و 350 تومان بازگشایی کرد و با روند نزولی یک کانال پایین آمد و پله به پله تا سطح 112 هزار و 250 تومان پایین آمد.
تحلیلگران فنی این رفتار را نشانه‌ای از اصلاح طبیعی پس از رشدهای هفته گذشته می‌دانند و معتقدند بازار فعلاً در حال یافتن کف قیمتی جدید هست.
بر اساس تحلیل تکنیکال، حمایت اصلی دلار در محدوده ۱۱۲ هزار تومان قرار دارد و شکست این سطح می‌تواند مسیر را به‌سوی ۱۱۱۵۰۰ تومان باز کند. در مقابل، در صورت بازگشت تقاضا و واکنش خریداران، سطح ۱۱۳۸۰۰ تا ۱۱۴ هزار تومان نخستین مقاومت جدی محسوب خواهد گردید که عبور از آن می‌تواند سیگنال بازگشت موقت نرخ به کانال بالاتر را فعال کند.
به گفته‌ی چندین تحلیلگران بازار تهران، فضای کنونی بیشتر از آنکه نشانه‌ی ورود به یک روند نزولی عمیق باشد، اصلاحی در چارچوب تثبیت نرخ هست. نظر به افزایش عرضه ارز در بازار متشکل و کاهش هیجان سفته‌بازان، انتظار می‌رود دامنه نوسان دلار در روزهای آینده بین ۱۱۲ تا ۱۱۴ هزار تومان باقی بماند، مگر آنکه عامل سیاسی یا خارجی جدیدی مسیر بازار را تغییر دهد.
سقوط دوکاناله دلار هرات؛ تحلیلگران فنی از محدوده حمایتی ۱۱۱ هزار و مقاومت ۱۱۳ هزار و ۸۰۰ می‌گویند
قیمت دلار هرات معاملات امروز را با گپ منفی 50 تومانی نسبت به آخرین نرخ معاملات فردایی در نرخ 113 هزار و 100 تومان آغاز کرد و در همین کانال در نوسان قرار دارای بود و تا سطح 113 هزار و 800 تومان بالا رفت و با تغییر روند نزولی گردید و پله به پله با دو کانال کاهش، تا نرخ 111 هزار و 100 تومان پایین آمد و در همین کانال در نوسان قرار دارای بود و در پایان روی رقم 111 هزار و 700 تومان قرار گرفت.
تحلیلگران فنی می‌گویند افت دوکاناله امروز بیشتر از جنس اصلاح ساختاری هست تا تغییر بنیادین در روند. به باور آنان، سطح ۱۱۱ هزار تومان حمایت اصلی بازار محسوب خواهد گردید؛ محدوده‌ای که در صورت حفظ آن، می‌تواند زمینه بازگشت نرخ به کانال ۱۱۲ هزار تومان را فراهم کند. اما در صورت شکست این مرز و تثبیت زیر آن، احتمال افت بیشتر تا ۱۱۰۵۰۰ تومان نیز وجود دارد.
در سمت مقابل، اولین مقاومت مهم در محدوده ۱۱۲۸۰۰ تا ۱۱۳۸۰۰ تومان قرار دارد. عبور از این سطح، تنها در صورت افزایش تقاضای نقدی یا خبرهای مثبت از سمت بازار تهران ممکن خواهد قرار دارای بود. به گفته کارشناسان، نظر به کاهش حجم معاملات فردایی و کمرنگ شدن فشار روانی تقاضای سفته‌بازانه، دلار هرات در کوتاه‌مدت احتمالاً در بازه ۱۱۱ تا ۱۱۳ هزار تومان نوسان خواهد دارای بود؛ مگر آنکه عامل سیاسی تازه‌ای بر انتظارات بازار سایه بیفکند.
به‌گفته‌ی یکی از تحلیلگران بازار افغانستان، «رفتار امروز دلار هرات بیشتر بازتابی از فشار عرضه و کاهش نقدینگی در بازار موازی قرار دارای بود. هم‌اکنون معامله‌گران ترجیح می‌دهند در محدوده‌های حمایتی دست به خرید نزنند تا سیگنال قوی‌تری از سمت بازار تهران یا قیمت جهانی طلا دریافت کنند.»
کاهش قیمت درهم امارات؛ بازگشت به کانال 30 هزار تومان
قیمت درهم امارات معاملات خود را با گپ منفی 300 تومانی، در نرخ 30 هزار و 900 تومان استارت زد و با روند نزولی و پله به پله تا سطح 30 هزار و 350 تومان پایین آمد و در نرخ 30 هزار و 550 تومان بسته گردید.
به باور فعالان فنی بازار، حرکت نزولی امروز بیشتر از آنکه ناشی از تغییر بنیادهای اقتصادی باشد، نتیجه کاهش هم‌زمان تقاضا در بازار حواله و افت نرخ دلار هرات هست. آن‌ها معتقدند محدوده ۳۰ هزار تومان مهم‌ترین حمایت کوتاه‌مدت درهم محسوب خواهد گردید؛ سطحی که در صورت حفظ آن، احتمال بازگشت نرخ به سمت ۳۰ هزار و ۸۰۰ تا ۳۱ هزار تومان وجود دارد. اما شکست این مرز روانی می‌تواند درهم را به سمت کف‌های ۲۹ هزار و ۷۵۰ تومان سوق دهد.
معامله‌گران می‌گویند حجم معاملات امروز به‌وضوح کاهش یافته و بازار در انتظار نشانه‌ای قوی‌تر از سوی نرخ دلار تهران هست. به گفته یکی از معامله‌گران فنی بازار دوبی، «درهم هنوز روند مشخصی ندارد؛ اگر دلار در تهران بالای ۱۱۳ هزار تثبیت شود، امکان دارد انتظار بازگشت سریع درهم به بالای ۳۰۸۰۰ تومان را دارای بود. اما تا زمانی که فشار فروش ادامه دارد، احتمال نوسان در محدوده ۳۰ تا ۳۰۶۰۰ باقی می‌ماند.»
در مجموع، بازار حواله امارات فعلاً در فاز اصلاحی و کم‌عمق قرار دارد و معامله‌گران ترجیح می‌دهند تا روشن‌تر شدن وضعیت دلار داخلی، از ورود سنگین در این محدوده قیمتی خودداری کنند.
ثبات قیمت دلار و کاهش قیمت یورو در بازار رسمی
امروز در بازار رسمی، قیمت دلار ثابت و یورونزولی قرار دارای بود. دلار مبادله‌ای بدون تغییر نسبت به روز گذشته، 72 هزار و 389 تومان نرخ‌گذاری گردید، و نرخ حواله دلاری، 70 هزار و 281 تومان در معامله قرار دارای بود. یورو نیز در بازار رسمی با کاهش به نرخ 84 هزار و 977 تومان رسید و نیز حواله یورویی 82 هزار و 502 تومان نرخ گذاری گردید و درهم رسمی نیز 19 هزار و 711 تومان و حواله آن 19 هزار و 137 تومان قیمت‌گذاری گردید.
دیدگاه‌ها