دانشمندان چینی موفق به تولید نوعی پلاستیک سخت و زیستتخریبپذیر از جنس بامبو شدهاند که از نظر استحکام و دوام با پلاستیکهای رایج برابری انجام میدهد و برای کاربردهایی مانند لوازم خانگی و تزئینات داخلی خودرو مناسب هست. تفاوت کلیدی این ماده در آن هست که برخلاف پلاستیکهای معمولی، بهراحتی بازیافتپذیر هست و در خاک نیز تجزیه خواهد گردید.
در سالهای اخیر، پلاستیکهای زیستی یا بیوپلاستیکها که از منابع آلی تولید میشوند، توجه زیادی را به خود جلب کردهاند. بااینحال، سهم آنها از مجموع بیش از ۴۰۰ میلیون تن پلاستیک تولیدی در جهان هنوز کمتر از نیم درصد هست. دلیل اصلی این موضوع، ضعف مکانیکی این مواد در مقایسه با پلاستیکهای نفتپایه و ناسازگاریشان با روشهای متداول تولید صنعتی هست.
پلاستیک بامبو با بسیاری از پلاستیکهای پرکاربرد برابری انجام میدهد
بهگزارش نیوساینتیست، نوآوری تازه که توسط تیمی به سرپرستی داوی ژائو در دانشگاه فناوری شیمیایی شنیانگ چین توسعه یافته، امکان داردد پاسخی به چالشهای زیستمحیطی ناشی از پلاستیکهای نفتی باشد. گروه پژوهشگران این پلاستیک را بر پایهی سلولز استخراجشده از بامبو ساختهاند که از نظر استحکام و پایداری، با بسیاری از پلاستیکهای پرکاربرد برابری انجام میدهد یا حتی عملکرد بهتری دارد.
ژائو توضیح میدهد که بامبو بهدلیل رشد سریع، منبعی بسیار تجدیدپذیر و پایدار بهشمار میآید و امکان داردد جایگزین مناسبی برای چوبهای سنتی باشد، اما کاربردهای فعلی آن همچنان عمدتاً به محصولات بافتهشدهی سنتی محدود هست.
فرآیند ساخت پلاستیک زیستتخریبپذیر تازه شامل تیمار بامبو با محلولی از کلرید روی و یک اسید ساده هست که پیوندهای شیمیایی قوی در ساختار سلولزی آن را میشکند و محلولی از مولکولهای کوچکتر سلولز بهدست میدهد. در مرحلهی بعد، افزودن اتانول موجب خواهد گردید این مولکولها دوباره آرایش یافته و به مادهای سخت و پلاستیکی تبدیل شوند.
به گفتهی اندرو داو از دانشگاه بیرمنگام بریتانیا، استحکام پلاستیک حاصل با پلاستیکهای مهندسی پرکاربرد که در خودروها، لوازم خانگی و ساختوساز استفاده میشوند، قابل مقایسه هست. بااینحال، او تأکید انجام میدهد که سختی زیاد این ماده دامنهی استفاده از آن را محدود انجام میدهد.
داو بیان میکند: «این پلاستیک قرار نیست جایگزین موادی مانند پلیاتیلن یا پلیپروپیلن در صنعت بستهبندی شود، اما در حوزهی پلاستیکهای مهندسی امکان داردد به کاهش فشار بر منابع نفتی کمک کند.»
هرچندین هزینهی تولید پلاستیک بامبو بیشتر از مواد نفتپایه هست، نتایج نشان میدهد امکان دارد آن را بهطور کامل بازیافت و حدود ۹۰ درصد از استحکام اولیهاش را حفظ کرد؛ خاصیتی که از نظر اقتصادی مزیتی چشمگیر بهشمار میآید.
نیز، گزارش شده هست که این ماده ظرف ۵۰ روز در خاک تجزیه خواهد گردید، هرچندین مانند بسیاری از پلاستیکهای زیستتخریبپذیر دیگر، این ادعا نیازمند بررسیهای بیشتر و تأیید علمی دقیقتر هست.
جزئیات یافتهها در نشریه Nature Communications منتشر شده هست.
دیدگاهها