کمربند سیارکی در میان مدار مریخ و مشتری قرار دارد و مجموعهای وسیع از سنگها را شامل خواهد گردید که تصور خواهد گردید زمانی قرار قرار دارای بود به یک سیاره تبدیل شوند، اما هرگز چنین اتفاقی نیفتاد. وقتی منظومه شمسی حدود ۴٫۶ میلیارد سال پیش شکل گرفت، انتظار میرفت مواد این منطقه به هم پیوسته و سیارهای بسازند. بااینحال، تأثیر گرانشی سیاره مشتری از این روند ممانعت کرد و باعث گردید برخوردها بین این اجسام مخرب باشند و نه سازنده.
امروزه آنچه از این کمربند باقی مانده هست، فقط حدود سه درصد جرم ماه را در خود جای داده و این مواد در میلیونها کیلومتر پراکنده شدهاند. تأثیر مشتری به اینجا محدود نخواهد گردید. نواحی رزونانس گرانشی (مناطق فضا که در آن دورههای مداری سیارکها با مشتری، زحل و حتی مریخ تعاملات منظمی ایجاد میکنند)، مدارهای سیارکها را ناپایدار انجام میدهد و تکههای آنها را یا به سوی منظومه داخلی، جایی که زمین قرار دارد، پرتاب انجام میدهد یا به سمت مدار مشتری میفرستد.
تکههایی از سیارکها که از کمربند خارج نمیشوند، دراثر برخوردهای متقابل به گردوغبار شهابسنگی تبدیل میشوند. بهگزارش ساینس آلرت، تیمی از ستارهشناسان به سرپرستی جولیو فرناندز از دانشگاه جمهوری اروگوئه با دقت سرعت کاهش مواد کمربند سیارکی را محاسبه کردهاند. آنها دریافتند که کمربند سیارکی درحالحاضر حدود ۰٫۰۰۸۸ درصد از بخشی از مواد کمربند را که همچنان در برخوردهای جاری دخیل هستند، از دست میدهد.
گرچه عدد یادشده کوچک ظاهراً، در بازههای زمانی عظیم تحولات منظومه شمسی، جریان قابلتوجهی از مواد را نشان میدهد. نکته جالب در این تحقیق این هست که چه سرنوشتهای مختلفی در انتظار جرم ازدسترفته هست.
حدود ۲۰ درصد از آن به شکل سیارکها و شهابسنگهایی از مدار زمین عبور انجام میدهد و چندین اوقات به صورت شهابهای درخشان وارد جو خواهد گردید. ۸۰ درصد دیگر در اثر برخوردهای پیاپی به ذرات ریز گرد و غبار تبدیل خواهد گردید که باعث پیدایش درخشش کمنور گرد و غبار میان سیارهای در آسمان میگردد؛ نوری که پس از غروب یا پیش از طلوع خورشید قابل مشاهده هست. اجرام بزرگ شناختهشدهتر مانند سرس، وستا و پالاس در این مطالعه لحاظ نشدهاند، زیرا این اجرام به اندازه کافی پایدار بوده و دیگر در کاهش فعلی مواد شرکت ندارند.
درک میزان کاهش جرم کمربند سیارکی اهمیت زیاد و پیامد مستقیمی برای تکامل زمین دارد. اجسام بزرگی که از کمربند فرار میکنند، به سادگی در فضا ناپدید نمیشوند؛ چندین از آنها سرانجام به منظومه داخلی وارد میشوند و به شکل سیارک و شهابسنگ چندین اوقات از مدار زمین عبور میکنند و ممکن هست با سیاره ما برخورد کنند.
مطالعات نشان میدهد که اگر نرخ فعلی کاهش جرم به گذشته تعمیم داده شود، کمربند سیارکی حدود ۳٫۵ میلیارد سال پیش حدوداً ۵۰ درصد جرم بیشتری داشته و نرخ کاهش جرم نیز دو برابر کنونی بوده هست. این یافته با شواهد زمینشناسی از ماه و زمین مطابقت دارد که نشان میدهد نرخ برخوردها طی میلیاردها سال گذشته کاهش یافته هست.
کمربند سیارکی اغلب به عنوان ویژگی دائمی منظومه شمسی در نظر گرفته خواهد گردید، اما پژوهش جدید آن را بهعنوان ساختاری پویا نشان میدهد که میلیاردها سال هست رفتهرفته مواد خود را از دست میدهد.
لایههای شیشهای کروی یافتهشده در سنگهای زمین، گذشتهای پرتلاطم را نشان میدهند، زمانی که کمربند سیارکی پرجرمتر تکههای بیشتری از سنگ را به سوی زمین میفرستاد. امروز، این بمباران به جریان آرامی تبدیل شده و کمربند همچنان کاهش تدریجی خود را ادامه میدهد.
درک این فرآیند نه تنها به بازسازی تاریخ برخوردهایی که سطح زمین را شکل دادهاند کمک انجام میدهد، بلکه دادههای حیاتی برای مدلسازی خطرات آینده ناشی از اجرام نزدیک به زمین فراهم میآورد.
دیدگاهها