به گزارش پول و تجارت به نقل از فرارو، چندین روز پیش قرار دارای بود که شماری از رسانه‌ها شامل «دیفنس بلاگ» و «دیفنس میرور» گزارشهایی از افشای اسناد خرید ۴۸ فروند سوخو ۳۵ از سوی ایران منتشر کردند.
در همین ارتباط شماری از رسانه‌ها که اخبار نظامی را منتشر می‌کنند، ازافشای اسناد خرید سوخو-۵۷ از سوی الجزیره و سوخو-۳۵ از سوی ایران و اتیوپی خبر دادند. پایگاه «دیفنس بلاگ» در همین خصوص نوشت: یک سند که به تازگی از سوی شرکت دفاعی روسی «روستک» به بیرون درز کرده، جزئیات تازه‌ای را در خصوص قیمت گذاری، برنامه تحویل و صادرات جنگنده‌های پیشرفته سوخو برای شماری از مشتریان منطقه‌ای شامل ایران، الجزیره و اتیوپی نشان می‌دهد.
این اسناد شامل مکاتبات، ارائه‌ها و قراردادهای صادراتی هست که جزئیات همکاری دفاعی روسیه با شرکای خارجی، طرح‌های لجستیکی ارائه شده برای فرار از تحریم‌ها و اسناد فنی مرتبط با تحویل‌های تسلیحاتی را نشان می‌دهد. به نوشته دیفنس بلاگ، اگرچه اصالت این اسناد بطور مستقل مورد تأیید قرار نگرفته هست، تحلیلگران می‌گویند این محتوا به شکلی زیاد هم‌راستای گزارشهای سابقی هست که در خصوص مذاکرات مسکو در زمینه صادرات موارد نظامی انجام گرفته هست.
وقتی به جای نام خریداران، یک کُد ذکر می‌شود
اما مطلب جالب توجه در این اسناد آن هست که در بخش نام خریداران یک کد ذکر شده هست. در همین ارتباط، پایگاه دیفنس بلاگ بیان می‌کند: یکی از صفحات لو رفته از این اسناد که بسیار دست به دست هم شده هست، لیستی از قراردادهای شرکت «کرت» (KRET) هست که در واقع یک زیرمجموعه‌ای از روستک به شمار می‌رود که در راستای ادغام جنگ الکترونیک در هواپیماهای سوخو تخصص دارد. در این سند مشتری‌ها بر اساس سیستم طبقه‌بندی ملی روسیه کُدگذاری شده‌اند: کد ۳۶۴ به عنوان ایران، ۰۱۲ به عنوان الجزیره و ۲۳۱ به عنوان اتیوپی.
هر کدام از مشتری‌ها چند جنگنده سفارش داده‌اند؟
بر اساس این جدول افشا شده، ایران ۴۸ جنگنده سوخو-۳۵ چندین منظوره، الجزیره ۱۲ عدد جنگنده نسل پنجم سوخو-۵۷ و ۱۴ عدد سوخو-۳۴ و اتیوپی شش عدد سوخو-۳۵ سفارش داده هست. طبق این گزارش، در صورتی که این قراردادها دقیق باشند، نشانگر چندین از مهمترین صادراتهای روسیه در زمینه هواپیماهای جنگی از زمان حمله روسیه به اوکراین به حساب می‌آید.
ایران کی صاحب سوخو-۳۵ می‌شود
این سند نیز در خصوص جدول تحویل این جنگنده سخن به میان آورده هست. بر اساس این گزارش، قرار هست سوخو-۳۵های ایران بین ۱۶ تا ۱۸ ماه و ۴۶ تا ۴۸ ماه پس از دریافت پیش پرداخت‌های اولیه برای ایران ارسال می‌شوند. حال با احتساب اینکه نخستین پرداخت ایران سال ۲۰۲۲ بوده هست، ارسال کار از سوی کرت به کارخانه تولید هواپیما بین سالهای ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۶ بایستی صورت بگیرد و سرانجام، مونتاژ واقعی، آزمایش پرواز و صدور گواهینامه هواپیما بایستی صورت پذیرد که با این حساب، تحویل کامل این جنگنده‌ها به ایران بین سالهای ۲۰۲۶ تا ۲۰۲۸ صورت خواهد گرفت.
آیا اتیوپی زودتر از ایران جنگنده‌هایش را تحویل می‌گیرد؟
بنابر این سند افشا شده، اتیوپی قراردادش در مراحل پایانی قرار داشته و حتی امکان دارد تحویل آن‌ها آغاز شده باشد.
با این حال جدول زمانی این سند نشان می‌دهد بیشتر این قراردادها یا پیش از حمله روسیه به اوکراین امضا شده و یا اندکی پس از آغاز جنگ امضا شده هست.
موعد تحویل جنگنده‌های سوخو-۳۵
اما با آنکه ایران از خیلی وقت پیش سفارش این نوع جنگنده را به روسیه داده، اما همچنان موفق نشده هست تا آن‌ها را تحویل بگیرد. سال ۱۴۰۱ قرار دارای بود که یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در مصاحبه‌ای اختصاصی با خبرگزاری تسنیم از مسأله تحویل این جنگنده‌ها در اوایل سال ۱۴۰۲ سخن گفته قرار دارای بود.
شهریار حیدری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی زمستان ۱۴۰۱ در گفتگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، گفته قرار دارای بود: جنگنده‌های سوخو۳۵ که ایران به روسیه سفارش داده هست، اوایل سال آینده وارد کشور خواهد گردید.
حیدری نیز گفته قرار دارای بود: ما به کشور روسیه سفارش‌هایی نظیر سیستم‌های پدافندی، موشکی و نیز بالگرد را نیز داده‌ایم و اکثر این سلاح‌ها به‌زودی وارد کشور می‌شوند.
اما با نگاهی به امضای قراردادهای نظامی میان ایران و روسیه امکان دارد دریافت بدعهدی روسیه در تحویل ادوات نظامی به ایران مسأله جدیدی نیست و قدمتی دیرینه دارد. معروف‌ترین آن‌ها شاید مسأله خرید سامانه پدافندی اس-۳۰۰ از سوی ایران باشد که با کارشکنی طرف روسی، به پرونده‌ای جنجالی در روابط دو طرف بدل گردید. ماجرا به آنجا برمی‌گشت که ایران اواخر سال ۲۰۰۷ میلادی قرارداد خرید اس-۳۰۰ را با طرف روسی به امضا رساند و قرار قرار دارای بود روسیه ۵ آتشبار از این سیستم موشکی به ارزش حدود ۸۰۰ میلیون دلار را به ایران تحویل دهد؛ اما دیمیتری مدودف، رئیس جمهور وقت روسیه در سپتامبرسال ۲۰۱۰ میلادی با صدور فرمانی تحت عنوان «تدابیر مربوط به اجرای قطعنامه شماره ۱۹۲۹ شورای امنیت سازمان ملل متحد»، تحویل سیستم‌های S۳۰۰، تسلیحات زرهی و هواپیما، بالگرد و ناوهای جنگی به ایران را ممنوع و در پی آن، مسکو قرارداد تحویل سیستم‌های S۳۰۰ را در سپتامبر همان سال لغو کرد. در پی این اتفاق، ایران از روسیه در دیوان داوری بین‌المللی ژنو شکایت کرد و خواهان پرداخت غرامت ۴ میلیارد دلاری گردید.
پس از آنکه ایران و قدرت‌های غربی در سال ۲۰۱۵ موفق شدند به توافق هسته‌ای برجام دست پیدا کنند، ولادیمیر پوتین دستور رفع ممنوعیت تحویل این سامانه را صادر کرد و سرانجام روسیه در اکتبر ۲۰۱۶ (حدود ۹ سال پس از امضای قرارداد) از تکمیل تحویل این سامانه خبر داد. حال با این حساب ظاهراً روسیه بار دیگر در موضوع تحویل جنگنده‌های سوخو-۳۵ در حال طی کردن همان مسیری هست که پیشتر در زمینه تحویل سامانه‌های اس-۳۰۰ به ایران طی کرده قرار دارای بود؛ مسیری که با تعویق‌های مکرر و بدعهدی در تحویل این سامانه‌های نظامی همراه هست.
نکته مورد اهمیت آن هست که اگر طرف روسی در تحویل این جنگنده‌ها به ایران تعلل نمی‌کرد، شاید ایران در زمان جنگ ۱۲ روزه دست کم از چندین عدد از آن‌ها را دارای بود و نمی‌گذاشت اسرائیل از این نقطه ضعف هوایی ایران سوء استفاده لازم را ببرد.
دیدگاه‌ها