به گزارش پول و تجارت، هفته آینده که هواپیمای رئیس جمهور آمریکا در خاورمیانه به زمین می نشیند، دونالد ترامپ برای پذیرش مسئولیت های جدیدی وارد میدان خواهد گردید. او در پی توافق صلح در غزه اعلام کرد که خودش نقش رهبری هیئت صلح را به عنوان دولتی مرکزی در غزه، بر عهده خواهد گرفت.
رهبری هیئت صلح
شان متیوز در میدل ایست ای نوشت: ترامپ خود را در رأس کمیته‌ای قرار داده هست که بر اساس مفاد توافق صلح، قرار هست نظارت بر امور غزه را در دست بگیرد. کارشناسان معتقدند که با وجود اینکه مردم فلسطین او را انتخاب نکرده‌اند، قرار گرفتن ترامپ به عنوان ناظر نهایی بر این منطقه می‌تواند دوام آتش‌بس جاری را تضمین کند. دیوید شنکر، مقام سابق ارشد آمریکایی و عضو موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک، در این باره بیان کرد: این توافق مهر تأیید عملکرد ترامپ خواهد قرار دارای بود، او مالک این توافق هست و نمی‌خواهد شکست بخورد.
وجود یک هیئت بزرگ از ذینفعان با اهداف مختلف در توافق صلح جاری در غزه، به مقداری ماهیت و روح آتش‌بسی را که ترامپ برقرار کرده هست، نشان می‌دهد.
ضربه کلیدی به دولت نتانیاهو؟
در روی یکی از صندلی‌ها، مقامات اسرائیل نشسته اند. کارشناسان می‌گویند ترامپ با مهارت خود توانست نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، را برای موافقت با آتش‌بس غزه قانع کند. اگرچه اسرائیل هنوز کنترل بیش از نیمی از غزه را در می‌تواند و برای عقب نشینی بیشتر اختیارات زیادی را دارد، اما کارشناسان معتقدند که طرح ترامپ، دو ضربه کلیدی به دولت نتانیاهو وارد کرد؛ نخست، مخالفت با الحاق یا اشغال کامل غزه، و دوم، مخالفت با جابه‌جایی اجباری فلسطینی‌ها از غزه به دیگر کشورها.
وجود چنین بندهایی در برنامه ۲۰ ماده ای آمریکا، نشان از توجه به منافع دیگر اعضای هیئت ترامپ، یعنی کشورهای عرب و مسلمان می دهد.
ترامپ قصد دارد نیروهای حافظ صلح به غزه اعزام شوند و بازسازی این منطقه، توسط کشورهای عربی، تأمین مالی شود.
در شرایطی که جنگ افروزی های اسرائیل به مدت دو سال متوالی در غزه ادامه داشته هست، سازمان ملل نیز اقدامات اسرائیل برای نسل‌کشی علیه مردم فلسطین را تایید کرده هست.
تمامی این موارد، برنامه صلح ترامپ را در تاریخ مداخله آمریکا در مناقشه اسرائیل و فلسطین را منحصر به فرد ساخته هست.
اسرائیل نمی‌خواست این مناقشه بین‌المللی شود
مایکل وحید حنا، مدیر برنامه آمریکا در گروه بحران بین‌المللی به میدل ایست ای بیان کرد: اسرائیل هیچ‌گاه نمی‌خواست این مناقشه بین‌المللی شود. او در ادامه تاکید کرد که قدرت خارجی اصلی در این مناقشه چندین دهه ای، همواره آمریکا بوده هست؛ کشوری که خود را نه به عنوان میانجی، بلکه به عنوان شریک اسرائیل و همراه معرفی کرده هست.
حنا افزود: تفاوت وضعیت کنونی با گذشته، در این هست که ممکن هست اکنون شاهد پدید آمدن یک نیروی متوازن کننده باشیم. تصاویر منتشرشده از مذاکرات آتش‌بس در شهر تفریحی شرم‌الشیخ مصر نشان می‌دهد که ترامپ چه تعداد از رهبران عرب و مسلمان را برای پیشبرد توافق صلح گرد هم آورده هست. در این مذاکرات، حسن محمود رشاد، رئیس سازمان اطلاعات مصر، ابراهیم کالین، همتای ترکیه‌ای او، و محمد بن عبد الرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر قطر، حضور داشتند و با تیم‌های اسرائیلی و حماس گفتگو کردند. یک مقام سابق ارشد آمریکایی که در مذاکرات پیشین غزه شرکت دارای بود، بیان کرد که حضور ترکیه احتمالاً نقش کلیدی در متقاعد کردن حماس برای آزادسازی گروگان‌ها به صورت یک‌جا داشته هست، به ویژه پس از اینکه اسرائیل آتش‌بس ژانویه را یک‌طرفه شکست. او افزود: اردوغان نقش مهمی در جلب اعتماد حماس به تضمین آمریکا دارای بود، او به حماس قول داده که اسرائیل به آتش‌بس پایبند خواهد قرار دارای بود. نقش اردوغان احتمالا بسیار بیشتر از قطر و مصر قرار دارای بود و حماس، نمی‌خواست روی او را زمین بگذارد.
مرحله اول توافق در حال اجراست
قرار هست که روز دوشنبه، دونالد ترامپ وارد اسرائیل شود و برنامه صلح خود را در کنیست ارائه دهد. به گزارش آکسیوس، او قرار هست که پس از اسرائیل، برای شرکت در اجلاس رهبران عرب و اروپایی درباره آینده غزه، به مصر سفر کند.
تا روز جمعه، حماس و گروه‌های دیگر در غزه ۷۲ ساعت فرصت دارند تا۲۰ گروگان زنده و نیز اجساد ۲۸ نفر دیگر را تحویل دهند. در مقابل، اسرائیل از چندین مناطق غزه عقب‌نشینی، و حملات خود را متوقف کرده هست. نیز قرار هست نزدیک به ۲۰۰۰ زندانی فلسطینی و اجساد ۳۶۰ فلسطینی آزاد شوند، اگرچه آزادسازی زندانیان مشهور و محبوبی مانند مروان برغوتی که حماس امیدوار قرار دارای بود آزاد شوند، در این مرحله صورت نمی گیرد.
گام های بعدی توافق دشوارتر است...
به نظر می رسد که اجرای گام‌های بعدی برنامه صلح ترامپ، دشوارتر باشد. اسرائیل هنوز کنترل ۵۸ درصد از غزه را در می‌تواند و طرح هیچ زمان‌بندی مشخصی برای عقب‌نشینی کامل و نیز جزئیات «منطقه امنیتی» احتمالی، ارائه نداده هست. این برنامه ۲۰ ماده ای نیز پیشنهاد انجام می‌دهد که غزه توسط کمیته تکنوکرات فلسطینی اداره شود، کمیته ای که حماس در آن هیچ نقشی نخواهد دارای بود. نیز قرار هست که نیروی پلیس فلسطین توسط مصر آموزش داده شوند..
شخص دونالد ترامپ نیز قرار هست که ریاست یک هیئت صلح را برای نظارت بر این کمیته برعهده بگیرد. توافق نیز خواستار خلع سلاح حماس هست، اما این گروه اصرار دارد که سلاح‌های دفاعی خود را حفظ کند.
به علاوه، قرار هست که یک نیروی بین‌المللی تثبیت‌کننده در غزه مستقر شود، گروهی که احتمالاً شامل نیروهای عرب و مسلمان خواهد قرار دارای بود. کارشناسان هشدار می‌دهند که ترامپ در این زمینه‌ها تحت فشارهای مختلف ترکیه، کشورهای خلیج عربی، مصر و اسرائیل قرار خواهد گرفت.
تمامی این موارد، نقاطی هستند که به باور تحلیلگران، ترامپ را تحت فشارها و تأثیرات متفاوت قرار خواهد داد؛ چرا که هر کشور یا گروه می‌خواهد او را به سمت منافع خود هدایت کند.
این کشورها همه اهداف متفاوتی را در قبال فلسطینی‌ها دارند. برای نمونه، حضور نیروهای حافظ صلح ترکیه ممکن هست موجب اطمینان خاطر حماس شود، اما یک مقام آمریکایی اعلام کرده که اسرائیل نقش آنها را رد خواهد کرد
از جهات دیگر، مصر نیز خواستار مشارکت بیشتر سازمان آزادی‌بخش فلسطین در غزه هست، اقدامی که نتانیاهو به شدت با آن مخالف هست. دیوید شنکر درباره این پیچیدگی‌ها بیان کرد: این دولت به آسانی حواسش‌پرت خواهد گردید. چنین طرحی نیازمند مشارکت طولانی‌مدت در سطوح ارشد برای حل و فصل این جزئیات هست؛ در غیر این صورت، چنین توافقی تنها یک برنامه تبادل گروگان خواهد قرار دارای بود.
نقش مشاوران ترامپ در آینده بازسازی غزه
تاکنون چندین جزئیات از نحوه اجرای برنامه صلح ترامپ نظر به نقش نمایندگان و مشاوران او آشکار شده هست. بر اساس انتظارها، تونی بلر، نخست‌وزیر پیشین بریتانیا قرار هست که به هیئت صلح ترامپ بپیوندد و در تصمیم‌گیری‌های کلیدی نقش داشته باشد. میراث بلر با تهاجم سال ۲۰۰۳ به عراق و نیز مشارکت چندین اعضای موسسه او در بنیاد بشردوستانه غزه، همراه با ابهامات و انتقادات تاریخی هست، اما تجربه و روابط او در منطقه هنوز ارزشمند تلقی خواهد گردید. طرح ترامپ به وضوح قصد دارد ماموریت این بنیاد را پایان دهد و وظیفه توزیع کمک‌ها را مجدداً به سازمان ملل بازگرداند. اقدامی که نشان‌دهنده تلاش برای تمرکز قدرت و شفافیت بیشتر در روند بازسازی غزه هست.
به گفته کریستین کواتز اولریچسن، پژوهشگر خاورمیانه، ترامپ احتمالاً بر بلر و جرد کوشنر، داماد خود و مشاور ارشد سابقش، برای مدیریت مسائل مهمی مانند خلع سلاح حماس، اداره حکومت محلی و بازسازی زیرساخت‌های غزه تکیه خواهد کرد. بلر دارای روابط نزدیک با امارات هست و کوشنر نیز از طریق صندوق سرمایه‌گذاری خود روابط مالی و سیاسی محکمی با قطر، امارات و عربستان سعودی دارد. او نیز ارتباط نزدیکی با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان دارد.
اولریچسن افزود که این دو، یعنی بلر و کوشنر، به‌احتمال زیاد از نفوذ آمریکا بر دولت اسرائیل و نیز از نفوذ کشورهای خلیج بر گروه‌های فلسطینی برای حفظ آتش‌بس و اجرای برنامه صلح استفاده خواهند کرد. به عبارت دیگر، این تیم نقش یک پل میان قدرت‌های منطقه‌ای و آمریکا را دارد و تلاش انجام می‌دهد تا تضاد منافع میان اسرائیل، کشورهای عرب و گروه‌های فلسطینی را مدیریت کرده و ثباتی نسبی را در غزه ایجاد کند.
دیدگاه‌ها