شکوفایی غیرمنتظره آتاکاما؛ خشک‌ترین بیابان زمین به بهشت گل‌ها تبدیل شده است

بیابان آتاکاما در شیلی ممکن هست یکی از خشک‌ترین نقاط زمین باشد، اما حتی این سرزمین بی‌حاصل چندین اوقات اوقات به دریایی از گل‌های رنگارنگ تبدیل خواهد گردید و هم‌اکنون در اوج شکوفایی خود قرار دارد.

پدیده شکوفه‌دادن بیابان باعث خواهد گردید که در خشک‌ترین بیابان غیرقطبی جهان، فرشی وسیع و رنگارنگ از گل‌ها ظاهر شود. این اتفاق معمولاً زمانی رخ می‌دهد که شرایط نادری ازجمله دمای مناسب، میزان کافی نور خورشید و بارش شدید با هم جمع شوند. این بارش‌ها اغلب با الگوی آب و هوایی «ال‌نینو–نوسان جنوبی» (ENSO) مرتبط هستند که امکان داردد با تغییرات آب و هوایی شدید و غیرمعمول همراه باشد.

پس از بارش‌های غیرمعمول اخیر، در حالی که میانگین بارش سالانه آتاکاما تنها ۲ میلی‌متر هست، چندین مناطق مرتفع در فصل زمستان تا ۶۰ میلی‌متر باران دریافت کردند و اکنون فرشی از گل‌های صورتی پارک ملی یانوس دِ چاله را پوشانده هست.

آنا ماریا موجیکا، استاد دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه کاتولیک پاپی شیلی، در توضیح این پدیده بیان می‌کند: «این شکوفایی با جریان‌های ال‌نینو همزمان هست، زمانی که دما بالاتر هست، تبخیر بیشتر خواهد گردید و بنابراین بارش نیز افزایش می‌یابد. اما جریان‌های لانینا که هوا سردتر هست، این اثر را ایجاد نمی‌کنند.»

موجیکا می‌افزاید، در چهل سال گذشته، حدود ۱۵ رخداد از این دست ثبت شده هست. برآورده‌شدن تمام شرایط لازم برای شکوفایی کامل، آسان نیست، به همین دلیل طی چهار دهه گذشته تعداد این رویدادها کم بوده و معمولاً شکوفایی‌های بزرگ آتاکاما هر ۵ تا ۷ سال یک بار، بین سپتامبر تا نوامبر (بهار شیلی) اتفاق می‌افتند.

با‌این‌حال، ظاهراً این پدیده دیگر مانند گذشته طبق برنامه یا الگوی مشخص عمل نانجام می‌دهد. برای نمونه، شکوفایی‌های بزرگ پیش‌تر در سال ۲۰۱۵ اتفاق افتاد، سپس دوباره در ۲۰۱۷ و بعد در ۲۰۲۲ رخ داد که این بار کمی غیرمنتظره قرار دارای بود؛ زیرا در جریان لانینا اتفاق افتاد که معمولاً شرایط لازم برای شکوفایی کامل را فراهم نانجام می‌دهد.

انتظار می‌رود شکوفایی اخیر بیابان آتاکاما تا اوایل نوامبر ادامه داشته باشد، هرچندین چندین گونه‌های مقاوم به خشکی ممکن هست تا ژانویه دوام بیاورند.

تماشای بیابان آتاکاما در اوج شکوفایی بی‌تردید دیدنی هست، اما نظر به رخدادهای اخیر، ظاهراً جذابیت این پدیده تنها به رنگ‌های زیبا محدود نخواهد گردید و ارزش توجه بیشتر را دارد.