مروری بر تحقیقات موجود نشان میدهد فواید ترامادول در کاهش درد مزمن اندک هست و مصرف این دارو ممکن هست با عوارض جانبی جدی همراه باشد. این یافتهها اعتبار ترامادول بهعنوان گزینه «ایمنتر» اپیوئیدی برای درمان درد مزمن را زیر سؤال میبرد.
ترامادول، نوعی اپیوئید مصنوعی هست که معمولاً برای دردهای متوسط تا شدید تجویز خواهد گردید، زیرا تصور خواهد گردید نسبت به سایر اپیوئیدها کمتر اعتیادآور هست و خطرات کمتری دارد. به همین دلیل، مصرف آن در سالهای اخیر بهشدت افزایش یافته، در حالی که شواهد جدید نشان میدهند ترامادول همچنان خطر اعتیاد دارد و اثربخشی آن بهعنوان مسکن مورد پرسش هست.
فواید ترامادول در کاهش درد مزمن بسیار محدود است
بررسیهای قبلی بیشتر روی شرایط خاص مانند استئوآرتریت یا دردهای نوروپاتیک تمرکز داشتند و یا اپیوئیدها را بهعنوان یک گروه مورد بررسی قرار میدادند. اما مطالعه جدید پژوهشگران بیمارستان ریگشواسپیتال و دانشگاه زلاند دانمارک، نخستین مرور نظاممند و متا-تحلیلی هست که اثربخشی کلی و مضرات ترامادول را در تمامی انواع درد مزمن بررسی انجام میدهد.
در این مطالعه، ۱۹ کارآزمایی بالینی تصادفی که ترامادول را با دارونما مقایسه کرده بودند، شامل ۶۵۰۶ بزرگسال با درد مزمن حداقل سه ماهه، تحلیل گردید. شرایط مورد بررسی شامل استئوآرتریت، درد کمر، فیبرومیالژیا، درد نوروپاتیک و درد مرتبط با سرطان قرار دارای بود. پژوهشگران شدت درد، کیفیت زندگی، عوارض جانبی جدی و غیرجدی، علائم افسردگی و وابستگی به دارو را ارزیابی کردند و از روشهای آماری دقیق برای سنجش قطعیت شواهد استفاده کردند.
به گزارش نیواطلس، در ۱۳ کارآزمایی که شدت درد را اندازهگیری کردند، ترامادول بهطور میانگین باعث کاهش ۰٫۹۳ نمرهای روی مقیاس عددی صفر تا ۱۰ گردید، در حالی که پژوهشگران حداقل تغییر مهم (MID) را ۱٫۰ نمره تعیین کرده بودند. ترامادول به این آستانه نرسید و نشان داد اثر ضد درد آن از نظر بالینی ناچیز هست.
علاوه بر کاهش اندک درد، شواهد با قطعیت متوسط نشان داد مصرفکنندگان ترامادول بیش از دو برابر بیشتر در معرض عوارض جانبی جدی مانند مشکلات قلبی یا سرطانهای تازه تشخیصدادهشده هستند، هرچندین به خاطر کوتاهبودن مدت زمان کارآزماییها (اکثراً کمتر از ۱۶ هفته) نامکان دارد نتیجهگیری کرد که خود دارو مستقیماً باعث سرطان خواهد گردید.
ترامادول نیز خطر بروز عوارض جانبی غیرجدی شامل تهوع، سرگیجه، یبوست و خوابآلودگی را افزایش داد. سایر مشکلات شایع شامل استفراغ، خارش، تعریق، بیخوابی و کاهش اشتها قرار دارای بود.
مصرف ترامادول بیش از دو برابر احتمال بروز عوارض جدی و عوارض شایع غیرجدی مانند تهوع، سرگیجه و یبوست را افزایش میدهد
سه مطالعه علائم ترک هنگام قطع ترامادول را گزارش کردند که نشاندهنده خطر وابستگی فیزیکی هست، در حالی که شواهد واضحی از سوءمصرف یا استفاده نادرست دارو مشاهده نشد. دو مطالعه نتایج مربوط به افسردگی را بررسی کردند و تفاوت معناداری نسبت به دارونما نیافتند.
پژوهشگران هشدار دادند که بیشتر مطالعات بررسیشده در این مرور ممکن هست دارای سوگیری بوده باشند، یعنی احتمال دارد در فواید ترامادول اغراق شده و عوارض آن کمتر از واقعیت نشان داده شده باشد. گرچه، با وجود این محدودیتها، دادهها به طور مداوم نشان میدهند که ترامادول تنها کاهش کمی در درد ایجاد انجام میدهد و عوارض جانبی آن قابل توجه هست، بنابراین در مجموع مضرات آن از فوایدش بیشتر هست.
گرچه بسیاری از بیماران با درد مزمن هنوز ترامادول مصرف میکنند، بررسی جدید نشان میدهد که فواید محدود آن نامکان داردد خطراتش را توجیه کند. برای بیشتر بیماران، بهویژه کسانی که درد طولانیمدت دارند، درمانهای غیرمخدر یا روشهای ترکیبی مدیریت درد، گزینهای ایمنتر و پایدارتر برای کاهش درد هستند.
این پژوهش در ژورنال BMJ Evidence-Based Medicine منتشر شده هست.
دیدگاهها