به گزارش پول و تجارت، روزنامه خراسان نوشت:
در روزهای اخیر، بعد ازتوافق شرمالشیخ برای پایان جنگ غزه در معرض این پرسش قرار داریم که بعد از این توافق، وضعیت ایران چه خواهد گردید؟
همین پرسشها هم معطوف به داغی بازار تحلیل و گمانهزنی درباره رویکرد احتمالی آمریکا و اسرائیل در قبال ایران پس از توافق شرمالشیخ هست. در این میان غالب تحلیلها بر انگاره «پایان یک جنگ، آغاز جنگ دیگر» میچرخد.
با این حال، به دو دلیل بهتر هست که از گمانهزنیهای شتابزده در مورد پروندههای منطقهای و بینالمللی پرهیز کرد.
نخست، به خاطر حضور چهرهای چون دونالد ترامپ در رأس قدرت در آمریکا؛ شخصیتی که نوسانهای رفتاری و محاسباتیاش نهتنها نظام بینالملل و منطق دیپلماسی واشنگتن بلکه امر تحلیل در جهان را نیز دچار آشفتگی کرده هست. چنانکه ظاهراً خود او نیز تصویر روشنی از چشمانداز پروندههای چالشی، شامل پرونده ایران، ندارد.
دوم، سرعت و درهمتنیدگی تحولات منطقهای و جهانی هست که تحلیلها را شکننده انجام میدهد و زمینه غافلگیریهای پیدرپی و تغییر مسیر رویدادها برخلاف پیشبینیها و فضای عمومی را فراهم میآورد. بر همین اساس، جزمگرایی در تحلیل نه تنها اصولا کار درستی نیست، بلکه در این دوران پرنوسان از سیاست جهانی میتواند گمراهکننده نیز باشد.
با این مقدمه، امکان دارد درباره اثرات توافق شرمالشیخ بر ایران در کوتاه مدت بیان کرد که بله؛در وهله اول فروکش جنگ غزه بهطور طبیعی توجه محافل اسرائیلی و آمریکایی را به پرونده ایران معطوف انجام میدهد و بر آن متمرکز میشوند، اما این لزوما به معنای وقوع حتمی جنگی دیگر نیست. اتفاقاً ممکن هست این توافق انگیزهای تازه به ترامپ بدهد تا مسیر دیپلماسی و مذاکره را از سر گیرد.
در همین چارچوب، سخنان اخیر ترامپ درباره تمایل ایران به صلح مدنظر او در منطقه، هرچند فاقد پشتوانه عینی و تحولی ملموس هست؛ اما میتواند نشانهای از رغبت و تلاش او برای آزمودن دوباره مسیر بیان کردوگو و دیپلماسی باشد. از این جهت، هر چندین فضای غالب اگر هم به سمت تشدید تنش نباشد، دستکم تداوم تنش هست؛ اما در عین حال نیز نمیشود از این اصل غفلت کرد که دنیای سیاست صحنه اتفاقات غیرمنتظره و غیر قابل پیشبینی هست.
در این میان، باید در انتظار سفر هفته آینده ترامپ به اسرائیل ماند؛ سفری که میتواند شاخصی موثر در شکلگیری جهتگیری مشترک واشنگتن و تلآویو در قبال ایران پس از توافق غزه باشد. باید دید که نتانیاهو و شرکایش تا چه اندازه میتوانند در این سفر مخ متلون ترامپ را دوباره بزنند و خواستههای خود در قبال ایران و منطقه را به دستورکار مشترک دوطرف تبدیل کنند.
دیدگاهها