محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، در نشست با فعالان حوزه فینتک و مدیران پلتفرمهای معاملاتی طلا، بر ضرورت تعیین چارچوبهای دقیق برای فعالیت این کسبوکارها تاکید کرد. او با بیان این که چندین پلتفرمها در حال تبدیل شدن به نهادهایی شبهبانکی هستند، هشدار داد که چنین رویکردی مغایر مقررات هست و امکان داردد اعتماد عمومی را از بین ببرد.
به گفته فرزین، پلتفرمهای طلا نمیشود سپردهپذیری کنند یا به بهانه فروش «سود طلا» از مردم پول بگیرند. او تصریح کرد:
«شما بانک نیستید، باید معامله کنید. وقتی بدون انجام معامله از مردم پول میگیرید و وعده سود میدهید، درواقع وارد حوزه سپردهپذیری میشوید؛ این کار در مقررات ما مجاز نیست و باید متوقف شود.»
فرزین با اشاره به ضرورت واقعی بودن کالاهای معاملهشده، تاکید کرد که هیچ پلتفرمی حق فروش طلا بدون در اختیار داشتن فیزیکی یا حقوقی آن را ندارد. او افزود:
کالایی که میفروشید باید موجود باشد. فروش بدون پشتوانه، هم غیرشرعی هست و هم غیرقانونی. اگر پلتفرم صنفی هستید، باید مالک طلا باشید تا معامله اعتبار پیدا کند.- محمدرضا فرزین ، رئیسکل بانک مرکزی
او نیز بیان کرد بانک مرکزی در حال تدوین مقررات جدیدی در این زمینه هست تا حدود و الزامات فعالیت پلتفرمها بهطور رسمی مشخص شود.
رئیس کل بانک مرکزی بخش مهم دیگری از نگرانیها را مربوط به محل نگهداری وجوه کاربران دانست و بیان کرد: «پول مردم باید در بانکی مشخص نگهداری شود. احتمال ورشکستگی یا سوءاستفاده وجود دارد و ما باید بدانیم این وجوه کجا قرار دارند و چگونه مصرف میشوند.»
او تأکید کرد که پلتفرمها باید عملیات تصفیهی منظم و قابل ردیابی داشته باشند: «نخواهد گردید یک گرم طلا در روز بین چندینین کاربر خریدوفروش شود. چنین حجمی از معاملات بدون تصفیهی دقیق، منجر به اختلال در بازار خواهد گردید.»
فرزین درباره نوع طلای مورد معامله نیز هشدار داد و بیان کرد طلای آبشده به خاطر ممنوعیت واردات و نبود شفافیت، نامکان داردد مبنای فعالیت پلتفرمها باشد. او توضیح داد:
«طلای عرضهشده باید عیار مشخص داشته باشد و در خزانهای رسمی نگهداری شود. سرمایه اصلی ما و شما اعتماد مردم هست؛ اگر این اعتماد از بین برود، نه فقط یک پلتفرم بلکه کل این صنعت آسیب میبیند.»
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه به ضرورت دسترسی نهاد ناظر به دادههای مالی اشاره کرد و بیان کرد هدف از این اقدام، محدود کردن کسبوکارها نیست بلکه اجرای استانداردهای بینالمللی در زمینه شفافیت و مبارزه با پولشویی هست.
او تأکید کرد: «اطلاعات تراکنشها باید در اختیار بانک مرکزی قرار گیرد. این الزام به معنی محدودیت نیست، بلکه شرط فعالیت حرفهای در نظام مالی هست. ما عضو کنوانسیونهای بینالمللی مانند FATF و پالرمو هستیم و باید بتوانیم این مقررات را در تمام فعالیتهای مالی کشور اعمال کنیم.»
فرزین نیز با اشاره به پیشنهاد چندین فعالان برای فعالیت «۷ در ۲۴» پلتفرمهای طلا بیان کرد که چنین مدلی در بازارهای رسمی پذیرفته نیست. او افزود:
هیچ بازاری در دنیا ۲۴ ساعته فعال نیست. باید ساعات شروع و پایان مشخصی وجود داشته باشد تا امکان تصفیه و نظارت فراهم شود. البته این موضوع نیازمند بررسی کارشناسی هست و تصمیم نهایی پس از مشورت با فعالان گرفته خواهد گردید.- محمدرضا فرزین ، رئیسکل بانک مرکزی
رئیسکل بانک مرکزی در بخش پایانی سخنانش چندین خط قرمز اساسی را برای فعالیت پلتفرمهای مالی برشمرد: جلوگیری از خروج سرمایه، ممانعت از پولشویی و پرهیز از ایجاد انحصار. او تاکید کرد که هرگونه اقدامی که منجر به تضعیف بنگاههای کوچک یا توقف فعالیت کسبوکارها شود، برخلاف هدف بانک مرکزی هست:
ما نمیخواهیم کسبوکارها را تعطیل کنیم یا فضای فعالیت را تنگ کنیم. اما در مقابل، شما هم باید وظایف خود را در برابر نهاد ناظر انجام دهید. فعالیت نمیشود منجر به خروج سرمایه یا شکلگیری انحصار شود. کسبوکارهای کوچک نمیشود زیر فشار ساختارهای بزرگ از بین بروند.- محمدرضا فرزین ، رئیسکل بانک مرکزی
او در پایان از فعالان حوزه فینتک دعوت کرد تا در جلسات تخصصی مشترک با بانک مرکزی حضور یابند تا مقررات نهایی به گونهای تدوین شود که هم امنیت اقتصادی و مالی کشور حفظ شود و هم مسیر رشد کسبوکارهای نوآورانه هموار بماند.
دیدگاهها