به گزارش پول و تجارت به نقل از خبرآنلاین، اختلافات میان علی شمخانی و حسن روحانی بار دیگر به رسانه‌ها بازگشته هست؛ اختلافاتی که هر از چندین اوقات تیتر رسانه‌ها خواهد گردید، اما این بار موضوع حساس‌تر از همواره هست. در حالی که پرونده ساقط کردن هواپیمای اوکراینی هنوز زخمی بر افکار عمومی هست، شمخانی با طرح ادعاهایی علیه رئیس دولت‌های یازدهم و دوازدهم، دوباره این موضوع را به سرخط خبرها آورد.
رمزگشایی از یک ادعا
روز گذشته، فیلمی از علی شمخانی، عضو شورای دفاع، در رسانه‌ها منتشر گردید که مقابل دوربین جواد موگویی نشسته و ادعاهای جدیدی را درباره هواپیمای اوکراینی مطرح انجام می‌دهد. پرونده‌ای که حساسیت‌های زیادی بر روی آن از سوی افکار عمومی وجود دارد و با گذشت نزدیک به ۶ سال از آن واقعه همچنان حساسیت درباره آن پابرجاست.
او در این فیلم تأکید انجام می‌دهد: «بعد از وقوع حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی، سردار باقری با من تماس گرفتند و بلافاصله به رئیس‌جمهور اطلاع دادم. وظیفه‌ای نداشتم که این خبر را به آقای ظریف اعلام کنم.» در این میان، برای رمزگشایی از ادعاهای اخیر شمخانی باید کمی به عقب برگشت، به ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸.
سپس سخنگوی سازمان هواپیمایی نیز در نخستین اظهارنظر در بیان کرد‌وگو با ایلنا علت حادثه را نامشخص اعلام کرد. اما ساعتی پس از حادثه اولین ویدئو از سقوط هواپیما منتشر گردید و بعد از انتشار آن چندین رسانه‌های خارجی همچون ایندیپندنت و نیویورک‌تایمز با استناد به تصاویر منتشرشده از محل سقوط، احتمال اصابت موشک و یا تیراندازی را مطرح و همین‌ها را عامل سقوط دانستند؛ موضوعی که در همان زمان توسط مقامات ایرانی تکذیب و رد گردید. سرانجام پس از ۳ روز تکذیب‌های مکرر از سوی مقامات مهم کشوری و لشکری در ساعت ۷ صبح روز ۲۱ دی ماه ۹۸ ستاد کل نیروهای مسلح با انتشار بیانیه‌ای خطاب به مردم، مسئولیت سقوط این هواپیما را پذیرفت. بیانیه‌ای که شوک بزرگی به جامعه وارد کرد.
در بخشی از این اطلاعیه با اشاره به تهدیدات احتمالی آمده قرار دارای بود: «در چنین شرایط حساس و بحرانی، پرواز شماره ۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین از فرودگاه امام خمینی (ره) حرکت نموده و هنگام چرخش، کاملاً در حالت نزدیک‌شونده به یک مرکز حساس نظامی سپاه و در ارتفاع و شکل پروازی یک هدف متخاصم قرار دریافت می‌کند که در این شرایط بر اثر بروز خطای انسانی و به صورت غیرعمد، هواپیمای مذکور مورد اصابت قرار گرفته که متأسفانه موجب به شهادت رسیدن جمعی از هموطنان عزیز و جان‌باختن تعدادی از اتباع خارجی می‌گردد.»
نیز، سردار حاجی‌زاده، فرمانده هوافضای سپاه، در نشست خبری همان روز اعلام کرد که صبح روز چهارشنبه وقتی از این خبر مطلع گردید، بلافاصله به مسئولان اطلاع داد: «به من گفتند که هدفی را زدیم، ولی تقارن آن یک مقدار من را به شک انداخت. من غرب کشور بودم، ولی بلافاصله به سمت تهران آمدم. ولی بین راه با مسئولان تماس گرفتم و گفتم این اتفاق افتاده و من احتمال بالا می‌دهم که هواپیمای خودی را زدیم.»
دولتمردان روحانی چه می‌گویند؟
از جهات دیگر، از نکات مهمی که شمخانی در اظهارات خود بیان کرده، دو نکته قابل توجه وجود دارد. نخست آنکه شمخانی ادعا کرده هست از همان لحظات اولیه، رئیس‌جمهور وقت، حسن روحانی، را درباره علت اصلی این حادثه در جریان قرار داده هست. این در حالی هست که بررسی اظهارات و سخنان دولتمردان وقت حکایت از بی‌اطلاعی آنان از این ماجرا تا ساعتی قبل از انتشار بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح دارد. حسن روحانی در نشست خبری خود در ۲۷ بهمن سال ۹۸، در پاسخ به سوالی درباره زمان اطلاع از اشتباه انسانی در سقوط هواپیمای اوکراینی، بیان کرده قرار دارای بود: «من جمعه ظهر فهمیدم که این حادثه یک اشتباه انسانی قرار دارای بود.»
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور در دولت روحانی نیز درباره این موضوع در مصاحبه‌ای گفته قرار دارای بود: «صبح پنج‌شنبه، بعد از جلسه دبیرخانه شورای امنیت ملی، معاون شمخانی از ظریف می‌خواهد که چیزی را اعلام کند؛ ظریف بیان می‌کند من هیچ چیزی نمی‌دانم، چه چیزی را اعلام کنم. ظریف به شمخانی بیان می‌کند در بیرون گفته شده به هواپیما شلیک شده که شمخانی بیان می‌کند این را هم داریم بررسی می‌کنیم. اینجا شک‌شان بیشتر گردید.»
وی درباره زمان و نحوه اعلام خبر سقوط هواپیما نیز خاطرنشان کرده قرار دارای بود: «در جلسه، روحانی به قطعیت رسید که هواپیما زده شده و اصرار کرد که باید امشب به مردم اعلام شود. در جلسه مخالفت وجود دارای بود که ما به قطعیت نرسیدیم؛ روحانی می‌بیان کرد تمام رسانه‌ها چیز دیگری می‌گویند، شما چیز دیگری می‌گویید؛ محکم بگویید هست یا نیست. بعد از جلسه توافق کردند که بیانیه بدهند؛ روحانی هرچه صبر کرد، دید بیانیه اعلام نمی‌شود. بالاخره شنبه اعلام گردید.»
اما جان کلام شمخانی آنجایی هست که گفته هست: «من وظیفه‌ای نداشتم که این خبر را به آقای ظریف اعلام کنم.» این اظهارات کنایه‌آمیز دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی، با اشاره به اظهارات ظریف در مصاحبه لو رفته با سعید لیلاز هست که بیان کرده قرار دارای بود: «صبح چهارشنبه هواپیمای اوکراینی را زدند، من ظهر جمعه رفتم جلسه ویژه دبیرخانه شورای امنیت و عرض کردم که حالا دنیا بیان می‌کند موشک خورده هست، اگر واقعاً موشک خورده هست بگوید تا ببینم چطور می‌توانیم علاج کنیم. خدا شاهد هست آنگونه با من برخورد کردند که انگار کفر ابلیس گفتم.» در واقع، شمخانی با بیان اینکه وظیفه‌ای برای در جریان گذاشتن محمدجواد ظریف، به‌عنوان وزیر امور خارجه، از جریان حادثه‌ای به این مهمی نداشته هست، بدین معناست که می‌خواهد بر صحت بی‌اطلاعی او از سقوط هواپیما صحه بگذارد. از جهات دیگر این حرف شمخانی در خود تناقضی دارد؛ چرا که اگر رئیس دولت از ماجرا خبر داشته باشد قاعدتا به واسطه وظیفه ذاتی وزارت خارجه در هماهنگی با کشورهای ذینفع در حادثه، از سوی رئیس جمهور مطلع می‌شده هست و عدم اطلاع‌رسانی به ظریف از سوی روحانی در صورت اطلاع، وجه منطقی ندارد؛ آن هم در شرایطی که افکار عمومی به شدت در این موضوع ملتهب بوده هست.
انتقامی که ناکام ماند
اینکه در ذهن شمخانی هنگام طرح چنین ادعایی درباره هواپیمای اوکراینی چه گذشته و چه نیتی در سر داشته هست، بر هیچ‌کس عیان نیست؛ اما اختلافات میان او و رئیس‌جمهور وقت، علی‌الخصوص در ماجرای مربوط به مذاکرات احیای برجام در سال‌های ۹۹ و ۱۴۰۰، این گمانه که که او به دنبال انتقام‌گیری بوده هست را تقویت انجام می‌دهد. انتقام‌گیری که با مرور اظهارات دولتمردان سابق و آشکار شدن تناقضات اظهارات شمخانی، با شکست مواجه گردید.
به بیان دیگر، جدا از آنکه حسن روحانی با عدم تمدید حکم شمخانی به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی در دولت دوازدهم، مخالفت خود را با حضور او در این سمت نشان داده قرار دارای بود، کارشکنی‌هایی که در زمان احیای مذاکرات برجام از سوی شمخانی و چندین تن از اعضای شعام صورت گرفت، باعث گردید تا روحانی سکوت خود را شکسته و پرده از سیاسی‌بازی‌ها در آن دوران بردارد. هرچند شمخانی در آن زمان به‌صورت مستقیم مخالفت خود را با برجام علنی نکرده قرار دارای بود، اما رسانه نزدیک به این چهره، با خبرسازی‌های متعدد سعی در سنگ‌اندازی در سد راه تیم دیپلماسی دولت روحانی دارای بود.
حال اظهارات اخیر شمخانی می‌تواند نشانه‌ای از تسویه حساب با افشاگری‌های حسن روحانی و تیم او درباره مواضع و اقدامات شمخانی در کارشکنی علیه احیای برجام داشته باشد و به همین دلیل با دست گذاشتن بر روی چنین پرونده حساسی، تلاش کرده تا افکار عمومی را علیه روحانی بشوراند؛ همان افکار عمومی که بابت لاپوشانی سه روزه و تاکید بر فنی بودن علت حادثه، به شدت عصبانی بوده و هست و همچنان آن را از یاد نبرده هست. از زاویه دیگر امکان دارد بیان کرد شمخانی به سبب آنکه طبق روایات اعضای دولت روحانی ازهمان روز اول تقریبا در جریان بوده، با این سخنان خواسته تا برای خودش یک شریک دست و پا کند.
از دیگر سو، از آنجایی که این روزها به سبب فعال شدن مکانسیم ماشه، مخالف‌خوانی‌های شمخانی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی و هم‌تیمی‌هایش در مخالفت با احیای برجام دوباره بر سر زبان‌ها افتاده و افکار عمومی یکی از مقصران این شرایط را گعده‌ی قدرتمند مخالفان احیای برجام در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ می‌داند، خواسته با طرح چنین ادعاهایی در جبهه‌ای دیگر حسن روحانی را زمین‌گیر کند؛ اما حافظه تاریخی جامعه خبرهای به نقل از منبع آگاه در رسانه نزدیک به شمخانی را که مذاکرات احیای برجام را تحت تاثیر خود قرار می‌داد و باعث ایجاد مشکل در روند مذاکرات می‌گردید را با خاطر دارد؛ اقداماتی که حتی با واکنش دفتر ریاست جمهوری همراه قرار دارای بود و موجب درگیری لفظی میان رئیس دفتر روحانی و دبیرخانه شعام گردید.
حالا پس از روایت عجیب شمخانی از چندین ساعت گیر کردن زیر آوار منزل خود پس از حمله اسرائیل و اقامه نماز صبح زیر آوار، که سوالات زیادی را برای مخاطب ایجاد کرد، یک روایت عجیب دیگر رو کرده هست؛ اطلاع رئیس جمهور وقت از علت ساقط شدن هواپیمای اوکراینی و بی‌اطلاعی وزیر خارجه‌ی همان دولت؛ آن هم ناگهان ۶ سال بعد از حادثه!
دیدگاه‌ها