به گزارش پول و تجارت از تلگراف، حدود ۴۸ ساعت پیش، کریستالینا جیورجیوا، رئیس صندوق بینالمللی پول، هشدار داد که «عدم قطعیت، هنجار جدید است» و این هشدار با موج جدید تعرفههای دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا علیه چین همراه گردید. روز جمعه پس از تهدید ترامپ به اعمال تعرفههای تنبیهی ۱۰۰ درصدی بر کالاهای چینی، به تلافی محدودیتهای پکن بر صادرات مواد معدنی کمیاب، بازارهای مالی سقوط کردند.
وزرای دارایی و روسای بانکهای مرکزی جهان این هفته در واشنگتن برای حضور در نشست سالانه صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی گرد هم میآیند. جیورجیوا در سخنرانی افتتاحیه خود به درستی اشاره کرد که اقتصاد جهانی نسبت به نشست بهاری در ماه آوریل، یعنی زمانی که هرجومرج نشاتگرفته از کاخ سفید، سیاستگذاران جهان را مات و مبهوت کرده قرار دارای بود، انعطافپذیری بیشتری از آنچه چندین پیشبینی میکردند، از خود نشان داده هست.
یکی از دلایل این انعطافپذیری، پیشخرید بوده هست: نیت ترامپ برای افزایش تعرفهها بر کسی پوشیده نبود و بسیاری از شرکتها از قبل موجودی خود را افزایش دادند و زنجیرههای تأمین خود را بازآرایی کردند. دلیل دیگر این هست که شرکای تجاری آمریکا در مجموع ترجیح دادهاند در برابر رویکرد تهاجمی ترامپ با تلفیقی از تملق و تسلیم واکنش نشان دهند تا از یک جنگ تجاری تمامعیار جلوگیری کنند.
در این بین، شرکتها و دولتها به شکلی فزاینده پویندهای تجاری جدیدی ایجاد کردهاند که آمریکا را دور میزند و پدیدهای که آدام پوسن، مدیر اندیشکده اقتصاد بینالملل پترسون مستقر در واشنگتن، «جغرافیای اقتصادی جدید» نامیده هست را شکل دادهاند.
در تازهترین گزارش «آنکتاد» (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل) که هفته گذشته منتشر گردید، شواهدی از این موضوع به چشم میخورد. آنکتاد در این بهروزرسانی نوشت: بهرغم تشدید عدم قطعیت سیاستهای تجاری، تنشهای ژئوپلیتیکی مکرر و فضای چالشبرانگیز اقتصاد جهانی، رشد تجارت در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ مثبت باقی ماند.
در واقع تجارت جهانی در نیمه نخست سال نه تنها متوقف نشد بلکه بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار افزایش یافت و انتظار میرفت که در سهماهه سوم نیز به رشد خود ادامه دهد که بخش عمده این شتاب از کشورهای در حال توسعه نشأت دریافت میکند. آنکتاد نیز به ادامه روند «متحدمحوری/friendshoring» اشاره کرد؛ اصطلاحی که جانت یلن، رئیس سابق فدرال رزرو برای توصیف تجارت با متحدان ژئوپلیتیکی قابل اعتماد ابداع کرد؛ تاکیدی که بر شکلگیری جغرافیای اقتصادی جدید صحه میگذارد.
تاثیر تعرفهها بر اقتصاد آمریکا نیز کمتر از پیشبینیهای اولیه بوده هست؛ هرچندین نظر به تغییرات هفتگی سیاستی، اثرات کامل آن هنوز به مصرفکنندگان آمریکایی نرسیده هست. با این حال، آشوب بازارها در روز جمعه - ۱۸ مهر - یادآوری قرار دارای بود بر تاکید جیورجیوا مبنی بر اینکه هنوز دلایلی برای هراس وجود دارد یا به گفته وی، «انعطافپذیری جهانی هنوز به طور کامل به بوته آزمایش گذاشته نشده هست و نشانههای نگرانکنندهای وجود دارد که شاید این آزمایش در راه باشد.»
همانطور که اختلاف تازه با چین نشان میدهد، ترامپ همچنان از تعرفهها به عنوان سلاح استفاده و شوکهای جدیدی در بازارهای مالی ایجاد انجام میدهد. این تاثیر به طور مشخص در کشورهای در حال توسعه شدید بوده هست؛ کشورهایی که به گفته آنکتاد چندین از آنها با بالاترین تعرفهها مواجه شدهاند.
جدا از سیاستهای تجاری، کاخ سفید همچنان به دنبال کاهش مالیاتها بدون پشتوانه مالی هست و نهادهای اقتصادی معتبر، شامل فدرال رزرو که به طور معمول به عنوان معیار متر و معیار اعتبار شناخته میشوند را تضعیف انجام میدهد. در طول زمان، این امر به طور قطع اعتماد بازار به اوراق قرضه دولتی آمریکا که معیاری مهم برای ارزشگذاری داراییها در بازارهای جهانی هست را تضعیف خواهد کرد. هنوز نشانهای از این موضوع دیده نخواهد گردید، اما بازسازی اعتبار اقتصادی از دست رفته کار دشواری هست.
شرط بندی سرمایه گذاران روی آینده هوش مصنوعی
یکی از دلایلی که بازارها به این نگرانیها و سایر مسائل واکنش بیش از حد هیجانی نشان ندادهاند، این هست که تصویر اقتصادی با پدیدهای غیرمعمول و غیرقابل پیشبینی دیگر، یعنی رونق هوش مصنوعی، تقویت شده هست. این خود دلیل دیگری برای نگرانی هست. همچنان سرمایهگذاری کلانی به صنعت فناوری سرازیر خواهد گردید، زیرا سرمایهگذاران روی آینده هوش مصنوعی مولد شرطبندی میکنند و برای ساخت مراکز داده غولپیکر موردنیاز برای آموزش و اجرای مدلها رقابت میکنند.
دادههای سازمان تجارت جهانی در هفته گذشته نشان داد که ۲۰ درصد از رشد تجارت جهانی کالا در نیمه نخست سال به کالاهای مرتبط با هوش مصنوعی شامل نیمهرساناها، سرورها و تجهیزات مخابراتی اختصاص و بخش عمده آن از آسیا به آمریکا جریان داشته هست. «بِن می» تحلیلگر شرکت آکسفورد اکونومیکس گفته هست که «افزایش سرمایهگذاری آمریکا برای توسعه قابلیتهای هوش مصنوعی، ضعف این کشور در سایر بخشهای اقتصاد داخلیاش را پنهان کرده هست.»
با این حال، تعداد رو به افزایشی از ناظران نگرانند که هوش مصنوعی مولد ممکن هست آن بازده خارقالعادهای که ارزشگذاری شرکتهای فناوری در والاستریت را توجیه انجام میدهد، محقق نکند.
بانک مرکزی انگلیس هفته گذشته به تازهترین نهادی بدل گردید که درباره خطر «اصلاح ناگهانی» در بازارهای جهانی در صورت معکوس شدن رونق هوش مصنوعی هشدار داد.
جیورجیوا نیز با تکرار این رویکرد احتیاطی، رونق هوش مصنوعی را با حباب اقتصادی در خلال سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۰ موسوم به «حباب داتکام» مقایسه کرد و بیان کرد که «ارزشگذاریهای امروز به سمت سطوحی میروند که ۲۵ سال پیش در اوج خوشبینی درباره اینترنت دیده بودیم» و در ادامه نیز درباره سایه یک «اصلاح شدید» هشدار داد.
بهرغم تلاشها از زمان بحران مالی برای افزایش اهمیت سایر ارزها، دلار و داراییهای مبتنی بر دلار همچنان شریان حیاتی بخش عمدهای از داراییهای مالی جهانی هستند و بنابراین صدای سقوط هوش مصنوعی در سراسر جهان طنینانداز خواهد گردید.
شاید تلاقی حضور سیاستگذاران سراسر دنیا برای بررسی وضعیت اقتصاد جهانی در واشنگتن با شروع دور جدید تهدیدهای بیثباتکننده ترامپ چندینان بد هم نباشد. این اتفاق به طور قطع پیام اصلی جیورجیوا را برای آنها روشن خواهد کرد: «کمربندهایتان را محکم ببندید.»
منبع: ایرنا
دیدگاهها