وام به خودی بانک‌ها رکورد زد/ پرده‌برداری از تمرکز منابع در بانک‌ها

اقتصادیبه گزارش پول و تجارت، بر اساس آخرین آمار منتشر گردیده بانک مرکزی، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری کشور تا پایان شهریور امسال مجموعاً 343.8 همت تسهیلات به شرکت‌ها و اشخاص وابسته به خود پرداخت کرده‌اند که اگر آخرین آمار رسمی  اعلامی بانک پاسارگاد تا پایان سال 1403 را به آن اضافه کنیم، مجموع وام به خودی بانک ها حدودا 374.8 همت خواهد گردید.بزرگترین بدهکار هر بانک کیست؟ + اسامیبانک مرکزی در تازه‌ترین آمار خود از تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط بانک‌ها تا پایان شهریور 1404، تصویری شفاف و در عین حال نگران‌کننده از تمرکز منابع درون‌گروهی نظام بانکی منتشر کرده هست. بر اساس داده‌های اعلام گردیده، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری کشور تا پایان شهریور امسال مجموعاً بیش از 343.8 هزار میلیارد تومان تسهیلات به شرکت‌ها و اشخاص وابسته به خود پرداخت کرده‌اند؛ رقمی که به‌روشنی نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از منابع نظام بانکی نه به سمت تولید و اشتغال، بلکه به جیب زیرمجموعه‌های خود بانک‌ها سرازیر گردیده هست.با این حال، باید توجه دارای بود که آمار اعلامی بانک مرکزی تصویر کاملی از واقعیت را نشان نمی‌دهد، چرا که چندین بانک‌ها شامل بانک پاسارگاد در ارائه اطلاعات مربوط به تسهیلات اشخاص مرتبط، شفاف عمل نکرده‌اند. بانک پاسارگاد از غایبان اصلی فهرست تسهیلات شهریور 1404 هست و حتی آمار مربوط به پایان خرداد سال جاری را نیز منتشر نکرده هست. آخرین داده رسمی این بانک به پایان اسفند 1403 بازمی‌گردد که در آن حدود31 همت تسهیلات به اشخاص مرتبط اعلام گردیده هست؛ رقمی که نظر به ابعاد فعالیت‌های درون‌گروهی این بانک، شامل شرکت‌های زیرمجموعه بزرگ آن، به‌روشنی کمتر از واقعیت ظاهراً.رکوردداران وام‌دهی به خودی‌هادر صدر فهرست بانک‌هایی که بیشترین تسهیلات را به اشخاص مرتبط داده‌اند، بانک شهر قرار دارد.این بانک با 86.9 همت پرداختی به شرکت‌های وابسته، رکورددار شبکه بانکی کشور هست. بر اساس آمار بانک مرکزی، 34.6 همت از این مبلغ به شهرداری تهران و حدود 10.5 همت به شرکت مسکن و ساختمان جهان اختصاص یافته هست.در جایگاه دوم، بانک آینده با 86.3 همت دیده خواهد گردید؛ رقمی نزدیک به بانک شهر. نکته قابل تأمل آنکه بیش از 57 همت از این تسهیلات به پروژه عظیم ایران‌مال اختصاص یافته هست، مجموعه‌ای که در سال‌های اخیر نماد تمرکز سرمایه و بدهی در بانک آینده محسوب خواهد گردید.در رتبه سوم، مؤسسه ملل با 36.3 همت قرار دارد که بیش از 27.7 همت از آن به گروه توسعه اقتصاد ملل تعلق گرفته هست. پس از این سه، بانک‌های گردشگری، ملت، ایران زمین، صادرات، رفاه و دی در رده‌های بعدی فهرست قرار دارند.تمرکز منابع در درون‌گروه‌هاامارها نشان میدهد بخش عمده‌ای از تسهیلات شبکه بانکی کشور نه به مردم عادی و بخش تولید، بلکه به شرکت‌ها، نهادها و اشخاصی پرداخت گردیده که به لحاظ سهامداری، مدیریتی یا نظارتی به خود بانک‌ها وابسته‌اند. چنین الگویی به معنای واقعی تسهیل برای خودی‌ها هست و زنگ خطر را برای شفافیت مالی، سلامت نظام بانکی و کنترل ریسک اعتباری به صدا درآورده هست.این رفتار بانک‌ها، مصداق آشکار تمرکز اعتبارات در شبکه‌های درون‌سازمانی هست؛ جایی که منابع سپرده‌گذاران عملاً در خدمت بنگاه‌هایی قرار دریافت می‌کند که خودشان ذی‌نفع اصلی در ساختار مالکیتی بانک هستند.بر اساس آیین‌نامه «تسهیلات و اشخاص مرتبط» مصوب سال 1389، اشخاص مرتبط شامل افرادی هستند که به واسطه‌ی مالکیت، مدیریت یا نفوذ قابل توجه امکان داردند بر تصمیمات بانک اثر بگذارند یا از منابع آن منتفع شوند. نیز مدیران بانک، بازرس قانونی، حسابرس مستقل، سهامداران بالای یک درصد و بستگان درجه اول تا سوم آنان نیز در دایره‌ی اشخاص مرتبط قرار دارند.با این حال، ارقام منتشرگردیده از سوی بانک مرکزی نشان می‌دهد که بسیاری از بانک‌ها در عمل از این مرز عبور کرده و حجم عظیمی از منابع را به سمت شرکت‌های خود سوق داده‌اند.تسهیلات مخفی پاسارگاد به خودی‌ها / ریخت و پاش 257 همتی برای میدکونکته مهم در گزارش جدید، عدم ارائه آمار چندین بانک ها شامل بانک پاسارگاد هست، بانک پاسارگاد نه‌تنها آمار مربوط به تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط در پایان شهریور 1404 را منتشر نکرده، بلکه گزارش سه‌ماهه نخست سال جاری (پایان خرداد 1404) را نیز از چشم نهادهای نظارتی و افکار عمومی پنهان نگه دارای بوده هست. آخرین داده رسمی منتشرگردیده از سوی این بانک به پایان سال 1403 برمی‌گردد که در آن، بانک پاسارگاد مدعی گردیده تنها 31 همت تسهیلات به اشخاص مرتبط خود پرداخت کرده هست؛ عددی که با واقعیت‌های میدانی و داده‌های رسمی بانک مرکزی هم‌خوانی ندارد.چرا که اخیرا یکی از نمایندگان مجلس در نطق خود از آمار 587همتی بانک پاسارگاد به شرکت های زیرمجموعه خود خبر داده هست که از مبلغ تنها 257 همت به شرکت میدکو (مجموعه‌ای وابسته به بانک پاسارگاد) پرداخت گردیده هست،  این در حالی هست که بانک پاسارگاد  مدعی تخصیص تنها حدود 31 همت تسهیلات به اشخاص مرتبط خود قرار دارای بوده هست.با پرده‌برداری از پنهان‌کاری بانکی؛ وام به خودی‌ها رکورد زدبر اساس آخرین آمار رسمی بانک مرکزی، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری کشور تا پایان شهریور 1404 بیش از 343.8 همت تسهیلات به اشخاص و شرکت‌های وابسته به خود پرداخت کرده‌اند؛ آماری که به‌روشنی نشان می‌دهد بخش قابل‌توجهی از منابع نظام بانکی به جای هدایت به تولید و اشتغال، در درون خود بانک‌ها متمرکز گردیده هست.با این حال، این عدد تنها بخش آشکار ماجرهست. غیر از بانک پاسارگاد، مجموع وام‌دهی بانک‌ها به اشخاص مرتبط به بیش از 900 همت می‌رسد. این در حالی هست که به‌احتمال فراوان، بانک‌های دیگری نیز آمار واقعی تسهیلات درون‌گروهی خود را پنهان کرده‌اند. بنابراین در صورت شفاف‌سازی کامل و کنار رفتن پرده از عملکرد واقعی شبکه بانکی، رقم واقعی تسهیلات به اشخاص مرتبط امکان داردد به‌مراتب بیش از 900 همت باگردید؛ نشانه‌ای نگران‌کننده از عمق تعارض منافع و ضعف نظارت در نظام بانکی کشور.تا زمانی که بانک‌ها خود را در مقام بنگاه‌دار و مالک شرکت‌های متعدد ببینند، منابع سپرده‌گذاران به جای توسعه اقتصاد مولد، صرف حفظ و رگردید دارایی‌های درون‌گروهی خواهد گردید، به‌بیان ساده‌تر، بانک‌ها به جای بانکداری، خود‌تأمین‌گری می‌کنند.انتهای پبام/