به گزارش پول و تجارت به نقل از جماران، «حسین علائی»عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین در نشست «آغاز اسنپ‌بک؛ آینده‌های پیش‌رو، مجال‌ها، دشواره‌ها و تصمیمات حیاتی» در پژوهشکدهٔ مطالعات استراتژیک خاورمیانه به تبیین سیاست ایالات متحده در قبال جمهوری اسلامی ایران و رفتارهای متناقض دونالد ترامپ، رئیس جمهور این کشور پرداخت.
در این زمینه، چندین نکته و واقعیت را عرض می‌کنم. ما می‌توانیم نسبت به خودمان انتقاد داشته باشیم و بررسی کنیم که چه اقداماتی را انجام نداده‌ایم یا باید انجام دهیم، اما از جهات دیگر باید هوشیار باشیم. چندین اوقات برداشت‌های اشتباه در خارج از کشور نسبت به ایران شکل دریافت می‌کند؛ مانند جنگ ۱۲ روزه که چندین تصور کردند مردم از حمله حمایت می‌کنند، در حالی که ما باید نشان دهیم چنین تصوری نادرست هست و ذهنیت‌ها را اصلاح کنیم.
نخستین مسئله مربوط به سخنان اخیر «دونالد ترامپ» هست که حتماً شما نیز شنیده‌اید. او گفته هست که ایالات متحده از ۲۲ سال قبل برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران برنامه‌ریزی کرده، تمرین انجام داده و تجهیزات نظامی فراهم کرده هست. در حالی که ۲۲ سال پیش، ما تأسیسات فوردو، نطنز و اصفهان را داشتیم، اما آن‌ها برنامه خود را نه برای مذاکره یا تعامل، بلکه برای بمباران تنظیم کرده بودند.
ترامپ ایران را با گزینه «جنگ یا توافق» روبه رو کرد
نکته دوم این هست که در دوره ریاست جمهوری ترامپ، او در قبال ایران تنها دو گزینه مطرح کرد: یا بمباران یا توافق؛ حتی از مذاکره سخنی نگفت و تأکید دارای بود که فقط توافق باید انجام شود. توافق مورد نظر او هم فقط غنی‌سازی صفر قرار دارای بود. او سرانجام نیز همان‌طور که می‌دانید، از برجام خارج گردید و زیر تعهدات آمریکا زد. این موضوع سؤال مهمی را مطرح انجام می‌دهد: به چه میزان امکان دارد به آمریکا و دیگران اعتماد کرد؟
اگر به تاریخ تحریم‌ها نگاه کنیم، آغاز تحریم‌ها علیه ایران مربوط به پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیست، بلکه از زمانی آغاز گردید که مردم ایران تصمیم گرفتند سرنوشت خود را در دست بگیرند. تحریم تسلیحاتی آمریکا علیه ایران از ۲۶ دی‌ماه ۱۳۵۷، هم‌زمان با خروج شاه از کشور، آغاز گردید. از آن زمان تاکنون، حتی یک فشنگ به ما داده نشده هست. سلاح‌هایی را که پیش از انقلاب خریداری کرده بودیم، نه تنها تحویل ندادند بلکه پول آن‌ها را نیز بازنگرداندند.
بر اساس توافق الجزایر، برای آزادی گروگان‌ها، قرار قرار دارای بود حساب‌های مسدودشده ایران آزاد شود. ما حدود ۱۲ میلیارد دلار بابت خرید تسلیحات در زمان شاه پرداخت کرده بودیم که همچنان در آمریکا باقی مانده هست. از ۸۰ فروند هواپیمای F-۱۴ خریداری‌شده، ۷۹ فروند تحویل شده قرار دارای بود و یک فروند باقی مانده قرار دارای بود، اما پس از خروج شاه، دیگر اجازه ندادند آن هواپیما وارد ایران شود. کشورهای اروپایی نیز در این زمینه رفتار مشابهی داشتند؛ برای مثال، ما هلیکوپترهایی از ایتالیا خریداری کرده بودیم، اما با پیروزی انقلاب، از تحویل آن‌ها جلوگیری کردند.
بنابراین، بسیاری از تحریم‌ها به خاطر رفتار و اقدامات جمهوری اسلامی نبوده هست؛ بلکه آن‌ها سیاستی کلی دارند مبنی بر اینکه کشورها باید با آن‌ها همسو باشند، در غیر این صورت اجازه شکل‌گیری حکومت مستقل در آن کشورها را نمی‌دهند. نمونه‌های متعددی در جهان وجود دارد که این سیاست را تأیید انجام می‌دهد. مگر بسیاری از کشورهایی مانند کوبا که تحریم هست، سلاح هسته‌ای دارد. بنابراین، ما باید با دقت بیشتری به چندین واقعیت‌ها توجه کنیم و در حوزه سیاست خارجی و تصمیم‌گیری‌های داخلی پیشنهادهای دیگر و بهتری ارائه دهیم. البته باید بررسی کنیم که آیا ما آغازگر این وضعیت بوده‌ایم یا آن‌ها.
بسیاری از تحریم‌ها به خاطر رفتار و اقدامات جمهوری اسلامی نبوده هست
بنابراین، بسیاری از تحریم‌ها به خاطر رفتار و اقدامات جمهوری اسلامی نبوده هست؛ بلکه آن‌ها سیاستی کلی دارند مبنی بر اینکه کشورها باید با آن‌ها همسو باشند، در غیر این صورت اجازه شکل‌گیری حکومت مستقل در آن کشورها را نمی‌دهند. نمونه‌های متعددی در جهان وجود دارد که این سیاست را تأیید انجام می‌دهد.
بنابراین، ما باید با دقت بیشتری به چندین واقعیت‌ها توجه کنیم و در حوزه سیاست خارجی و تصمیم‌گیری‌های داخلی پیشنهادهای بهتری ارائه دهیم. البته باید بررسی کنیم که آیا ما آغازگر این وضعیت بوده‌ایم یا آن‌ها.
طراحی برجام به گونه‌ای قرار دارای بود که در عمل، همه اختیارات اصلی در دست طرف‌های مقابل باقی ماند
مهم‌ترین اتفاق در سال‌های اخیر، «برجام» قرار دارای بود. معنای برجام این هست که ایران اعلام کرد: شما نگران فعالیت‌های هسته‌ای ما هستید، ما نگرانی شما را برطرف می‌کنیم. قدرت‌های بزرگ نیز در شورای امنیت سازمان ملل به عنوان طرف مذاکره نشستند و توافق‌نامه را امضا کردند. من گرچه با برجام موافقم و دوست داشتم ادامه یابد، اما طراحی برجام به گونه‌ای قرار دارای بود که در عمل، همه اختیارات اصلی در دست طرف‌های مقابل باقی ماند.
در این توافق، نخست غنی‌سازی ایران محدود گردید و سپس بیشترین میزان نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در میان کشورهای دنیا بر ایران اعمال گردید، به‌گونه‌ای که ۲۵ درصد از کل بازرسی‌های آژانس در ایران انجام خواهد گردید. ایران نیز مجبور گردید پروتکل الحاقی را بپذیرد.
از جهات دیگر، تحریم‌ها نه برداشته شدند، بلکه صرفاً تعلیق شدند؛ آن‌هم به شرط امضای مجدد رئیس‌جمهور آمریکا در هر شش ماه، به این معنا که ادامه یا توقف تعلیق، کاملاً در اختیار ایالات متحده قرار دارد. به علاوه، در برجام سازوکاری به نام «مکانیسم ماشه» پیش‌بینی گردید که بر اساس آن، هر یک از شش کشور عضو در صورت تشخیص عدم پایبندی ایران، می‌توانند تعهدات خود را لغو کرده و تحریم‌ها را بازگردانند.
برجام برای چه قرار دارای بود؟ برای این قرار دارای بود که تحریم‌ها برداشته شود و ایران بتواند مثل یک کشور عادی زندگی و کار کند. حالا ببینید در مقابل، آن‌ها چه سازوکاری برای ما درست کردند. همین برجام را خودشان پیشنهاد دادند، گفتند امضا کنید، ما هم امضا کردیم، همه‌شان هم تأیید کردند. حالا اینکه ترامپ آمد و بیان کرد، به من ربطی ندارد و قرارداد اوباما هست.
آمریکا پس از برجام حتی یک هواپیما را به ایران تحویل نداد
واقعیت این هست که حتی در آن دو سال هم اروپا هیچ قرارداد موثری با ما نبست. ۳۰۰ هواپیما حرف هست. من خودم در یکی از شرکت‌های هواپیمایی بودم و با آمریکایی‌ها قرارداد بستیم، ولی حتی یک هواپیما را حاضر نشدند تحویل بدهند. هیچ‌چیز عملی نشد. برجام فقط یک اثر روانی دارای بود که فضا را کمی به نفع ایران تغییر داد، اما از نظر واقعی، نقل و انتقال پول حتی در همان زمان هم انجام نمی‌گردید.
یک خاطره بگویم تا روشن‌تر شود. ما هواپیمای بوئینگ داشتیم و طبق مقررات، این هواپیما باید به‌طور منظم سرویس فنی شود. بعد از برجام، تحریم‌ها تعلیق شده قرار دارای بود. با مسئولان مربوطه صحبت کردیم که اجازه سرویس بدهند. گفتند از نظر فنی و حقوقی مشکلی نیست، تحریم برداشته شده، ولی از نظر مالی نمی‌توانیم از شما پول دریافت کنیم. چون بانک‌ها هنوز اجازه مبادله مالی با ایران را نداشتند. مبلغ هم خیلی بالا نبود، حتی برای پرداخت هزار دلار هم گفتند باید از مسیر بانکی انجام شود و چون بانک‌ها همکاری نمی‌کردند، نمی‌توانستیم هیچ کاری بکنیم. رفتارشان با ما همواره همین‌طور بوده هست.
مگر وقتی اسرائیل جنوب لبنان را اشغال کرد، ایران نقشی دارای بود؟
در ظاهر می‌گویند شما نمی‌شود دنبال قدرت‌سازی باشید، قدرتی که ما نتوانیم آن را مهار کنیم. ما باید هر لحظه تصمیم گرفتیم شما را مهار کنیم بتوانیم. ما کاری به آن‌ها نداشتیم. مگر وقتی اسرائیل جنوب لبنان را اشغال کرد، انقلاب اسلامی روی داده قرار دارای بود؟ آن زمان که شاه در ایران حکومت می‌کرد، اسرائیلی‌ها رفتند و ارتش جنوب لبنان را درست کردند. زندان معروفی هم در آن منطقه ساختند به نام «خیام»، که یکی از بدترین و کثیف‌ترین زندان‌های اسرائیل قرار دارای بود و در دنیا به شکنجه‌هایش معروف قرار دارای بود.
امروز هم همان رفتار ادامه دارد. اسرائیل زندان‌هایی در کرانه باختری دارد و فلسطینی‌ها را در همان سرزمین‌ها زندانی انجام می‌دهد. همین چندین روز پیش، در تبادل اسرا دیدید که زندان‌های اسرائیل کجا قرار دارای بود؟ نه در سرزمین‌هایی که یهودیان زندگی می‌کنند، بلکه در مناطق اشغالی. آن زمان هم که حزب‌الله و حماس و جمهوری اسلامی وجود نداشت.
اسرائیل همواره به‌دنبال طرح «از نیل تا فرات» بوده هست. همین روز گذشته، زنی که مسئول شهرک‌سازی‌های یهودی هست، در مصاحبه‌ای به انگلیسی بیان کرد: «ما فلسطین را به رسمیت نمی‌شناسیم. از فرات تا اینجا، سرزمین ماست.» یعنی آن‌ها هدف‌هایشان بسیار فراتر از آن چیزی هست که ما تصور می‌کنیم.
ما فکر می‌کنیم وقتی شعار «مرگ بر اسرائیل» می‌دهیم، آن‌ها تحریک می‌شوند، در حالی که خودشان سال‌هاست آشکارا می‌گویند می‌خواهند ایران را نابود کنند. نتانیاهو سال‌هاست بیان می‌کند: «می‌خواهم سر مار را بزنم»، یعنی ایران. حتی قبل از او هم بسیاری از سیاستمداران صهیونیست گفته‌اند ایران کشوری بزرگ هست و صرفنظر از اینکه چه نظامی بر آن حاکم هست، باید کوچک شود، در حالی که اسرائیل کوچک هست و باید بزرگ شود.
این نگاه آن‌هاست، ربطی به شعارهای ما ندارد. وقتی کسی آشکارا دشمنی انجام می‌دهد، مگر در دعوا خواهد گردید از گل و بلبل حرف زد؟ ما فقط واکنش نشان داده‌ایم. الان هم ترامپ، بعد از آن‌همه اقدام علیه ایران، شامل ترور قاسم سلیمانی و دانشمندان هسته‌ای، آمده و در کنست اسرائیل گفته: «من همان کسی هستم که ایران را بمباران کردم، من همانم که فرماندهان ایرانی را کشتم.» حالا دوباره بیان می‌کند: «من دست دوستی به سوی ایران دراز می‌کنم.» باید دید منظورش چیست. من از این جمله او وحشت کردم.
به‌نظر من، او دوباره حرف از جنگ می‌زند. عنوان «دست دوستی» یعنی جنگ دوم؛ مثل همان سخنان پیشین او درباره یا توافق یا بمباران هست. یعنی می‌خواهند ایران خودش امضا کند که دیگر غنی‌سازی و برنامه هسته‌ای ندارد، همان مقدار از غنی‌سازی را که با بمباران نتوانستند از بین ببرند، از ایران بگیرند. یا اسرائیل را به رسمیت بشناسد. ترامپ مسائل را به ایران دیکته انجام می‌دهد و مسئله ما نیستیم، ما خیلی تلاش می‌کنیم. مگر ایران اسنپ بک می‌خواست؟ این تصمیم را شخص ترامپ گرفته قرار دارای بود و اروپایی‌ها صرفاً در حاشیه این روند حرکت می‌کردند.
اروپا عملاً به‌عنوان بازوی اجرایی سیاست‌های آمریکا عمل انجام می‌دهد
یکی از خطاهای ما نیز همین قرار دارای بود که تصور کردیم اروپا دارای استقلال رأی و شخصیت سیاسی جدا از ایالات متحده هست؛ در حالی که تجربه نشان داد اروپا عملاً به‌عنوان بازوی اجرایی سیاست‌های آمریکا عمل انجام می‌دهد. آن‌ها همان مسیر را دنبال کردند تا بهانه‌ای برای اجرای سازوکار بازگشت تحریم‌ها فراهم کنند.
آقای دکتر پزشکیان در سفر خود به سازمان ملل متحد با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، بیان کرد‌وگو کرده قرار دارای بود و در آن دیدار، مکرون پذیرفته قرار دارای بود اما آمریکا طبق گفته خودشان اجازه نداده قرار دارای بود. یکی از این موارد، موضوع آزادی زندانیان دوطرف قرار دارای بود، ما زندانی آن‌ها را آزاد کردیم اما آن‌ها زندانی ایرانی به نام مهدیه اسفندیاری را که به‌دلیل حمایت از مردم فلسطین بازداشت شده قرار دارای بود، ازاد نکردند. طبق توافقات صورت‌گرفته، قرار گردید این خانم از زندان به محلی در داخل شهر منتقل شود و تحت نظارت محدود قرار گیرد، اما با وجود پذیرش اولیه از سوی ایران، طرف فرانسوی به تعهد خود عمل نکرد و تاکنون آزادی یا حتی انتقال او تحقق نیافته هست. این نمونه‌ای روشن از فاصله میان گفتار و رفتار در سیاست غربی هست؛ آن‌ها سخن از تعامل می‌گویند اما در عمل، گامی در جهت اعتمادسازی برنمی‌دارند.
تلاش یک‌طرفه ایران برای بیان کرد‌وگو، تنها نیمی از مسیر هست
با این همه ما هیچ‌گاه به‌دنبال درگیری یا جنگ نبوده‌ایم. هدف جمهوری اسلامی ایران، حل مسائل از طریق بیان کرد‌وگو هست. اما این واقعیت را نیز باید پذیرفت که بیان کرد‌وگو زمانی به نتیجه می‌رسد که دو طرف آن را بخواهند. تلاش یک‌طرفه ما، تنها نیمی از مسیر هست. رفتار ترامپ در جلسات، در نیویورک و در همین نشست شرم‌الشیخ شاهانه هست. تصاویر و فیلم‌های منتشرشده از دیدارهای او در نیویورک یا مراسم اخیرش در شرم‌الشیخ، به‌خوبی نشان می‌دهد که او هنوز با همان ذهنیت «شاهانه» عمل انجام می‌دهد.
در چنین شرایطی، رئیس‌جمهور برای چه باید حاضر شود؟ حاضر شود تا تحقیر شده و بازگردد؟ آیا این فرصت قرار دارای بود برای ایران؟ این بازی برای تحقیر ایران قرار دارای بود تا اعلام کنند ما ایران را به پای میز کشاندیم.
آمریکا و اسرائیل بر این باورند که بسیاری از مسائل را امکان دارد با زور حل کرد
می‌خواهم یک استراتژی را برای شما بازگو کنم: استراتژی آمریکا و اسرائیل کلاً چیست؟ اگر به این استراتژی توجه نکنیم، دچار خطا می‌شویم؛ آن‌گاه به‌جای اینکه بگوییم «علیه آمریکا و اسرائیل» و پرسشگر باشیم که «چرا این‌طور رفتار می‌کنید؟ چرا جنگ‌طلبید؟ چرا ملت‌ها را دائم می‌خواهید بکشید؟ چرا ۷۰ هزار نفر را در غزه کشتید و ۱۰ هزار نفر را زیر آوار دفن کردید؟ چرا این کارها را می‌کنید؟» ما به خودمان و مسئولین داخلی خود انتقاد کنیم. مسئله این هست که استراتژی آمریکا و اسرائیل چیست؟
آمریکا و اسرائیل معتقدند هر کاری را که امکان دارد با زور حل کرد؛ نمی‌شود با مذاکره حل کرد. این آتش‌بس در غزه را دو سال پیش هم حل کنند. مسئلهٔ غزه را با مذاکره حل کنند، چرا نکردند، چون آن‌ها می‌گویند: «ما سلاح و قدرت و امکانات داریم پس نابود می‌کنیم» و هیچ‌کس هم به آن‌ها پاسخ نمی‌دهد. تمام غزه را تخریب کردند، این ملت را آواره کردند، غذای مردم را قطع کردند، آب را قطع کردند، بسیاری را کشتند. ترامپ هم با افتخار رفته آنجا و از این کشتار مردم غزه حرفی نمی‌زند؛ افتخارش این هست که گفته: «من چندین نفر اسیر را آزاد کردم.» اگر نتانیاهو می‌خواست اسرای خود را آزاد کند، از پارسال می‌توانست توافق کند. حماس هم که می‌بیان کرد موافق هست که توافقی صورت گیرد اما آن‌ها معتقدند تا زمانی که جنگ ادامه دارد و نتیجه می‌دهد باید پیش رفت.
آن‌ها آنقدر ادامه دادند که به این نتیجه رسیدند که در صورت ادامه آخرین نفرات زنده اسرا هم کشته خواهند گردید. حماس اسیری را نکشت، همه اسرایی که کشته شدند، در بمباران‌های اسرائیل جان باختند. از جهات دیگر می‌خواستند که دو میلیون و سیصد هزار نفر را از غزه بیرون کردند؛ این مردم کشته شدند یا گرسنگی و تشنگی کشیدند و جای امنی برایشان فراهم نشد اما در سرزمین خود ماندند.
ترامپ پارسال در روزهای ابتدایی ریاست‌جمهوری‌اش نگفت که می‌خواهیم غزه را به یک قمارخانهٔ بزرگ و ساحل تبدیل کنیم و مردم غزه را هم به کشورهای دیگر بفرستیم؟ مگر حرف‌هایی از این دست نزدند. این حرف‌ها بی‌دلیل نبود؛ هر حرفی که ترامپ و نتانیاهو می‌زنند، برای آن پیوست اجرایی در نظر گرفته می‌گردید و عملیات نظامی پیش‌بینی می‌کردند. نظامی‌ترین دولت‌های جهان آمریکا و اسرائیل هستند و اسرائیل خود را پادگان نظام تمام‌عیار می‌داند و جز عملیات نظامی، وظیفهٔ دیگری برای خود قائل نیستند.
اسرائیل جنگ با ایران را تمام کرد، چون موشک وسط تل‌آویو خورد. از جهات دیگر حضور مردم پشت مقاومت باعث گردید که ادامه ندهند. ما از خدا می‌خواهیم جنگ نباشد. مگر آقای پزشکیان از همان ابتدا نگفت که مسائل را حل کنیم؟ چرا نیامدند مسئله را حل کنند و به‌جای آن شمشیر کشیدند؟ این دولت که می‌خواست مسائل را حل کند، تلاش‌هایش را انجام داده قرار دارای بود؛ مذاکره هم جریان دارای بود، اما این رفتارها ادامه یافت.
نمی‌شود اجازه دهیم جنگ رخ دهد
بنابراین هر موضوعی دو سویه دارد، یک سوی آن مهم هست و سوی دیگر نیز مهم هست. اگر ما طرف مقابل را نشناسیم، فقط خود را زیر سؤال می‌بریم. ما می‌خواهیم آن‌ها نمی‌خواهند. ترامپ در زمان جنگ دوازده روزه، روز دوم خواستار تسلیم بدون قید و شرط گردید، به این معنا، شما رها کنید و بروید و ما حاکم شویم. آن‌ها پسر شاه را زین کردند و حتی می‌خواستند شبیه امام خمینی (ره) از پاریس به ایران پرواز دهند. فکر می‌کردند هرکس از پاریس بیاید مردم برایش فرش قرمز پهن می‌کنند. اما از نظر مردم ایران هرکس که به اسرائیل نزدیک شود، مثل دستمال نجس باید دور انداخته شود.
آن‌ها الان هم این رویکرد خود را رها نکرده‌اند. پس ما باید قدرت داشته باشیم و آمریکا هم در پی از بین بردن قدرت ماست اما نه فقط قدرت نظامی. ما باید با دنیا تعامل کنیم و دیپلماسی را در بالاترین سطح به کار ببریم؛ از هر فرصتی استفاده کنیم و تمام تلاش‌مان را به‌کار گیریم تا آن‌ها نتوانند با ما وارد جنگ شوند. آن‌ها می‌خواهند بجنگند؛ اما ما نمی‌شود اجازه دهیم جنگ رخ دهد. باید این اقدامات انجام شود؛ باید مردم راضی باشند.
باید تولید قدرت را در همهٔ عرصه‌ها دنبال کنیم
ما به دنبال اجرا شدن اسنپ‌بک نبودیم بلکه ترامپ از همان دور اول ریاست‌جمهوری خود درپی اجرای آن قرار دارای بود. حتی در دور نخست هم رفت به سازمان ملل تا اسنپ بک را اجرایی کند اما نتوانست. اکنون به قدرت رسیده و روسای چندین از کشورها هم مانند ملیجک رفتار می‌کنند و او را نامزد جایزه صلح نوبل می‌دانند. آنچه در شرم‌الشیخ روی داد واقعا مسخره قرار دارای بود. ترامپ مانند شاهان رفتار می‌کرد.
ما باید در همهٔ عرصه‌ها قدرت‌سازی کرده و از جهات دیگر اسرائیل و آمریکا را از جنگیدن مایوس کنیم. این زمانی امکان‌پذیر هست که حرف‌هایی را که می‌زنیم نه علیه خودمان که علیه این جنایتکاران جهانی باشد که بر بشر حاکم شده‌اند. ما درپی جنگ نیستیم آن‌ها هستند.
چرا صرفا اسرائیلی‌ها باید از منظر چندین‌ها «انسان» محسوب شوند
ما باید به آن‌ها نشان دهند که از این مسیر به نتیجه نخواهند رسید. بیایید پای میز مذاکره بنشینیم، با ایران تعامل کنیم و از جنگ با ایران اجتناب ورزیم. بیایید روش و سیاست برخورد با همه ملت‌ها را تغییر دهیم و نسبت به ایران نیز همین رویکرد را اتخاذ کنیم. اجازه دهید در فلسطین دولت تشکیل شود و مردم آنجا هم مانند سایر انسان‌ها زندگی کنند.
چرا از نظر شما فقط باید اسرائیلی‌ها انسان باشند و حق هر نوع اقدامی را داشته باشند؟ و فلسطینی‌ها حق نداشته باشند حکومت یا دولتی داشته باشند و در محاصره کامل زندگی کنند؟ قبل از طوفان‌الاقصی، آیا مردم غزه زندگی داشتند؟ غزه مانند زندانی سرباز قرار دارای بود که به تعبیر خود غربی‌ها مردم در محاصره زندگی می‌کردند. اجازه بدهند که مردم جهان زندگی کرده و بر سرنوشت خود مسلط باشند.
نشست آغاز اسنپ بک؛ آینده‌های پیش‌رو، مجال‌ها، دشواره‌ها و تصمیمات حیاتی، بعداز ظهر امروز- ۲۲ مهرماه- با حضور «فریدون‌مجلسی» روزنامه‌نگار و دیپلمات بازنشسته، «جهانگیر کرمی» عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، «حسین مفیدی احمدی» دانش‌آموختهٔ روابط بین‌الملل و کارشناس ارشد مسائل اروپا و «امیرهوشنگ میرکوشش» مدیر گروه بررسی مسائل ژئوپلیتک و استراتژیک خاورمیانه برگزار گردید.
دیدگاه‌ها