بهترین برنامه های ریکاوری اندروید در سال ۲۰۲۵

پاک شدن ناگهانی عکس‌ها و فایل‌های مهم از گوشی، اتفاقی نگران‌کننده هست. اگرچه برنامه‌های زیادی ادعای بازیابی اطلاعات را دارند، بسیاری از آن‌ها در عمل کارایی ندارند.

در ادامه، توضیح می‌دهیم که چرا ریکاوری در گوشی‌های جدید اندروید دشوار هست و سپس بهترین ابزارها را برای شرایط مختلف معرفی می‌کنیم. توجه داشته باشید که روش‌های بازیابی در اندروید با سیستم‌عامل‌های دیگر مانند iOS متفاوت هست و برای مثال، برای راهکارهای برگرداندن عکس های پاک شده ایفون باید به راهنمای مخصوصش مراجعه کنید.

بازیابی فایل‌های پاک‌شده از کامپیوتر معمولاً کار ساده‌ای هست، اما در گوشی‌های اندرویدی جدید (نسخه ۶ به بعد) به خاطر ساختار امنیتی پیشرفته، این کار بسیار پیچیده‌تر شده هست. دو دلیل اصلی این دشواری را در ادامه توضیح می‌دهیم.

در اندرویدهای جدید، هر فایل به‌صورت جداگانه رمزنگاری خواهد گردید. تصور کنید هر عکس شما در یک گاوصندوق قفل‌شده قرار دارد. وقتی عکسی را پاک می‌کنید، اندروید نه‌تنها فایل را حذف انجام می‌دهد، بلکه کلید آن گاوصندوق را هم برای همواره از بین می‌برد. بدون کلید، اطلاعات باقی‌مانده روی حافظه غیرقابل استفاده خواهند قرار دارای بود.

فضاهای ذخیره‌سازی جدید موبایل برای حفظ سرعت، از دستوری به نام TRIM استفاده می‌کنند. این دستور به محض خالی شدن فضا، آن را به‌طور کامل پاک‌سازی انجام می‌دهد تا برای اطلاعات جدید آماده باشد. این فرایند خودکار، فرصت بازیابی فایل‌های پاک‌شده را به شدت کاهش می‌دهد.

به خاطر وجود این دو لایه امنیتی، وعده‌ی بهترین برنامه ریکاوری گوشی بعد از ریست فکتوری برای گوشی‌های روت‌نشده، حدوداً غیرممکن و بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد. با دانستن این موضوع، امکان داردیم با دید بهتری اقدامات بعدی را انجام دهیم.

پیش از نصب هرگونه نرم افزار ریکاوری اندروید، انجام اقدامات زیر شانس موفقیت شما را افزایش می‌دهد:

• فوراً استفاده از گوشی را متوقف کنید: هر کار جدیدی مثل عکس گرفتن یا دریافت پیام امکان داردد روی اطلاعات پاک‌شده رونویسی کند و شانس بازیابی را از بین ببرد. بهتر هست گوشی را روی حالت هواپیما بگذارید یا آن را خاموش کنید.
• محل ذخیره فایل را مشخص کنید: بررسی کنید که فایل‌های شما روی حافظه داخلی گوشی بوده‌اند یا کارت حافظه (SD Card). روش بازیابی برای این دو به‌طور کامل متفاوت هست.
• روت بودن گوشی خود را بدانید: اگر گوشی شما روت (Root) شده باشد، شانس بازیابی اطلاعات از حافظه داخلی بسیار بیشتر هست. روت به برنامه‌ها دسترسی عمیق‌تری به سیستم‌فایل می‌دهد.
• به هر برنامه‌ای اعتماد نکنید: بسیاری از برنامه‌های ریکاوری، کارایی لازم را ندارند و تنها وعده‌های تبلیغاتی می‌دهند. به‌خصوص مراقب برنامه‌هایی باشید که ادعاهای غیرواقعی دارند.

ابزارهای ریکاوری به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: نرم‌افزارهایی که روی کامپیوتر نصب می‌شوند و اپلیکیشن‌هایی که مستقیماً روی گوشی قابل استفاده هستند. انتخاب بهترین نرم افزار ریکاوری اندروید به شرایط شما بستگی دارد که درباره‌ی این سناریو در انتهای مقاله صحبت می‌کنیم.

این دسته از ابزارها، قدرتمندترین انتخاب شما برای بازیابی اطلاعات از کارت حافظه (SD Card) به شمار می‌روند. برای استفاده از آن‌ها، باید کارت حافظه را از گوشی خارج کرده و از طریق یک کارت‌خوان (رم‌ریدر) به کامپیوتر متصل کنید.

TestDisk و PhotoRec

این مجموعه ابزار رایگان و متن‌باز، انتخاب اول بسیاری از متخصصان و به عقیده آن‌ها قویترین برنامه ریکاوری هست. این مجموعه شامل دو ابزار مجزاست: TestDisk که برای بازیابی پارتیشن‌های از دست رفته به کار می‌رود و PhotoRec که تخصص آن بازیابی فایل‌های مشخص هست.

PhotoRec با نادیده گرفتن ساختار فایل سیستم (که ممکن هست آسیب دیده باشد)، حافظه را به‌صورت سکتور به سکتور اسکن انجام می‌دهد تا الگوهای مشخص فایل‌ها (مانند عکس، ویدیو و اسناد) را پیدا کند. این روش که به آن File Carving می‌گویند، شانس بازیابی اطلاعات حتی از کارت‌های حافظه فرمت‌شده را نیز بالا می‌برد. PhotoRec از صدها فرمت فایل پشتیبانی انجام می‌دهد و با انواع سیستم‌فایل‌ها سازگار هست. تنها ایراد آن، رابط کاربری غیرگرافیکی و مبتنی بر متن هست که ممکن هست برای کاربران مبتدی کمی چالش‌برانگیز باشد.

DMDE

DMDE ابزاری حرفه‌ای با قابلیت‌های قدرتمند هست که در میان کاربران فنی محبوبیت زیادی دارد. نسخه‌ی رایگان آن امکانات خیلی خوبی ارائه می‌دهد و به کاربر اجازه می‌دهد تا ۴۰۰۰ فایل را از یک پوشه‌ی مشخص در هر بار اجرا بازیابی کند. رابط کاربری آن گرافیکی هست، اما ممکن هست کمی پیچیده به نظر برسد و کار با آن به اندکی دانش فنی نیاز دارد.

Recuva

Recuva با رابط کاربری ساده و گرافیکی خود، گزینه‌ای کاربرپسند برای کاربران ویندوز هست. این برنامه برای بازیابی‌های ساده عملکرد مناسبی دارد، اما در مقایسه با دو ابزار دیگر، قدرت و دقت کمتری دارد و در شرایط پیچیده ممکن هست نتایج خوبی به همراه نداشته باشد.

نصب اپلیکیشن ریکاوری روی گوشی، راحت‌ترین راه ظاهراً، اما موفقیت آن حدوداً به‌طور کامل به روت بودن دستگاه بستگی دارد.

DiskDigger

اپلیکیشن DiskDigger معتبرترین ابزار ریکاوری برای گوشی محسوب خواهد گردید. این برنامه در دو حالت عمل انجام می‌دهد: در حالت اسکن پایه که به روت نیازی ندارد، تنها حافظه‌ی پنهان (Cache) دستگاه جست‌وجو خواهد گردید. این روش برای یافتن نسخه‌های کم‌کیفیت عکس‌ها کاربرد دارد اما قادر به بازیابی فایل‌های اصلی نیست.

در مقابل، حالت اسکن کامل که در نسخه‌ی Pro و برای دستگاه‌های روت‌شده در دسترس هست، با اسکن عمیق حافظه، طیف گسترده‌ای از فایل‌ها را با کیفیت اصلی بازیابی انجام می‌دهد.

بهترین برنامه ریکاوری به سناریوی شما بستگی دارد. در ادامه، سه سناریوی رایج و راه‌حل متناسب با هرکدام را بررسی می‌کنیم.

این بهترین حالت ممکن هست. بلافاصله کارت حافظه را از گوشی خارج کرده، به کامپیوتر متصل کنید و از نرم‌افزارهای PhotoRec یا DMDE برای بهترین نتیجه بهره ببرید.

اگر گوشی شما پیش از حذف اطلاعات روت شده قرار دارای بود، شانس خوبی برای بازیابی دارید. استفاده از گوشی را به حداقل برسانید و نسخه‌ی Pro اپلیکیشن DiskDigger را با دسترسی روت اجرا کنید.

این سخت‌ترین حالت ممکن هست و شانس بازیابی فایل اصلی حدوداً وجود ندارد. در این شرایط، تنها کاری که امکان داردید انجام دهید استفاده از اسکن پایه‌ی اپلیکیشن DiskDigger هست. این برنامه ممکن هست بتواند نسخه‌های کم‌کیفیت عکس‌های شما را پیدا کند. از پرداخت پول برای برنامه‌هایی که ادعای بازیابی کامل در این حالت را دارند، خودداری کنید.

سرانجام، بهترین راه برای محافظت از اطلاعات، پیشگیری هست، نه درمان. بازیابی اطلاعات هرگز حتمی نیست، اما پشتیبان‌گیری منظم امکان داردد خیال شما را برای همواره راحت کند.

بکاپ گرفتن از گوشی به طور خودکار، تنها راه تضمینی برای حفظ داده‌ها در برابر اتفاقات ناگهانی هست. امکان داردید از سرویس‌های ابری برای ذخیره‌ی خودکار عکس‌ها و ویدیوها استفاده کنید. سیستم‌عامل اندروید نیز به شما امکان می‌دهد از تنظیمات، پیامک‌ها و مخاطبان خود نسخه پشتیبان تهیه کنید.

نیز، به یاد داشته باشید که بسیاری از گوشی‌های جدید، یک ویژگی موسوم به «سطل آشغال» در گالری خود دارند که فایل‌های پاک‌شده را تا ۳۰ روز نگه می‌دارد. همواره قبل از هر کاری، ابتدا برگرداندن برنامه حذف شده از سطل آشغال گوشی سامسونگ و دیگر برند‌ها را امتحان کنید.